Мазмұнға өту

Берилл

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет


Beryl

Three varieties of beryl: morganite, aquamarine and heliodor
Негізгі мәліметтер
Санаты Минерал
Химиялық формуласы Be3Al2(SiO3)6
Симметриясы (6/m 2/m 2/m) – Dihexagonal Dipyramidal
Ұяшықтары a = 9.21 Å, c = 9.19 Å; Z = 2
Қасиеттері
Мольдік массасы 537.50
Түсі Green, Blue, Yellow, Colorless, Pink & others.
Пішіні Massive to well Crystalline
Сингониясы Hexagonal (6/m 2/m 2/m) Space Group: P 6/mсc
Бөлектік Imperfect on the [0001]
Омырылым Conchoidal
Қаттылығы Моос шкаласымен 7.5–8
Сызық түсі White
Мөлдірлік Transparent to opaque
Үлес салмақ Average 2.76
Оптикалық сипаты Uniaxial (-)
Сыну көрсеткіші nω = 1.564–1.595,
nε = 1.568–1.602
Қоссынушылық δ = 0.0040–0.0070
Ультркүлгін флюоресценция None (some fracture filling materials used to improve emerald's clarity do fluoresce, but the stone itself does not)
Дереккөздер [1][2]
A.
Аквамарин.

Берилл – сақиналы силикаттар тобына жататын минерал.


Химиялық формуласы Вe3Аl2(Sі6O18). Берилл гексагондық сингонияда кристалданып, бағана тәрізді және 6 қырлы призма бейнелі болып түзіледі. Бериллдің жасыл түстісі изумруд, көк және көгілдірі аквамарин, ал қызыл, қызғылты воробьевит, сарысы гелиодор деп аталады. Берилл шыныдай жылтыр, қаттылығы 7,5 – 8,0, морт сынғыш келеді, меншікті салмағы 2,65 – 2,75 г/см3. Берилл интрузивті жыныстарындағы пегматит және кварц желілерінде пневматолитті, метасоматитті жыныстарда, грейзендерде, аздап граниттерде, топаз, турмалин, флюорит, кейде хризоберилл, вольфрамит, т.б. минералдармен бірге кездеседі. Бояуы қанық берилл түрлерінен (изумруд, аквамарин) зергерлік бұйымдар жасалады. Берилл – жеңіл минерал, алюминий және магниймен қоспасы өте берік болғандықтан авиация өндірісінде, тұздары медицинада, т.б. салаларда қолданылады. Соңғы уақытта жасанды берилл алу тәсілі игерілді.[3]


Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Beryl mineral information and data, Mindat
  2. Beryl Webmineral
  3. Қазақ Энциклопедиясы