Берилл
Beryl | |
---|---|
![]() Three varieties of beryl: morganite, aquamarine and heliodor | |
Негізгі мәліметтер | |
Санаты | Минерал |
Химиялық формуласы | Be3Al2(SiO3)6 |
Симметриясы | (6/m 2/m 2/m) – Dihexagonal Dipyramidal |
Ұяшықтары | a = 9.21 Å, c = 9.19 Å; Z = 2 |
Қасиеттері | |
Мольдік массасы | 537.50 |
Түсі | Green, Blue, Yellow, Colorless, Pink & others. |
Пішіні | Massive to well Crystalline |
Сингониясы | Hexagonal (6/m 2/m 2/m) Space Group: P 6/mсc |
Бөлектік | Imperfect on the [0001] |
Омырылым | Conchoidal |
Қаттылығы Моос шкаласымен | 7.5–8 |
Сызық түсі | White |
Мөлдірлік | Transparent to opaque |
Үлес салмақ | Average 2.76 |
Оптикалық сипаты | Uniaxial (-) |
Сыну көрсеткіші |
nω = 1.564–1.595, nε = 1.568–1.602 |
Қоссынушылық | δ = 0.0040–0.0070 |
Ультркүлгін флюоресценция | None (some fracture filling materials used to improve emerald's clarity do fluoresce, but the stone itself does not) |
Дереккөздер | [1][2] |

Берилл – сақиналы силикаттар тобына жататын минерал.
Химиялық формуласы Вe3Аl2(Sі6O18). Берилл гексагондық сингонияда кристалданып, бағана тәрізді және 6 қырлы призма бейнелі болып түзіледі. Бериллдің жасыл түстісі изумруд, көк және көгілдірі аквамарин, ал қызыл, қызғылты воробьевит, сарысы гелиодор деп аталады. Берилл шыныдай жылтыр, қаттылығы 7,5 – 8,0, морт сынғыш келеді, меншікті салмағы 2,65 – 2,75 г/см3. Берилл интрузивті жыныстарындағы пегматит және кварц желілерінде пневматолитті, метасоматитті жыныстарда, грейзендерде, аздап граниттерде, топаз, турмалин, флюорит, кейде хризоберилл, вольфрамит, т.б. минералдармен бірге кездеседі. Бояуы қанық берилл түрлерінен (изумруд, аквамарин) зергерлік бұйымдар жасалады. Берилл – жеңіл минерал, алюминий және магниймен қоспасы өте берік болғандықтан авиация өндірісінде, тұздары медицинада, т.б. салаларда қолданылады. Соңғы уақытта жасанды берилл алу тәсілі игерілді.[3]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Beryl mineral information and data, Mindat
- ↑ Beryl Webmineral
- ↑ Қазақ Энциклопедиясы