Джеймс Кэгни

Джеймс Кэгни
ағылш. James Cagney
Студиялық фотография, 1939
Жалпы мағлұмат
Туған кездегі есімі	ағылш. James Francis Cagney, Jr.
Туған күні	17 шілде 1899 (1899-07-17)
Туған жері	АҚШ, Нью-Йорк, Манхэттен
Қайтыс болған күні	30 наурыз 1986 (1986-03-30) (86 жас)
Қайтыс болған жері	АҚШ, Нью-Йорк
Азаматтығы	АҚШ
Мамандығы	актер
Белсенді жылдары	1919-1984
IMDb	ID 0000010

Джеймс Кэгни (1899 ж. 17 шілде — 1986 ж. 30 наурыз) — 1943 жылы үздік ер адам рөлі үшін «Оскар» сыйлығын алған, Голливудтағы ең танымал актерлердің бірі. XX ғасыр аяғында кино өнерінің Америкалық иституты Кэгниды Голливуд тарихындағы 10 ұлы актердің қатарына қосты. 1974 жылы дəл осы мекеме Джеймс Кэгниға өзінің «Кино өнеріне қосқан үлесі үшін» атты сыйлығын берген болатын.

Өмірбаяны

Болашақ актер Манхеттанның Төменгі Ист Сайд ауданында ирландық азамат пен норвегиялық азаматшаның үйінде дүниеге келді. Жас кезінде даяшы болып жұмыс істеді, хорда əн айтты, ревюда əйел рөлдерін сомдады. 1920 жылдардың ортасында жұбайымен бірге комедиялық қойылымдарда ойнады. Алдымен Бродвейде, кейінірек Голливудта байқалды.

1931 жылы Кэгни "Warner Bros." студиясымен келісімшартқа тұрып, Нью-Йоркты «жұлдыздар фабрикасы» үшін тастап кетті. Оның кинодағы бесінші рөлі «Враг общества» (1931) фильміндегі тасжүрек қылмыскер болды. Осы рөлі оны жəне жанындағы əріптесін Джин Харлоуды танымал етті.

Кэгни Голливудта түсірілген классикалық фильмдерде «бұзық жігіттің» рөлін сəтті сомдап шықты. Оның қырылдаңқыраған, гүрілдеген дауысы оның сарқылмайтын жігерлілігінің көрсеткіші болатын. Өмір бойы актер өз образымен күресті. Оның фильмографиясы Шекспирдің экранизацияларынан (Макс Рейнхардттың «Сон в летнюю ночь» фильмі) бастап, сатиралық комедияларға дейін (Билли Уайлдердің «Один, два, три» фильмі) созылып жатады. Өзінің жалғыз «Оскарын» ол «Янки Дудл Денди» (1942) атты мюзикл үшін алды.

1957 жылы сəтсіз режиссерлік мансаптан кейін Кэгни фильмдердегі белсенділігін азайтты. 1970 жылдары денсаулығының нашарлауына байланысты, ол кино өнерінен толықтай кетіп, өмірбаяндық жазбалардан тұратын кітаптар жазды. 1981 жылы Милош Форманның шақыруымен «Рэгтайм» атты фильмде кішігірім рөлді сомдап, көрерменнің есінде қалды.

Актерді жерлеу рəсімінде ескі досы Рональд Рейган оны Американың үздік актері деп атады. Осыған дейін екі жыл бұрын Рейган АҚШ-тың ең үздік азаматтық марапатын - Президенттің Бостандық медалін оның кеудесіне таққан болатын.

Отбасы

• Ағалары: Эдвард Кэгни, Уильям Кэгни.
• Əпкесі: Джинн Кэгни.
• Əйелі: Фрэнсис Кэгни.
  • Балалары: Джеймс Кэгни кіші жəне Кэтлин Кэгни.

Таңдаулы фильмографиясы

Жылы	Қазақша атауы	Түпнұсқалық атауы	Рөлі
1931	Қоғам жауы	The Public Enemy	Том Пауэрс
1931	Өзге еркектердің арулары	Other Men's Women	Эд Бейли
1931	Ақылды ақша	Smart Money	Джек
1932	Қауіпті ару	Lady Killer	Дэн Куигли
1933	Отты шеру	Footlight Parade	Честер Кент
1935	Жазғы түндегі түс	A Midsummer Night’s Dream	Джон
1938	Бетсіз періштелер	Angels with Dirty Faces	Рокки Салливан
1939	Америкадағы солдаттың тағдыры	The Roaring Twenties	Эдди Бартлетт
1941	Құлпынай қыз	The Strawberry Blonde	Т. Ф. Граймс
1942	Янки Дудл Денди	Yankee Doodle Dandy	Джордж М. Коэн
1949	Аппақ ыстық	White Heat	Артур «Коуди» Джерретт
1950	Ертеңге "Сау бол" де	Kiss Tomorrow Goodbye	Ральф Коттер
1952	Атақтың бағасы қандай?	What Price Glory?	капитан Флэгг
1955	Тасада	Run for Cover	Мэтт Доу
1955	Сүй не кет	Love Me or Leave Me	Мартин Снайдер
1955	Робертс мырза	Mister Roberts	капитан Мортон
1961	Бір, екі, үш	One, Two, Three	К. Р. Макнамара
1981	Рэгтайм	Ragtime	комиссар Райнлендер Уолдо