Кәдімгі қараторғай

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Кәдімгі қараторғай
Кәдімгі қараторғай (Sturnus vulgaris)
Кәдімгі қараторғай (Sturnus vulgaris)
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар
Жамағаты: Хордалылар
Табы: Құстар
Сабы: Торғайтәрізділер
Тұқымдасы: Қараторғай тұқымдастар
Тегі: Кәдімгі қараторғай (Sturnus vulgaris)

Кәдімгі қараторғай (лат. Sturnus vulgaris)[1] - торғайтәрізділер отряды, қараторғай тұқымдастарға жататын сайрауық құс.

Биологиялық сипаты

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  • Дене тұрқы 22 см-дей. Қанатын жайғандағы ұзындығы шамамамен 10 см, құйрығының ұзындығы 7 см-дей.
  • Мекиені қоразынан кішірек болады.
  • Көктемде қауырсыны қара түсті болып, күзде оған ақ қауырсын араласады.
  • Тұмсығы қара, сирағы қызғылт қоңыр.

Кәдімгі жыл құсы. Наурыз айында ұшып келіп, мекиені мен қоразы ағаш қуысына, жартас жарықтарына, інге ұя салады. 4-7-ден (көбінесе 5) жұмыртқалайды (көгілдір түсті), оларды мекиені мен қоразы кезектесіп 14 күндей басады. Балапандары жұмыртқадан шыққан кезден 21 күн өткеннен кейін ұядан ұшады.
Кәдімгі қараторғайлар солтүстік аймақта бір рет, оңтүстікте 2 рет балапан ұшырады.

Қоректенуі

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Көбінесе жәндіктермен, олардың дернәсілдерімен қоректенеді.
Күзде жеміс-жидектермен де қоректеніп, бақ пен жүзімдікті бүлдіреді.

Таралу аймағы мен өрісі

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Кәдімгі қараторғай негізі торпиктік және субтропиктік аймақтарда кездеседі. Бұлар Қазақстанның солтүстігіндегі орманды-дала белдемінде, оңтүстігі мен шығысындағы тау етектерінде ұя салады.
Қыркүйек-қазан айларында қыстау үшін Азияның оңтүстігіне, Африкаға, Австралияға ұшып кетеді. Кейде Түркістан облысының оңтүстігінде қыстап шығатын кездері де болады.

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Қазақстан табиғаты:Энциклопедия / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы:" Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2011. Т.З. - 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т.З.), ISBN 9965-893-19-5