Молдахмет Сыздықұлы Кенбаев
Молдахмет Сыздықұлы Кенбаев(25.7.1925 жыл, Қостанай облысы Амангелді ауданы Сартол ауылы – 18.5.1993 жыл, Алматы) – алғашқы қазақ кәсіби суретшілерінің бірі, кескіндемеші, педагог, Қазақстанның халық суретшісі (1985; 1963 жылдан Қазақстанның еңбек сіңірген өнер қайраткері.
Өмірбаяны
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- 1931 – 41 ж. Алматыдағы балалар үйінде тәрбиеленді.
- Алматы көркемсурет училищесін (1948) бітірді.
- Мәскеу көркемсурет институтын (1956) бітірген.
- 1956 – 59 ж. Қазақстан Көркемсурет қоры басқармасының төрағасы.
- 1968 – 74 ж. Қазақстан Суретшілер одағының кескіндеме секциясының төрағасы болды.
Шығармашылығы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Кенбаевтың шығарм. жұмысы 20 ғ-дың 50-жылдарынан басталады.
- “Әліби Жангелдиннің отряды”
- “Шопан әні” (1956)
- “Әңгіме үстінде” (1957) сияқты туған жер тарихынан сыр шерткен алғашқы туындыларынан-ақ суретші есімі қалың көпшілікке кең танылды.
- “Киіз басу” (1958)
- “Сабан той”
- “Тұскиіз” триптихы (1960)
- “Қашағанды қуу” (1961), т.б. еңбектері ұлттық кескіндеме өнерін дамытты.
Пейзаждық картиналары:
- “Алматының төңірегі” (1958)
- “Суат басында”
- “Қыстауда” (1966)
- “Тау бөктерінде” (1967)
- “Жайлаудағы таң” (1975)
- “Бурят әйелі” (1956)
- “Суретші әйел портреті” (1957)
- “Мұхтар Әуезов” (1977)
- “әл-Фараби” (1980), т.б. портреттері
Монументті өнер шығармалары
- Алматы қаласындағы “Алматы”, “Қазақстан” мейманханасы
- Неке сарайы
- Донецкідегі Металлургтер сарайы
- Мәскеудегі “Қазақстан” кинотеатрының қасбеттері мен интерьерлеріне жасалған мозайкалық паннолар, т.б. ұлттық өнер тарихында қалды.
Жетістіктері
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Кенбаев туындылары терең лиризм мен эпикалық кеңдіктің, монументтіліктің өзара үйлесім табуымен ерекшеленеді. Құрманғазы бейнесін шынайы жеткізгені үшін 1959 жылғы республикалық бәйгеде 1-сыйлыққа ие болды. Оның қылқаламынан туған көптеген еңбектер Мәскеудегі Третьяков галереясы мен Шығыс халықтары өнерінің мемлекеттік мұражайында, Қазақстанның Орталық көркемөнер галереясында сақтаулы.
Педагогикалық қызметі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Алматы көркемсурет училищесі, 1959 – 65 ж;
- Қазақ ұлттық техникалық университеті 1965 – 79 ж.
- 1978 жылдан профессор;
- Алматы архитектуралық-құрылыс академиясы
- 1980 жылдан сурет кафедрасының меңгерушісі болды) де айналысты.
Марапаттары
[өңдеу | қайнарын өңдеу]“Құрмет Белгісі” орденімен және медальдермен марапатталған.[1]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IV том
Сілтемелер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Кенбаев кеңістігі — «Егемен Қазақстан»
- "Қылқалам" - Молдахмет Кенбаев YouTube сайтында
|
- 25 шілдеде туғандар
- 1925 жылы туғандар
- Амангелді ауданында туғандар
- 18 мамырда қайтыс болғандар
- 1993 жылы қайтыс болғандар
- Алматыда қайтыс болғандар
- Қазақстан суретшілері
- КСРО суретшілері
- Қазақстан халық суретшілері
- Тарихи жанр суретшілері
- Қазақстан суретші-пейзажистері
- Қазақстанның еңбек сіңірген суретшілері
- Қазақ КСР-інің еңбек сіңірген өнер қайраткерлері
- Қаныш Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университетінің профессорлары
- Құрмет Белгісі орденінің иегерлері