Ханиса Қанышқызы Сәтпаева
Бұл мақала әлі тексерістен өтпеді. Тексерілмеген мақалалардағы мәліметтер сенімсіз болуы мүмкін.
|
Ханиса Қанышқызы Сәтпаева | |
Туған күні | |
---|---|
Туған жері | |
Қайтыс болған күні | |
Қайтыс болған жері | |
Азаматтығы | |
Ғылыми аясы | |
Жұмыс орны | |
Ғылыми дәрежесі | |
Ғылыми атағы |
Құрметті профессор |
Альма-матер | |
Марапаттары |
|
Ханиса Қанышқызы Сәтпаева (15 желтоқсан 1921, Қарсақпай, Жезқазған облысы, Ұлытау ауданы, Қазақ АКСР — 11 маусым 2016, Алматы, Қазақстан) - кеңестік және қазақстандық ғалым, медицина ғылымдарының докторы, Қазақ ұлттық медицина университетінің құрметті профессоры. Қаныш Сәтбаевтың үлкен баласы.
Өмірбаяны
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Арғын тайпасының Сүйіндік руының Қаржас бөлімінен шыққан[1].
- 1921 жылы 15 желтоқсанда Қарсақпай жұмыс ауылы, Жезқазған облысында дүниеге келген.
- 1943 жылы – Қазақ мемлекеттік медициналық институтты үздік бітіріп, еңбек жолын сол институтта жалғастырды.
- 1945 жылы ақын Қайнекей Жармағамбетовпен тұрмыс құрған.
- 1974 жылдан 1991 жылдар аралығында – АММИ-дің қалыпты физиололгия кафедрасының меңгерушісі.
- 12 жыл бойы Емдеу ісі факультетінің деканы.
- 1995 жылы алғаш Қазақстанда медицина және педагогика ЖОО-на арналған «Адам физиологиясы» («Физиология человека»)[1] атты оқулық жарыққа шықты. (қайта басылып шығарылды).
Оның жетекшілігімен 3 докторлық және 8 кандидаттық диссертациялар қорғалды. Оның басшылығымен Қазақстан Республикасының барлық ЖОО-да валеология курсын енгізу бойынша үлкен істер атқарылды.
- 1999, 2007, 2009 жылдары жарық көрген валеологиядан қазақ және орыс тіліндегі бірінші типтік бағдарлама мен оқу-әдістемелік құралдың авторы. Орта мектептерге арналған валеология нұсқаулығының авторы.
- 2016 жылы 11 маусымда өмірден озды.[2]
Отбасы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Әкесі — Қаныш Сәтбаев (1899-1964) - Қазақ КСР Ғылым академиясының ұйымдастырушысы және тұңғыш президенті (1946-1952), геология-минералогия ғылымдарының докторы.
- Күйеуі — Қайнекей Жармағамбетов (1918-1974) - Қазақстан Бүкілодақтық лениндік коммунистік жастар одағының хатшысы (1941-1948), ақын, әдебиеттанушы.
- Ұлы — Нұрлан Жармағамбетов, Алматы қаласындағы Сатпаев атындағы мұражайдың директоры, филология ғылымдарының кандидаты.
- Ұлы — Әділ Жармағамбетов.
- Қызы — Алима Қайникейқызы Жармағамбетова[1], химия ғылымдарының доктор, профессор, Сокольский атындағы катализ және электрохимия институт директорының орынбасары.[3]
Марапаттары
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Еңбек Қызыл Ту ордені
- Парасат ордені — ҚР Тәуелсіздігіне 20 жыл толуына орай және еліміздің дамуына орасан зор үлес қосқаны үшін
- «1941-1945 жж. Ұлы Отан соғысындағы қажырлы еңбегі» үшін медалі
- И.П. Павлов атындағы медаль
- «Адам физиологиясы» оқулығы үшін А.Байтұрсынов атындағы медаль
- «Қазақстан Республикасының тәуелсіздігіне 10 жыл» медалі (2001)
- «Құрмет белгісі» медал
- «Қазақстан Республикасының ғылым еңбек сіңірген қайраткері»медалі (1981)
- «ССРО жоғары мектебінің үздігі» белгісі
- «Денсаулық сақтау ісінің үздігі» белгісі
- ҚазКСР Жоғарғы Кеңес Президиумының құрмет грамотасы, ҚазКСР және ҚР денсаулық сақтау министрлігінің Бүкілодақтық физиология қоғамының құрмет грамотасы.
Дереккөздері
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Серік Имантайұлы Жақсыбаев Қаржас ұрпақтары — Павлодар: ЭКО, 2008. — 400 б. — 1000 таралым. — ISBN 9965-08-265-0.
- ↑ Ханиса Канышевна Сатпаева, некролог. inform.kz. Дата обращения 23 января 2017.
- ↑ Философия рода Сатпаевых. baiterek.kz. Дата обращения 23 января 2017
- Алфавит бойынша тұлғалар
- Алфавит бойынша ғалымдар
- 15 желтоқсанда туғандар
- 1921 жылы туғандар
- 11 маусымда қайтыс болғандар
- 2016 жылы қайтыс болғандар
- Еңбек Қызыл Туы орденінің иегерлері
- Парасат орденінің иегерлері
- 1941-1945 жж. Ұлы Отан соғысындағы қажырлы еңбегі үшін медалінің иегерлері
- Қазақстан Республикасының тәуелсіздігіне 10 жыл медалінің иегерлері