Шілік (өзен)

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Шілік өзені
Сипаттамасы
Ұзындығы 245 км
Су алабының
ауданы
4980 км²
Су алабы Іле алабы
Су ағысы
Бастауы Күнгей Алатауы
 • Координаттары 42°57′38″ с. е. 77°12′54″ ш. б. / 42.96056° с. е. 77.21500° ш. б. / 42.96056; 77.21500 (G) (O) (Я) (T)
Сағасы Қапшағай бөгені
 • Координаттары 43°46′40″ с. е. 78°06′22″ ш. б. / 43.77778° с. е. 78.10611° ш. б. / 43.77778; 78.10611 (G) (O) (Я)Координаттар: 43°46′40″ с. е. 78°06′22″ ш. б. / 43.77778° с. е. 78.10611° ш. б. / 43.77778; 78.10611 (G) (O) (Я) (T)
Орналасуы
Ел  Қазақстан
Аймақ Алматы облысының Талғар, Райымбек, Еңбекшіқазақ аудандары
 Басқа мағыналар үшін Шілік деген бетті қараңыз.

Шілік, ШелекІле алабындағы өзен.

Географиялық орны

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Алматы облысының Талғар, Райымбек, Еңбекшіқазақ аудандары жерімен ағады. Ұзындығы 245 км, су жиналатын алабы 4980 км2.

Күнгей Алатауының солтүстік беткейіндегі мұздықтардан басталып, Шелек ауылынан 20 км солтүстікте Қапшағай бөгеніне құяды. Жоғары бөлігінде тар шатқал жасап ағады, төменде жайылып, жағасы жайпауыттанады.

Гидрологиясы

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Жауын-шашын, мұздық, жер асты суларымен толығады. Өзеннің 70-тей саласы бар. Басты салалары – Талды, Жіңішке, Сарыбұлақ, Асы. Суының минералдылығы тасу кезінде (сәуір – қыркүйек айларында) 100 – 150 мг/л-ден сабасына түскенде 250 – 300 мг/л-ге дейін өзгереді. Көп жылдық орташа су ағымы Малыбай ауылының тұсында 32,2 м3/с. Суының басым бөлігі егін, бау-бақша суаруға пайдаланылады, жоғарғы алабы – жайылым, шабындық. Бойында бірнеше шағын СЭС-тер және Бартоғай бөгені салынған. Одан су Үлкен Алматы каналына жіберіледі. Ш.Уәлиханов Шілік аңғарында 1856 жылы болып, өзен алабының табиғаты, тұрғындарының кәсібі туралы дерек жинаған, археологиялық зерттеу жүргізген. Ол мұнда ежелгі суару жүйесінің болғандығы туралы болжам жасаған.[1]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Жетісу энциклопедия. - Алматы: «Арыс» баспасы, 2004 жыл. — 712 бет + 48 бет түрлі түсті суретті жапсырма. ISBN 9965-17-134-3
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:Chilik river