Құтан әулие кесенесі
| Құтан әулие кесенесі | |
 | |
| Жалпы мәлімет | |
|---|---|
| Статусы |
Қостанай облысының жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіші |
| Түрі |
зиярат орны |
| Сәулет стилі |
қала құрылысы және сәулет |
| Орналасуы |
Қостанай облысы, Амангелді ауданы |
| Мекен жайы |
Қарынсалды өзенінің шығыс жақ қыраты |
| Жөнделген уақыты |
1977 ж., 2008 ж. |
| Биіктігі | |
| Төбесі |
күмбезді |
| Картада орналасуы | |
|
| |
Координаттар: 50°28′29″ с. е. 65°45′44″ ш. б. / 50.47472° с. е. 65.76222° ш. б. (G) (O) (Я)
Құтан әулие кесенесі – Қостанай облысының жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштер тізіміне енген сәулет өнері ескерткіші.
Орналасқан жері
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Амангелді ауданы, Амантоғай ауылының маңында Арқалық-Амангелді тас жолының бойында, Қарынсалды өзенінің шығыс жақ қыратында орналасқан. Амантоғай ауылынан Арқалыққа қарай 10 км жерде.
Тарихи деректер, аңыздар
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Құтан әулие кесенесі екі бөліктен – күмбездік мазар мен төртбұрышты классикалық дала құлпытасынан тұратын шағын және өте әсем құрылымнан тұрады. 1980 жылға дейін жерлеу алаңы қарапайым тақтаймен белгіленген.
1977 жылы Құтан әулие (1670-1780 жж.) ұрпақтары қарапайым кірпіш мазарын тұрғызды. 2008 жылы оның орнына жаңа кесене салынды.
Жергілікті аңызға сәйкес, Құтан Аталықұлы Найман руынан шыққан және ерекше рухани қасиеттері бар болғандықтан, «әулие» атауына ие болған. Руластары оны даналығы үшін, емдеу дарыны үшін, көріпкелдігі мен сәуегейлігі үшін құрмет тұтты. Құтан әулие сондай-ақ Абылай хан кеңесінің құрамында болған деседі.
Аңыз бойынша Құтан әулие өз денесі жүктелген түйенің тоқтаған орнына жерлеуді тапсырған. Түйе әулиені өз туған жерінен алысқа әкетті. Өлім хабаршысы алғаш рет тізесін бүккен жерде Құтан әулие жерленді.
Құтан әулие кесенесі халық арасында белгілі және құрметті зиярат орны. Қазір кесенеге жақын жерде зиярат етуге алыстан келген жолаушылар үшін шағын үй тұрғызылды. Халық арасында Құтан ата аурудан айықтырады, ақыл айқындығы мен даналық сыйлайды деген наным бар.[1][2]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Қазақстанның тарихи-мәдени нысандарының және жаппай зиярат ету орындарының альбомы/ ; ҚР Мәдениет және спорт министрлігі, Қазақ ғылыми-зерттеу мәдениет институты ; [жоба авторы Т. Бекбергенов ; бас ред. А. Р. Хазбулатов]... – Астана : [б. ж.], 2018. - 495 б., суретті; . – Библиогр.: 490 б. . – 100 дана – ISBN 978-9961-23-485-9
- ↑ ТОРҒАЙ ЕЛІ. Энциклопедия. Құрастырған Т. Рсаев. Алматы, «Арыс» баспасы, 2013 жыл