Хизмет Абдумуталипұлы Абдуллин

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Хизмет Абдумуталипұлы Абдуллин
Туған күні

10 қазан 1925 (1925-10-10)

Туған жері

Алматы облысы, Еңбекшіқазақ ауданы, Баяндай селосы

Қайтыс болған күні

1986 (1986)

Азаматтығы

 КСРО
 Қазақ КСР

Мансабы

жазушы

Марапаттары
II дәрежелі Отан соғысы ордені Құрмет Белгісі ордені Халықтар Достығы ордені

Хизмет Абдумуталипұлы Абдуллин (1925-1986) 10 қазанда Алматы облысы, Еңбекшіқазақ ауданы, Баяндай селосында туған.

Найман тайпасының Төртуыл руынан шыққан.

Өз ауылында, одан кейін «Ташкенсаз» орта мектебінде оқиды. Ұлы Отан соғысына қатысқан. Ол сол жылдары өзінің алғашқы өлең және әңгімелерін жазды. 1951 – 1955 жж. Алматыда шығып тұратын «Жаңа өмір» журналы редакциясында әдеби қызметкер, бөлім бастығы және жауапты хатшы қызметтерін атқарды. Қазақ педагогика институтында сырттай оқып, үш курсын бітірді.

1943 ж. әскер қатарына алынып, Моңғолия және Манчжурия жерінде жапон басқыншыларына қарсы соғысқа қатысқан. Осы кезде алғашқы өлең-әңгімелерін жаза бастайды. 1958-1962 ж. Қазақ мемлекеттік көркем әдебиет баспасында редактор, 1962-1965 ж. "Коммунизм туги" газетінде бөлім меңгерушісі, 1955-1958, 1965-1980 ж. Қазақстан жазушылар одағында ұйғыр әдебиеті секциясының меңгерушісі болған.[1]

Хизмет Абдумуталипұлы бірқатар жылдар Қазақстан Жазушылары одағының жанындағы ұйғыр әдебиеті секциясын басқарды. Жазушының бірнеше повесть, романдары қазақ және орыс тілдерінде аударылып басылды. Өзі де көркем аудармамен шұғылданды.

Шетелдегі ұйғырлардың өміріне арналған “Турфан аясында” романы, көптеген повестер мен әңгімелер жинақтары (“Ауылдастар”, “Тағдыр”, “Отты шеңбер”, “Жылдарға жауап”, “Гүлстан” т.б.) өлеңдер мен поэмалар жинақтары (“Анаят”, “Давутжан” т.б.) бар. А.С. Пушкин, М.Ю. Лермонтов, Л.Н. Толстой, Р. Тагор, М.В. Исаковский шығармаларын ұйғыр тіліне тәржімалаған. А-ның “Тас түйін” аталатын повестер мен әңгімелер жинағы қазақ тілінде жарық көрді.

«Жапонияны жеңгені үшін», «Еңбектегі ерлігі үшін» медальдарымен, «Құрмет Белгісі» және Халықтар Достығы ордендерімен марапатталды.

Шығармалары

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  • Гүлстан. Повесть. А., ҚМКӘБ, 1952;
  • Һекаялар. Өлеңдер. А., ҚМКӘБ, 1953;
  • Анайәт. Тарихи поэма. А., ҚМКӘБ, 1956;
  • Давутжан. Поэма мен өлеңдер. А., ҚМКӘБ, 1959;
  • Муһәббәт вә һәсрет. Әңгімелер. А., ҚМКӘБ, 1960;
  • Турпаң тәвәсидә. Роман. А., «Жазушы», 1968;
  • Тағдыр. Роман. А., «Жазушы», 1970;
  • Бархандар. Әңгімелер. А., «Жазушы», 1972;
  • Екі томдық Таңдамалы шығармалары. А., «Жазушы», 1983 – 1984.[2][3]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. ↑ Жетісу. Энциклопедия. - Алматы: «Арыс» баспасы, 2004. — 712 бет. ISBN 9965-17-134-3
  2. ↑ «Қазақстан жазушылары: XX ғасыр». Анықтамалық. – Алматы: «Ана тілі» баспасы ЖШС. 2004 – 392 бет.
  3. ↑ Қазақстан жазушылары: Анықтамалық/Құрастырушы: Қамшыгер Саят, Жұмашева Қайырниса — Алматы: «Аң арыс» баспасы, 2009 жыл
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Хизмет_Абдумуталипұлы_Абдуллин&oldid=2992591» бетінен алынған