Индербор
| Кент | |
| Индербор | |
 | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Ел | |
| Статусы |
Аудан орталығы |
| Облысы | |
| Ауданы | |
| Кенттік әкімдігі | |
| Әкімі |
Шалқар Болатұлы Алмурзиев |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары |
48°32′58″ с. е. 51°46′59″ ш. б. / 48.54944° с. е. 51.78306° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 48°32′58″ с. е. 51°46′59″ ш. б. / 48.54944° с. е. 51.78306° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Құрылған уақыты |
1935 |
| Бұрынғы атаулары |
Индерборстрой |
| Кент статусы |
1938 |
| Климаты |
қатаң континенталды |
| Уақыт белдеуі | |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны |
▲ 16 030[1] адам (2023) |
| Этнохороним |
индерборлық, индерборлықтар |
| Сандық идентификаторлары | |
| Пошта индексі |
060200 |
| Автомобиль коды |
06 |
| Басқалары | |
| Әкімдіктің мекенжайы |
Индербор кенті, Қонаев көшесі, №14А |
Индербор шекарасы
| |
Индербор — Атырау облысы, Индер ауданындағы кент, аудан және Индербор кенттік әкімдігі орталығы.
Географиялық орны[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Жайық өзенінің сол жақ беткейінде, Индер көлінен солтүстік-батысқа қарай 9 км және Атырау қаласынан солтүстікке қарай 190 шақырым жерде орналасқан[2].
Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Іргесі Индер кентінің маңында ашылған борат және ас тұзы кен орындарын игеруге байланысты 1935 жылы қаланған[3].
Халқы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
1999 жылы тұрғындар саны 11433 адам (5694 ер адам және 5739 әйел адам) болса, 2009 жылы 12915 адамды (6414 ер адам және 6501 әйел адам) құрады.[4]
2021 жылғы санақ бойынша 15664 адамды (7821 ер адам және 7843 әйел адам) құрады.[5] Ал 2023 жылдың қаңтарында тұрғындар саны 16030 адамды (8009 ер адам және 8021 әйел адам) құрады.[1]
Өндірісі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Басты кәсіпорны "Индерқұрылысиндустрия" акционерлік қоғамы борат кенін, гипсокартон өндіруші кәсіпорын. «Жайықгазтасымалдау» басқармасы, геологиялық «Бор» ЖШС, «Индертұз» кәсiпорны, «Индергипс» бiрлескен кәсіпорны, «Индер» мұнай айдау стансасы, «Геохим» кәсiпорны аудан экономикасының негiзгi нысандары болып есептеледi. Ауданның табиғи қорларын игеру мақсатында шетелдiк компаниялармен бiрлескен кәсiпорындар жұмыс жасауда.1989 ж.[6] "Мақат-Индер" темір жолы іске қосылды. Жайық өзенінен жаңа көпір салынды.
Мәдени-әлеуметтік мекемелері[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Мектептер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- М.Әуезов атындағы орта мектеп — 1961 ж. сегізжылдық мектеп болып құрылған, 1974 жылы орта мектепке айналды.
- С.Сейфуллин атындағы орта мектеп — 1959 жылы 7 жылдық мектеп болып ашылды. 1960 жылы мектепке С.Сейфуллин есімі берілді. 2013 ж. мектептің жаңа ғимараты пайдалануға берілді.
- Ш.Уәлиханов атындағы орта мектеп — 1933-34 оқу жылында іргесі қаланған. Шоқан есімі 1952-53 оқу жылында берілген.
- Көктем орта мектебі — 2000 жылы "Көктем" мөлтек ауданында бастауыш мектеп болып ашылды. 2002 ж. 200 орындық жаңа мектептің ғимараты тұрғызылды. 2003 ж. орта мектепке айналды.
- Индер балалар өнер мектебі
- Индер аудандық балалар-жасөспірімдер спорт мектебі
Мектепке дейінгі білім[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- "Райхан" бөбекжай-бақшасы
- "Ботақан" бөбекжай-бақшасы – ескі С. Сейфуллин орта мектебінің ғимараты қайта жасақталып, 2019 жылы 80 орындық балабақша болып ашылған.
- "Айналайын" бөбекжай-бақшасы – Шығыс мөлтек ауданданында 2017 жылы 290 орындық балабақша болып ашылған.
- "Балдәурен" бөбекжай-бақшасы
Колледж[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- Индер көп бейінді ауыл-шаруашылық колледжі — 1984 жылдан №8 кәсіптік- техникалық училище, 1996 жылдан №5 кәсіптік- техникалық мектеп. 2003 жылдан №5 кәсіптік мектеп, 2007 жылдан № 8 кәсіптік лицейі болып өзгертілді. 2012 жылдан бері Индер көп бейінді ауыл шаруашылық колледжі.[7]
Мәдени орындар[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- "Борат" мәдениет үйі — 1958 ж. пайдалануға берілген. Индерборат кенішінің қаржысымен тұрғызылған.
Діни ұйымдар қызметі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- Свято-Никольский приходы — 2011 жылы ашылған.
- Әйіп Қажы мешіті — 2004 жылы салынған, 250 адамға арналған. Жоба авторы Қазақстан Сәулетшілер одағының мүшесі Т.Қасенов. Қабырғасының биіктігі 12 метр. Екі кіші мұнарасы бар, мінбердің биіктігі 2 метр.[8]
Суреттер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ a b Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
- ↑ Қазақ энциклопедиясы
- ↑ Қазақ энциклопедиясы
- ↑ 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том
- ↑ 2021 жылғы ұлттық халық санағының қорытындылары
- ↑ Е.Қаженбаев Атырау облысының географиясы ISBN 9965-741-14-х
- ↑ https://inderkol.kz/kz/istoriya-razvitiya-kolledzha/ Колледждің даму тарихы
- ↑ https://www.muftyat.kz/ru/mosque/3166/ «Әйіп қажы» мешіті
| ||||||
| ||||||||||