Шай бұтағы

Шай бұтағы
	;
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі:	Өсімдіктер;
Бөлімі:	Гүлді өсімдіктер;
Табы:	Қос жарнақтылар;
(unranked)	Asterids;
Сабы:	Ericales;
Тұқымдасы:	Theaceae;
Тегі:	Camellia;
Түрі:	C. sinensis;
Екі-есімді атауы
	Camellia sinensis; (Карл Линней) Отто Кунце

Шай бұтағы (лат. Camellia sinensis) — камелия тегіне жататын мәңгі жасыл өсімдік.

Жапырақтарынан дайындалатын және сусын ретінде пайдаланылатын өнім де шай деп аталады.

Түршелері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Оңтүстік-шығыс Азияның тропиктік және субтропиктік таулы ормандарында пайда болған бұл өсімдіктің екі түршесі бар:

Camellia sinensis var. assamica — ассам шайы және басқа да үнді шайлары
Camellia sinensis var. sinensis — қытай шайларының сұрыптары (жапон шайлары да бұған жатады)

ТМД елдерінде Әзірбайжан, Грузия, Ресейдің Краснодар өлкесінде қытай шайының негізінде шайдың бірнеше сұрыптары өсіріледі.^[1]

Сипаттамасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Шай — күй талғамайтын, тамырлы, көпжылдық өсімдік. Жапырақтары кезектесе орналасқан, қалемше тәріздес жылтыр, шеттері өткір тісті, ұзындығы 7 см, ал ені 4 см болады. Шай ағашы 100 жылдай өмір сүріп, 70 жыл өнім береді.^[1]