Ұлыбританиядағы ЮНЕСКО Әлемдік мұра нысандар тізімі

ЮНЕСКО Әлемдік мұра тізімінде Ұлыбританияның 28 нысаны бар (2014 жылғы мәліметі бойынша), оның 25 Ұлыбританияның өзінде болса, 3 - Ұлыбританияның тәуелді аймақтарында орналасқан. Бұл нысан тізімге 23 нысан мәдени, 4 табиғи және 1 аралас критерийлар бойынша іліккен^[1]. Бұдан басқа, 2014 жылғы жағдайына сәйкес Ұлыбритания аймағындағы Әлемдік мұра тізіміне 14 нысан үміткер ретінде тіркелген^[2].

Тізім[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Берілген кестеде нысандар Юнеско Әлемдік мұра тізіміне қосылуының хронологиялық тәртібінде орналасқан

#	Аты	Мекені	Жасалған кезі	Тізімге кірген жылы	№	Талаптар
1	«Алыптар жолы» жағалауы (ағылш. Giant's Causeway and Causeway Coast) (ирл. Clochán na bhFómharach)	Солтүстік Ирландия Антрим графтігі	—	1986 жыл	369	vii, viii
	Дарем қаласындағы қамал мен кафедралды собор (ағылш. Durham Castle and Cathedral)	Англия Солтүстік-Шығыс Англия Дарем графтігі	XI-XII ғ.	1986 жыл	370	ii, iv, vi
	Стадли королдік паркі және Фаунтин аббаттігінің қираған үйінділері (ағылш. Studley Royal Park including the Ruins of Fountains Abbey)	Англия Йоркшир және Хамбер Солтүстік Йоркшир	XVIII-XIX ғ.	1986 жыл	372	i, iv
	Стоунхендж, Эйвбери және мағындағы археологиялық ескерткіштер (ағылш. Stonehenge, Avebury and Associated Sites)	Англия Оңтүстік-Батыс Англия Уилтшир	б.з.б. 4 - 3 мыңжылдықтар	1986 жыл 2008 жыл	373	i, ii, iii
	І Эдуардтың Уэльстегі қорғандары: (ағылш. Castles and Town Walls of King Edward in Gwynedd) * Харлек * Бомарис * Карнарвон * Конуи	Уэльс Гвинед	XIII ғ.	1986 жыл	374	i, iii, iv
	Сент-Килда аралдары (ағылш. St Kilda)	Шотландия Уэстерн-Айлс	—	1986 жыл 2005 жыл, 2008 жыл	387bis	iii, v, vii, ix, x
	Бленхейм сарайы (ағылш. Blenheim Palace)	Англия Оңтүстік-Шығыс Англия Оксфордшир Вудсток қаласы	XVIII ғ.	1987 жыл	425	ii, iv
	Вестминстер сарайы, Вестминстер аббаттығы және Әулие Маргарита шіркеуі (ағылш. Westminster Palace, Westminster Abbey and Saint Margaret's Church)	Англия Лондон қаласы	—	1987 жыл 2008 жыл	426	i, ii, iv
	Бат қаласы (ағылш. City of Bath)	Англия Оңтүстік-Батыс Англия Сомерсет	XVIII ғ.	1987 жыл	428	i, ii, iv
	Рим империясының бекеттері (Frontiers of the Roman Empire): Адриан қорғаны және Антонин дуалы (ағылш. Hadrian’s Wall and Antonine's Wall)	Англия және Шотландия Солтүстік-Батыс Англия, Йоркшир және Хамбер Фолкерк облысы ( Германиямен бірге )	II ғ.	1987 2005 , 2008)	430	ii, iii, iv
	Кентерберий соборы, Әулие Августин аббаттығы және Кентерберидегі Әулие Мартин шіркеуі (ағылш. Canterbury Cathedral, St Augustine's Abbey, and St Martin's Church)	Оңтүстік-Шығыс Англия Кент графтігі Кентербери қаласы	—	1988	469	i, ii, vi
	Хендерсон аралы (ағылш. Henderson Island)	Ұлыбританияның тәуелді аймақтары: Питкэрн аралдары	—	1988	487	vii, x
	Тауэр (ағылш. Tower of London)	Англия Лондон	XI ғ.	1988	488	ii, iv
	Эдинбургтағы көне қала және жаңа қала (ағылш. Cultural site Old and New Towns of Edinburgh)	Шотландия Эдинбург	—	1995й	728	ii, iv
	Гоф және Инасешибл аралдары (ағылш. Gough and Inaccessible Islands)	Ұлыбританияның тәуелді аймақтары: Әулие Елена, Эсеншн және Тристан-да-Кунья аралдары	—	1995 2004)	740	vii, x
	«Гринвич» (ағылш. Maritime Greenwich)	Лондон	XVII ғ.	1997	795	i, ii, iv, vi
	Оркней аралдарындағы неолит ескерткіштері (ағылш. Heart of Neolithic Orkney): * Мейсхау * Стеннес мегалиттері * Бродгар дөңгелегі * Скара-Брей	Шотландия Оркней аралдары	—	1999	514rev	i, ii, iii, iv
	Сент-Джордж қаласы және оның бекеттері (ағылш. Historic Town of St George and Related Fortifications, Bermuda)	Ұлыбританияның тәуелді аймақтары: Бермудалар	XVII-XX ғ.	2000	983	iv
	Блэнавон тау кен өндірісті ландшафты (ағылш. Blaenavon Industrial Landscape)	Уэльс Торвайн графтігі	XIX ғ.	2000	984	iii, iv
	Дорсеттің және Батыс Девон графтігінің жағалауы (ағылш. Dorset and East Devon Coast)	Англия Оңтүстік-Батыс Англия Дорсет графтігі	—	2001	1029	viii
	Деруэнт өзенінің алабындағы фабрикалар (ағылш. Derwent Valley Mills)	Англия Ист-Мидлендс Дербишир	XVIII-XIX ғ.	2001	1030	ii, iv
	Нью-Ланарк (ағылш. New Lanark)	Шотландия Оңтүстік Ланаркшир	XVIII-XIX ғ.	1997, 1999	429	ii, iv, vi
	Солтейр (ағылш. Saltaire)	Англия Йоркшир және Хамбер Батыс Йоркшир	XIX ғ.	2001	1028	ii, iv
	Кью - королдік ботаникалық бақтар (ағылш. Royal Botanic Gardens, Kew)	Англия Лондон	XVIII-XX ғ.	2003	1084	ii, iii, iv
	Ливерпуль (ағылш. Cultural site Liverpool – Maritime Mercantile City)	Англия Солтүстік-Батыс Англия	XVIII-XIX ғ.	2004	1150	ii, iii, iv
	Корнуолл мен Батыс Девонның тау кен ауданының ландшафты (ағылш. Cultural site Cornwall and West Devon Mining Landscape)	Англия Оңтүстік-Батыс Англия	XVIII-XIX ғ.	2006	1215	ii, iii, iv
	Понт-Кисиллте акведугі (ағылш. Pont-Cysyllte Aqueduct) (Traphont Pontcysyllte)	Уэльс Рексем	1795—1805	2009	1303	i, ii, iv

Әлемдік мұра тізіміне үміткер нысандар[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Берілген кестеде нысандар Юнеско Әлемдік мұра тізіміне қосылуының хронологиялық тәртібінде орналасқан

**Әлемдік мұра тізіміне үміткер нысандар**
#	Аты	Орналасуы	Құрылған уақыты	Тізімге кірген уақыты	№
1	Чатемдегі верфь және оның бекеттері (ағылш. Chatham Dockyard and its Defences)	Англия Оңтүстік-шығыс Англия Кент графтігі	XVI ғ.	2012	5670	ii, iv
2	Кресвел-Крэгс (ағылш. Creswell Crags)	Англия Шығыс Мидленд Ең жақын қала: Уорксоп	—	2012	5671	iii
3	Даун-хаус - Чарльз Дарвинның үйі және жұмыс орны (ағылш. Darwin’s Landscape Laboratory)	Англия Үлкен Лондон Лондон	XVIII ғ.	2012	5672	iii, vi
4	Ұлыбританияның көлдер аймағы (ағылш. England’s Lake District)	Англия Солтүстік-Батыс Англия	—	2012	5673	ii, vi
5	Горхэм үңгірі (ағылш. Gorham’s Cave Complex)	Гибралтар тәуелді аймағы	—	2012	5674	iii
6	Әулие Елена аралы (ағылш. Island of St Helena)	Әулие Елена, Эсеншн және Тристан-да-Кунья аралдары	—	2012	5675	iii
7	Джодрелл Бэнк обсерваториясы (ағылш. Jodrell Bank Observatory)	Англия Солтүстік-Батыс Англия	1945 жылдан бастап	2012	5676	i, ii, iv, vi
8	Мауса, Олд-Скатнесс, Ярлсхоф (ағылш. Mousa, Old Scatness and Jarlshof: the Zenith of Iron Age Shetland)	Шотландия Шетланд	б.з.б. IV-II ғ.	2012	5677	iii, iv
9	Солтүстік Уэльстегі тақтатас өнеркәсібі (ағылш. Slate Industry of North Wales)	Уэльс Гвинед	XII-XX ғ.	2012	5678	iii, v
10	Флоу мемлекеті (ағылш. Flow Country)	Шотландия Хайленд	—	2012	5679	ix, x
11	Ферт-оф-Форт шығанағындағы темір жол көпірі (ағылш. The Forth Rail Bridge)	Шотландия Эдинбург Эдинбург қаласы	1882—1890	2012	5680	i, ii, iv
12	Уирмут және Джарроу монастырлері (ағылш. The Twin Monastery of Wearmouth Jarrow)	Англия Солтүстік-Шығыс Англия Тайн және Уир графтігі	X ғ.	2012	5681	ii, iii, iv, vi
13	Туркс пен Кайкос аралдары (ағылш. Island of St Helena)	Туркс пен Кайкос тәуелді аймағы	—	2012	5682	x
14	Еуропаның әйгілі батпақ шипажайлары (ағылш. Great Spas of Europe) * Бат	Англия Оңтүстік-Батыс Англия Сомерсет графтігі	XVI ғ.	2014	5935	ii, iii, iv, vi

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

↑ Критерии. Басты дереккөзінен мұрағатталған 29 қазан 2012.
↑ Tentative (ағыл.). UNESCO World Heritage Centre. — Ұлыбританиядағы ЮНЕСКО Әлемдік мұра нысандар тізіміне үміткерлер. Басты дереккөзінен мұрағатталған 14 ақпан 2012. Тексерілді, 26 тамыз 2011.

Тағы қараңыз[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Сыртқы сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

[1] Критерии. Басты дереккөзінен мұрағатталған 29 қазан 2012.

[united_kingdom-tentative-2] Tentative (ағыл.). UNESCO World Heritage Centre. — Ұлыбританиядағы ЮНЕСКО Әлемдік мұра нысандар тізіміне үміткерлер. Басты дереккөзінен мұрағатталған 14 ақпан 2012. Тексерілді, 26 тамыз 2011.

[1]

[2]