Ақадыр (Қарағанды облысы)
| Кент | |
| Ақадыр | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Ел | |
| Облысы | |
| Ауданы | |
| Кенттік әкімдігі | |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары |
48°15′35″ с. е. 72°51′43″ ш. б. / 48.25972° с. е. 72.86194° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 48°15′35″ с. е. 72°51′43″ ш. б. / 48.25972° с. е. 72.86194° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Құрылған уақыты |
1937 |
| Уақыт белдеуі | |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны |
▲9756 адам (2021) |
| Сандық идентификаторлары | |
| Автомобиль коды |
09 |
Ақадыр шекарасы
| |
Басқа мағыналар үшін Ақадыр деген бетті қараңыз.Ақадыр — Қарағанды облысы Шет ауданындағы кент.
Географиялық орны
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Екатеринбург-Алматы темір жолының бойында, аудан орталығы Ақсу-Аюлы ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 82 км-дей, Қарағанды қаласынан оңтүстікке қарай 167 км-дей жерде орналасқан.
Тарихы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Іргесі өткен ғасырдың 30 жылдары Қарағанды-Мойынты теміржол құрылысының бойында Ақадыр стансасының ашылуына байланысты қаланған. Кентте 1937 жылдан бастап паровоз депосы ашылып, ол 1957 жылы тепловоздары, ал 1982 жылдан бүгінгі күндері электровозды жөндейтін ірі кәсіпорын болып есептеледі. 1973-1997 жылдары Ақадыр ауданының орталығы болған. 1997 жылы Ақадыр ауданы жабылып, Шет ауданының құрамына берілген.
1931 жылы атылған бір топ азаматтар сүйегі жатқан жері болып атанды.[1]
Халқы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]| 1999 | 2009 | 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Ерлер 2009 | Ерлер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Әйелдер 2009 | Әйелдер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 10564 | ▼9665 | ▲9756 | 100,9 | 4711 | ▲4887 | 103,7 | 4954 | ▼4869 | 98,3 |
Инфрақұрылымы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Ақадыр кенті мен оған әкімшілік бағынысты елді мекендер (Подхоз ауылы, Тағылы, №906 разъезддері) дамыған инфрақұрылымымен ерекшеленеді. Мұнда білім беру, медицина, мәдениет және көлік салаларына қатысты маңызды мекемелер орналасқан.
Білім және мәдениет
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- 4 мектеп
- Балабақша
- Балалар өнер мектебі
- Балалар мен жасөспірімдер спорт мектебі
- Оқу-өндірістік комбинаты
- Мәдениет үйі
- Кітапхана
Денсаулық сақтау
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Аудандық емхана
- 4 отбасылық дәрігерлік амбулатория
- Фельдшерлік-акушерлік пункт (ФАП)
Көлік және байланыс
[өңдеу | қайнарын өңдеу]«Қазақстан темір жолдары» мекемелері:
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Ақадыр электр жабдықтау (ЭЧ-12)
- Темір жол дистанциясы (ПЧ-26)
- Белгі беру және байланыс дистанциясы (ПЦЧ-21)
Байланыс қызметтері:
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- «Қазақтелеком» бөлімшесі
- «Қазпошта» бөлімшесі
Әлеуметтік және құқықтық мекемелер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- №2 Ақадыр аудандық соты
- №2 Аудандық АХАЖ бөлімі
- Кенттік полиция бөлімшесі
Шаруашылық және экономика
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- 46 шаруа қожалығы ауыл шаруашылығымен айналысады (2006 жылғы дерек)
Көлік қатынасы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Ақадыр кенті басқа елді мекендермен автомобиль жолдары арқылы байланысады, бұл оның аймақтағы маңызды көлік торабы екенін көрсетеді.[4]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ КарЛАГ туралы фильм
- ↑ 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том Мұрағатталған 8 желтоқсанның 2019 жылы.
- ↑ 2021 жылғы ұлттық халық санағының қорытындылары
- ↑ Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 2006. ІSBN 9965-34-515-5
| ||||||