Посткеңестік кеңістік

Ағылшын алфавиті бойынша реттелген посткеңестік мемлекеттер:
1.

Армения; 2.

Әзірбайжан; 3.

Беларусь; 4.

Эстония; 5.

Грузия; 6.

Қазақстан; 7.

Қырғызстан; 8.

Латвия; 9.

Литва; 10.

Молдова; 11.

Ресей; 12.

Тәжікстан; 13.

Түрікменстан; 14.

Украина; 15.

Өзбекстан

Посткеңестік кеңістік, немесе сондай-ақ бұрынғы КСРО құрамындағы республикалар, ТМД және Балтық маңы (Балтық теңізі жағалауындағы елдер) елдері — бұл КСРО-ның ыдыру кезеңінде, яғни, 1991 жылы тәуелсіздіктерін алған мемлекеттер.

Мемлекеттер және географиялық аймақтар[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Посткеңестік елдер:
     Ресей
     Балтық елдері
     Шығыс Еуропа
     Оңтүстік Кавказ
     Орталық Азия

Негізінен посткеңестік мемлекеттерді келесі бес топқа бөледі:

Ресей

Ресей

Тарихи байланыстар[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ресей шығыс-славян посткеңестік мемлекеттерімен тарихи тығыз байланыста, себебі Ресейдің мемлекеттілігі олардың шекарасында құрылды. Олардың түпкі тамыры — Киев Русі.

Орталық Азия және Оңтүстік Кавказ Ресей империясына тек XVIII және XIX ғасырларда ғана қосылды.

ТМД және Балтық елдері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

2009 жылға дейін «ТМД және Балтық маңы елдері» шекарасы ұғымы «посткеңестік кеңістік» атты ұғыммен тең болған. 2009 жылы Грузия ТМД құрамынан шығып кетті, ал 2018 жылы соның ізінше Украина да шықты.

Бұл тіркес 1991 жылдың желтоқсанынан кейін, Балтық жағалауы республикалары (Латвия, Литва, Эстония) ТМД-ға (Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы) кіруден бас тартқан кезде пайда болды. Бұл елдер тәуелсіз мемлекеттер арасындағы қатынастарды реттеуге арналған аймақтық халықаралық ұйымға кіруден бас тартты.

Мемлекеттердің қазіргі басшылары[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Елбасылар[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Үкімет басшылары[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Экономикасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

1991—2007 жж. жалпы ішкі өнімдегі (ЖІӨ) өзгерістер^[1]

Мемлекет	1991*	1996	2001	2006	2011	Айналымдағы жыл**
Шығыс Еуропа елдері
Ресей	100	63.1	74.5	103.3	118.3	1997
Украина	100	47.2	51.8	73.7	75.9	2000
Беларусь	100	67.9	94.0	141.5	192.5	1996
Молдова	100	45.2	45.0	62.5	74.5	1997
Балтық елдері
Эстония	100	?	?	?	?	?
Латвия	100	67.8	92.9	143.1	130.1	1993
Литва	100	64.6	81.5	119.8	123.9	1995
Орталық Азия
Қазақстан	100	69.3	88.5	141.4	185.7	1996
Қырғызстан	100	58.9	76.1	89.6	114.4	1996
Тәжікстан	100	34.1	45.2	56.0	98.1	1997
Түрікменстан	100	68.4	107.7	215.5	351.8	1998
Өзбекстан	100	82.9	102.6	137.5	208.4	1996
Оңтүстік Кавказ
Армения	100	63.3	84.2	154.7	172.5	1994
Әзірбайжан	100	42.7	65.2	150.2	241.1	1996
Грузия	100	39.8	49.8	74.1	93.2	1995

Дамуы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Адам даму индексі бойынша реттеліп жазылған посткеңестік елдер тізімі:

Өте жоғарғы индекс:

Эстония: 0.846
Литва: 0.818
Латвия: 0.814

Жоғарғы индекс:

Орташа адам даму индексі

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

↑ World Bank data

↑ ^a ^b Премьер-министр лауазымының жойылуы нәтижесінде Түрікменстан президенті елдің мемлекеттінің де, үкіметінің де басшысы болып келеді

[worldbank-2] World Bank data

[turkmen-1] Премьер-министр лауазымының жойылуы нәтижесінде Түрікменстан президенті елдің мемлекеттінің де, үкіметінің де басшысы болып келеді

[lower-alpha 1]

[1]