Әйтеке би ауданы
| Қазақстан ауданы | |
| Әйтеке би ауданы | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Облысы | |
| Аудан орталығы | |
| Ауылдық округтер саны |
15 |
| Ауыл саны |
27 |
| Әкімі |
Дархан Ермағанбетов[1] |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары |
49°59′24″ с. е. 60°52′12″ ш. б. / 49.99000° с. е. 60.87000° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 49°59′24″ с. е. 60°52′12″ ш. б. / 49.99000° с. е. 60.87000° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Құрылған уақыты |
1997 |
| Жер аумағы |
36,8 мың км² |
| Уақыт белдеуі | |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны |
20 791[2] адам (2023) |
| Тығыздығы |
0,6 адам/км² |
| Ұлттық құрамы |
қазақтар (93,9%), орыстар (4,03%), украиндар (0,73%), татарлар (0,44%), басқалары (0,9%)[3] |
| Сандық идентификаторлары | |
| Телефон коды |
+7 71339 |
| Пошта индексі |
030100-030121[4] |
| Автомобиль коды |
04 |
|
| |
|
| |
Әйтеке би ауданы — Ақтөбе облысының солтүстік-шығыс бөлігіндегі әкімшілік бөлініс. Аудан орталығы – Темірбек Жүргенов ауылы.
Халқы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Тұрғыны 24895 адам (2019). Ұлттық құрамы: қазақтар (93,68%), орыстар (4,05%), басқалары (2,27%).
Ауылдық округтер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Аудандағы 27 елді мекен 15 ауылдық округке біріктірілген:
| Ауылдық округ | Халқы (2009) | Елді мекендері |
|---|---|---|
| Ақкөл ауылдық округі | 695 | Ақкөл ауылы |
| Ақтасты ауылдық округі | 1216 | Ақтасты, Толыбай ауылдары |
| Аралтоғай ауылдық округі | 1568 | Аралтоғай, Қияқты, Милысай, Ұлғайсын ауылдары |
| Әйке ауылдық округі | 2009 | Әйке, Тереңсай ауылдары |
| Жабасақ ауылдық округі | 1678 | Жабасақ, Аққұм, Байжанкөл ауылдары |
| Жамбыл ауылдық округі | 838 | Жамбыл ауылы |
| Қайрақты ауылдық округі | 352 | Талдық ауылы |
| Қарабұтақ ауылдық округі | 3546 | Қарабұтақ, Белқопа, Еңбекту, Жарөткел ауылдары |
| Құмқұдық ауылдық округі | 1541 | Құмқұдық ауылы |
| Қызылжұлдыз ауылдық округі | 754 | Аралтөбе ауылы |
| Сарат ауылдық округі | 711 | Сарат ауылы |
| Сұлукөл ауылдық округі | 731 | Сұлукөл ауылы |
| Темірбек Жүргенов ауылдық округі | 7655 | Темірбек Жүргенов, Талдысай ауылдары |
| Тұмабұлақ ауылдық округі | 1400 | Тұмабұлақ, Сарыбұлақ ауылдары |
| Үшқатты ауылдық округі | 560 | Үшқатты ауылы |
Ірі елді мекендері[өңдеу | қайнарын өңдеу]
| Атауы | Халқы (2009) |
|---|---|
| Т. Жүргенов (Комсомол) | ▲ 5909 |
| Қарабұтақ | ▼ 2601 |
| Талдысай | ▼ 1646 |
| Құмқұдық | ▼ 1541 |
| Тұмабұлақ | ▼ 1168 |
| Аралтоғай | ▼ 1062 |
| Әйке | ▼ 1058 |
| Тереңсай | ▼ 951 |
| Жабасақ | ▼ 863 |
| Жамбыл | ▼ 838 |
| Аралтөбе | ▼ 754 |
| Ақтасты | ▼ 745 |
| Сұлукөл | ▼ 731 |
| Сарат | ▼ 711 |
| Ақкөл | ▼ 695 |
| Үшқатты | ▼ 560 |
Географиялық орны[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Аудан 1997 жылы Қарабұтақ пен Комсомол аудандарының таратылу нәтижесінде құрылды. Ақтөбе облысынан 320 шақырым жерде, облыстың солтүстік-шығысында, Ресеймен шекаралас Ырғыз өзенінің бойында орналасқан.
Климаты, өсімдігі мен жануарлар дүниесі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Аудан жері негізінен үстіртті жазық (биіктігі 100 – 400 м) келеді. Солтүстік-шығысын Мұғалжар тауы алып жатыр. Климаты тым континенттік, қысы суық, жазы ыстық. Қаңтардың орташа температурасы –17°С, шілдеде 22°С. Жауын-шашынның жылдық мөлшері 200 – 250 мм. Аудан жерінен солтүстіктен оңтүстікке қарай Ырғыз өзені мен оның Қарабұтақ, Қайрақты, Шолаққайрақты, Ұлыталдық, Балаталдық, т.б. салалары ағып өтеді. Аудан аумағында Белқопа, Әйке, Тегіссор көлдері бар. Аудан жері негізінен қоңыр, қызғылт қоңыр топырақты келеді. Өсімдіктерден боз, бетеге, жусан, қамыс, киікоты, жоңышқа, изен, тобылғы, көкпек, қараған, алабота өседі. Жануарлардан түлкі, қарсақ, қоян, қасқыр, күзен, борсық, ақ бөкен, киік; құстардан қаз, үйрек, тырна, дуадақ, жылқышы, тауқұдірет, балықшы, қызғыш, қарақұс, жапалақ, бозторғай, бүркіт, т.б. мекендейді. Ауыл шаруашылығына жарамды жер аумағы 188,9 мың га. Оның ішінде жыртылатын жері 69,3 мың га, шабындығы 4,3 мың га, жайылымы 835,8 мың га.
Жол жүйесі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Әйтеке би ауданы арқылы Астана-Ақтөбе теміржол сапар желісі өтеді. Негізгі автокөлік жолы Қарабұтақ - Комсомол - Северный - Жайылма елді мекендер үстінен өтеді.
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
| |||||||||||||||||
| ||||||