Е (кирил): Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Навигацияға өту
Іздеуге өту
Content deleted Content added
Жаңа бетте: thumb|left|110px| {{Қазақ әліпбиі (кирил)}} Сурет:Keyboard KAZ.png|thumb|right|400px|... |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
| 4-жол: | 4-жол: | ||
'''Е, е''' - кириллицаға негізделген әліпби әрпі. |
'''Е, е''' - кириллицаға негізделген әліпби әрпі. |
||
Тіл мен иектің сәл төмен түсіп, жақтың тар ашылуынан жасалатын қысаң дауысты дыбысты таңбалайтын әріп. "Е" тіл қатысына қарай тіл алды, жіңішке, ерін қатысы жағынан езулік дыбыс. Сөздің барлық буынында кездеседі (мысалы, ел, еле, ереже). Сөз басында дифтонг (й+е) болыпайтылады ( йел, йертең), ал дауыссыздан кейін "э"-ге ұқсасестіледі. Сөз ортасында дифтонг түрінде келмейді (мысалы, кереге, шеге). Сөздің бірінші буынында еріндік дауысты дыбыс келгенде, "Е" фонемасы "ө" дыбысына жуықтайды (айтылуы - өлөң, сүзөгөн, көбөлөк; жазылуы - өлең, сүзеген, көбелек) <ref> Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 4 том</ref>. |
Тіл мен иектің сәл төмен түсіп, жақтың тар ашылуынан жасалатын қысаң дауысты дыбысты таңбалайтын әріп. "Е" тіл қатысына қарай тіл алды, жіңішке, ерін қатысы жағынан езулік дыбыс. Сөздің барлық буынында кездеседі (мысалы, ел, еле, ереже). Сөз басында дифтонг (й+е) болыпайтылады ( йел, йертең), ал дауыссыздан кейін "э"-ге ұқсасестіледі. Сөз ортасында дифтонг түрінде келмейді (мысалы, кереге, шеге). Сөздің бірінші буынында еріндік дауысты дыбыс келгенде, "Е" фонемасы "ө" дыбысына жуықтайды (айтылуы - өлөң, сүзөгөн, көбөлөк; жазылуы - өлең, сүзеген, көбелек) <ref> Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 4 том</ref><ref>Кеңесбаев І., Мұсабаев Ғ., Қазіргі қазақ тілі. Лексика. Фонетика, А., 1962</ref>. |
||
00:31, 2014 ж. сәуірдің 20 кезіндегі нұсқа
| Қазақ кирил әліпбиі | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| -{Аа}- | -{Әә}- | -{Бб}- | -{Вв}- | -{Гг}- | -{Ғғ}- | -{Дд}- | |||||||
| -{Ее}- | -{Ёё}- | -{Жж}- | -{Зз}- | -{Ии}- | -{Йй}- | -{Кк}- | |||||||
| -{Ққ}- | -{Лл}- | -{Мм}- | -{Нн}- | -{Ңң}- | -{Оо}- | -{Өө}- | |||||||
| -{Пп}- | -{Рр}- | -{Сс}- | -{Тт}- | -{Уу}- | -{Ұұ}- | -{Үү}- | |||||||
| -{Фф}- | -{Хх}- | -{Һһ}- | -{Цц}- | -{Чч}- | -{Шш}- | -{Щщ}- | |||||||
| -{Ъъ}- | -{Ыы}- | -{Іі}- | -{Ьь}- | -{Ээ}- | -{Юю}- | -{Яя}- | |||||||
Е, е - кириллицаға негізделген әліпби әрпі.
Тіл мен иектің сәл төмен түсіп, жақтың тар ашылуынан жасалатын қысаң дауысты дыбысты таңбалайтын әріп. "Е" тіл қатысына қарай тіл алды, жіңішке, ерін қатысы жағынан езулік дыбыс. Сөздің барлық буынында кездеседі (мысалы, ел, еле, ереже). Сөз басында дифтонг (й+е) болыпайтылады ( йел, йертең), ал дауыссыздан кейін "э"-ге ұқсасестіледі. Сөз ортасында дифтонг түрінде келмейді (мысалы, кереге, шеге). Сөздің бірінші буынында еріндік дауысты дыбыс келгенде, "Е" фонемасы "ө" дыбысына жуықтайды (айтылуы - өлөң, сүзөгөн, көбөлөк; жазылуы - өлең, сүзеген, көбелек) [1][2].
Кодтар кестесі
| Код | Регистр | Ондық код |
16-лық код |
8-дік код |
Екілік код |
|---|---|---|---|---|---|
| Юникод | Бас | 1045 | 0415 | 002025 | 00000100 00010101 |
| Кіші | 1077 | 0435 | 002065 | 00000100 00110101 | |
| ISO 8859-5 | Бас | 181 | B5 | 265 | 10110101 |
| Кіші | 213 | D5 | 325 | 11010101 | |
| KOI 8 | Бас | 229 | E5 | 345 | 11100101 |
| Кіші | 197 | C5 | 305 | 11000101 | |
| Windows 1251 | Бас | 197 | C5 | 305 | 11000101 |
| Кіші | 229 | E5 | 345 | 11100101 |
HTML жүйесінде бас әріп «Е»-ны Е немесе Е, ал кіші «е» әріпін - е немесе е деп белгілейді.
Дереккөздер
- ↑ Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 4 том
- ↑ Кеңесбаев І., Мұсабаев Ғ., Қазіргі қазақ тілі. Лексика. Фонетика, А., 1962
 |
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Cyrillic alphabet |