Қ
| Қазақ кирил әліпбиі | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Аа | Әә | Бб | Вв | Гг | Ғғ | Дд | |||||||
| Ее | Ёё | Жж | Зз | Ии | Йй | Кк | |||||||
| Ққ | Лл | Мм | Нн | Ңң | Оо | Өө | |||||||
| Пп | Рр | Сс | Тт | Уу | Ұұ | Үү | |||||||
| Фф | Хх | Һһ | Цц | Чч | Шш | Щщ | |||||||
| Ъъ | Ыы | Іі | Ьь | Ээ | Юю | Яя | |||||||
Қ, қ — кириллицаға негізделген әліпби әрпі.
Тілдің артқы шені таңдайдың артқы шеніне нық тиіп, содан кейін бірден ажырасуынан жасалатын дауыссыз дыбысты таңбалайтын әріп. Қ-ны айтқанда фонациялық ауа ауызқуысы арқылы үзіліп, шұғыл шығады. Қ - дауыс қатысы жағынан қатаң, айтылу жолы жағынан шұғыл, жасалу жағынан тіл асты дыбыс. Оның ұяң сыңары - "ғ". Сөз ортасында орналасқан кездерде, қ - дан кейінгі хәріп дауыссыз болған жағдайда қ - ның бәсендеуіне байланысты х - дыбысына айналады (мақсат - махсат, мұқтаж - мұхтаж). Қ, Ғ және Х дыбыстары увулярлы дауыссыз дыбыстарға жатады (терең артқы тілдік дауыссыздар). Латынша романдалынуы: "Q, q". Дыбыс түркі халықтарында (өзбек, татар, қазақ), араб, парсы және кавказ халықтарында кездеседі.
Қ қазақ тілінде өте жиі қолданылып, сөздің барлық буынында кездеседі және көбінесе жуан дауыстылармен тіркеседі. Мысалы, қайық, ақын, аққу, ботақан, құлыншақ, бардық[1][2].
| Әліпби | Реттік № | ІРА |
|---|---|---|
| Қазақ әліпбиі | 15 | q |
| Тәжік әліпбиі | 15 | q |
| Өзбек әліпбиі | 33 | q |
| Қарақалпақ әліпбиі | 15 | q |
| Абхаз әліпбиі | 25 | kʰ |
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
 |
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Cyrillic alphabet |