Нұрлыкент
Ауыл | |
Нұрлыкент | |
Әкімшілігі | |
---|---|
Ел | |
Статусы |
Ауылдық округ орталығы |
Облысы | |
Ауданы | |
Ауылдық округі | |
Тарихы мен географиясы | |
Координаттары |
42°40′59″ с. е. 70°50′01″ ш. б. / 42.68306° с. е. 70.83361° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 42°40′59″ с. е. 70°50′01″ ш. б. / 42.68306° с. е. 70.83361° ш. б. (G) (O) (Я) |
Құрылған уақыты |
1917 |
Бұрынғы атаулары |
Бурно-Ивановское, Бурнооктябрьское |
Уақыт белдеуі | |
Тұрғындары | |
Тұрғыны |
▲3695 адам (2021) |
Сандық идентификаторлары | |
Автомобиль коды |
08 |
Нұрлыкент шекарасы
|
Нұрлыкент (2007 жылға дейін – Бурнооктябрьское)[1] — Жамбыл облысы Жуалы ауданындағы ауыл, Нұрлыкент ауылдық округі орталығы.
Географиялық орны
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Аудан орталығы — Бауыржан Момышұлы ауылының солтүстік-шығысына қарай 7 км-дей жерде, Теріс-Ащыбұлақ бөгенінің батысында орналасқан. Тауға тән шалғынды-боз және сұр топырақ қалыптасқан құрғақ қоңыржай-жылы агроклиматтық белдемде жатыр. Онда бетеге, боз, көде, күйреуік, т.б. астық тұқымдасты шөптер өседі.
Халқы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]2009 | 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Ерлер 2009 | Ерлер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Әйелдер 2009 | Әйелдер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
3646 | ▲3695 | 101,3 | 1862 | ▲1917 | 103 | 1784 | ▼1778 | 99,7 |
Ауылда ауыл шаруашылығы кәсіпорындары, шаруа қожалықтары, өндірістік кооперативтер жұмыс істейді.
Инфрақұрылымы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Оқу-ағарту және денсаулық сақтау мекемелері бар. Нұрлыкент арқылы Алматы — Шымкент автомобиль жолы өтеді. [3]
Тарихы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Бурнооктябрь - аудандағы ең көне елді мекендердің бірі. Іргетасы 1917 жылғы Қазан төңкерісі алдында қаланған. Теріс өзенінің солтүстік беткейіндегі осы бір шұрайлы жерді қызыл көрген түлкідей бас салған Ресей переселендері көше тіліп, үй сала бастайды. Өздері Теріс өзенінің балғын балығын аулап, оның суымен егіс алқаптарын суарған. Селоның атын Иванов есімді кулактың құрметіне Бурно-Ивановск деп атайды. 1917 жылы Қазан төңкерісінен кейін селоға Бурнооктябрьское деген атау берілді.
Теріс өзенінің солтүстік қапталынан Қаратау жоталарының етегіне орналасқан Бурнооктябрский селосының айналасы таулы алқап. Бұл өңірде жабайы тау сағызы қалың өсетіндіктен ХІХ ғасырдың 20 жылдары бұл өңір орыс ғалымдарының назарын көп аударған. Орталықтан келген арнайы экспедиция жылдар бойы зерттей жүріп Бурнооктябрь ауылы маңындағы таулы алқаптан шөлге төзімді тау сағыздың мәдени түрін өсіріп, оны каучук өнеркәсібіне шикізат ретінде пайдалануға болады деп шешкен. 1928 жылы КСРО Халық Комиссарлары Кеңесі Жарлығымен "Бурнооктябрь" селосында каучук өнеркәсіп шаруашылығы, каучук промхозы ашылды. Соғыстан кейінгі жылдары "Каучук промхозы" орнына Бурный кеңшары құрылып, ол енді тау сағызы орнына картоп дақылын өсірумен шұғылданды. 50-ші жылдары бұл шаруашылық әскери ведомство құрамына енгізіліп, Кеңес Одағы тараған соң, аудан құрамына қайтарылды.[4]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Жамбыл облысы Жуалы ауданы Бурно-Октябрь ауылдық округінің және Бурно-Октябрь ауылының атауларын өзгерту туралы
- ↑ 2021 жылғы ұлттық халық санағының қорытындылары
- ↑ “Қазақ Энциклопедиясы”, 2 том
- ↑ Жамбыл облысының топономикалық атауларының анықтамалығы
|