Шоқай датқа кесенесі

Шоқай датқа кесенесі
	Шоқай датқа кесенесі
Жалпы мәлімет
Статусы	Республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіші
Түрі	киелі нысан
Сәулет стилі	қала қүрылысы және сәулет
Орналасуы	Жамбыл облысы Сарысу ауданы
Ғимараттың маңыздылығы	Республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіші
Жөнделген уақыты	2017 жыл
Техникалық сипаттамасы
Басқа да өлшемдері	7,4х8,1 м.

Шоқай датқа кесенесі – Жамбыл облысының республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің қала құрылысы және сәулет түріне жататын тарихи нысан

Орналасқан жері

Сарысу ауданы, Саудакент ауылының оңтүстік шетіндегі ескі мұсылман зиратының солтүстік бөлігі.

Орнатылған кезең

XVIII-XIX ғғ., Шоқай Датқа.

Тарихи дерек

Ескерткіш XIX ғасырда Саудакент қаласында тұрған белгілі тарихи қайраткер – Шоқай Датқаның құрметіне тұрғызылған. "Датқа" дәрежесі Қоқан және Бұхар хандықтарында жоғары әкімшілік лауазымдағы адамдарға тағайындалған. Халық әңгімелеріне сүйенсек, өз мазарын Шоқай өзінің тірі кезінде 1850 жылы тұрғызып, 1860 жылы дүниеден өткен.
Ескерткіш 1946 жылы археолог Г.И. Пацевич, 70-80 жылдары ҚазКСР мәдениет министрлігінің және "Қазжобареставрация" институтының экспедицияларымен зерттелген.

Сипаты

Кесененің негізгі қабырғалары шикі кірпіштен қаланған, бірақ күйдірілген кірпішпен қапталған. Аумағы 7,4х8,1 м. Кесененің өзі үштөрттік бағаналары мен үстіңгі жағында аяқтаушы кіші мұнаралары бар порталды-центрлік құрылыс болып табылады. Кесене бөлмесінде тас табыт тұр. Кіру қуысы бағыттамалы аркалы тікбұрышты пішінді болып келеді. Кіру қуысының аркасының бүйір жақтары бойынша тереңдетілген декоративтік текшелері орналасқан.
Кесене Шу-Талас аймағында қалыптасқан монументалдық діни құрылыстарына тән типті болып келеді.

Қалпына келтірілуі

Өткен ғасырдың 90 жылдарында кейбір жерлерінде бұзылған қабырғалардың сыртқы қаптамасы, аяқталмаған қалқандары қалпына келтірілді. 2005-2006 жылдары "Казреставрация" АМК Жамбыл филиалының мамандары реставрациялық жұмыстарын жүргізді. 2017 жылы да "Казреставрация" бірқатар реставрациялық жұмыстар жүргізді: едендік плиткалары, ішінара ішкі және сыртқы кірпіштері ауыстырылды, кесененің сыртқы кірпіштері толығымен ауыстырылды, ішкі қабырғалары сыланды.
1982 жылдан бастап Шоқай Датқа кесенесі республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің тізіміне қосылған және мемлекет қорғауына алынған.^[1]

Дереккөздер

↑ Қазақстанның тарихи-мәдени нысандарының және жаппай зиярат ету орындарының альбомы/ ; ҚР Мәдениет және спорт министрлігі, Қазақ ғылыми-зерттеу мәдениет институты ; [жоба авторы Т. Бекбергенов ; бас ред. А. Р. Хазбулатов]... – Астана : [б. ж.], 2018. - 495 б., суретті; . – Библиогр.: 490 б. . – 100 дана – ISBN 978-9961-23-485-9

[1] Қазақстанның тарихи-мәдени нысандарының және жаппай зиярат ету орындарының альбомы/ ; ҚР Мәдениет және спорт министрлігі, Қазақ ғылыми-зерттеу мәдениет институты ; [жоба авторы Т. Бекбергенов ; бас ред. А. Р. Хазбулатов]... – Астана : [б. ж.], 2018. - 495 б., суретті; . – Библиогр.: 490 б. . – 100 дана – ISBN 978-9961-23-485-9

[1]