Амусго

мусго, амучко
Амусго
Бүкіл халықтың саны
30 000
Ең көп таралған аймақтар
Мексика
Тілдері
амусго тілі, испан тілі
Діні
католицизм

Амусго (өз атауы мусго, амучко) — Мексикадағы үндіс халқы. Олар Сьерра-Мадре-де-Чьяпастың оңтүстігінде (Герреро штатының оңтүстік-шығысында, Оаксака штатының батысындағы екі елді мекен) тұрады. Саны 30 мың адам.

Тілі

Тілі амусго тілі. Амусголардың жартысына жуығы испан тілінде сөйлейді.

Діні

Діни ұстанымдары: католиктер.

Тарихы

Амусголар қай жерде пайда болғаны нақты белгісіз. Негізінен олар Мексикадағы Пануко өзенінің бойында (Мексика таулары мен Пуэбла) өмір сүрген болуы керек. Содан кейін олар қазіргі Оаксако және Герреро штаттарының аумағына қоныс аударды. Амусголардың өздері туралы аңыздарына сүйенсек, олар Тынық мұхитының аралдарында өмір сүрген.

1457 жылы ацтектер Амусго аймағын басып алды, ал келесі елу жыл ішінде Амусго екі рет көтеріліс жасады. Олардың тұрғылықты жерін 1522 жылы испандаржаулап алды, ал 1582 жылдың өзінде бұл аймақта 20 мың адамның 200-і ғана қалды. Олардың барлығы континентке, жағалаудан алыс жерлерге қоныс аударды. Кейінірек халықты белсенді христиандандыру басталды, аймаққа Африкадан қашып келген құлдар да орналасты. 18-19 ғасырларда. Амусго жерлерін бай жер иелері басып ала бастады, бұл амусголардың қарсылығына әкелді. 1934 жылы олар өз жерлерін қайтарып, шаруалар қауымын құруға қол жеткізді.

Кәсібі

Негізгі дәстүрлі кәсібі – жұмысы қолмен атқарылатын ауыл шаруашылығы (жүгері, бұршақ, асқабақ, чили, қызанақ, күріш, қант қамысы мен кофе). Егістік егін шаруашылығы кең өріс алуда. Сондай-ақ ірі қара мал шаруашылығымен (ешкі, қой, шошқа, сиыр, құс шаруашылығы), аңшылық (бұғы, қоян, игуана, құстар), балық аулау, асшаяндарды өндірумен айналысады. Тоқыма станоктарында өрнек тоқу, агава талшығынан кілемшелер мен сөмкелер тоқу, сылақ қыш бұйымдарын жасау дамыған. Ауылдары гамак тоқуға маманданған.

Тұрмыс салты

Ауылдық қоғамдастықты муниципалды органдардың бақылауындағы ақсақалдар кеңесі басқарады. Көбінесе эндогамиялық. Үлкен (6-12 адам) отбасы бірнеше үйшіктерде тұрады. Мұрагерлік патрилинейлік, неке қонысы патрилокалды.

Елді мекендері тұрақты. Дәстүрлі тұрғын үйлері дөңгелек пішінді, сырық пен саздан жасалған, төбесі шөптен немесе пальма жапырақтарынан жасалған. Тік бұрышты үйлер де кездеседі, қосалқы ғимараттарда дөңгелек пішін сақталған.

Әйелдер қызыл, көк немесе қып-қызыл белдемше, кестеленген ақ уипиль киеді, олар шаштарын басына орап өріп, жалаң аяқ жүреді. Ерлер тізеге дейін жететін шалбар киеді, мақта көйлек, тоқылған биік қалпақ, сандал киеді.

Негізгі тағамы шелпек, бұршақ, етті тек мереке күндері жейді.