Доминикандықтар
| Доминикандықтар | |
 | |
| Бүкіл халықтың саны | |
|---|---|
|
10,5 млн. | |
| Ең көп таралған аймақтар | |
| Тілдері | |
| Діні | |
Доминикандықтар — Доминикан Республикасының негізгі халқы. Халқы 10,5 миллион адам (2021 жылғы бағалау). Шамамен 75%-ы мулаттар, 15%-ы ақ, қалғандары қара нәсілділер (негізінен Гаитиден келген иммигранттар және олардың ұрпақтары). Латын Америкасы мен Еуропадағы диаспора 1,5 миллионнан астам адамды құрайды (2019; бағалау), оның ішінде АҚШ-та 1 миллионнан астам.[1]
Тілі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Доминикандықтардың көпшілігі жергілікті диалектілік ерекшеліктері бар испан тілінде сөйлейді. Кейбір тобы француз тіліне негізделген креол тілінде сөйлейді (Гаитиден келгендер).[2]
Діні[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Халықтың 95% христиан дінін ұстанады. Олардың көпшілігі католиктер. Басқа діни касталар 4,8% құрайды, оның ішінде Иегова куәгерлері.[3]
Кәсібі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Халықтың басым бөлігі ауыл шаруашылығында жұмыс істейді. Негізгі дақыл – қант қамысы. Оған қоса кофе, какао бұршақтары, темекі, жержаңғақ, банан экспортталады. Ішкі тұтыну үшін күріш, жүгері, маниок, тәтті картоп, ямс, бұршақ, көкөністер мен жемістер өндіріледі. Мал шаруашылығы жақсы дамыған, балық шаруашылығы нашар. Өнеркәсіп тек 20 ғасырдың 2-жартысында ғана дами бастады, негізінен тау-кен және энергетика өнеркәсібі.[4]
Тұрмыс салты[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Халық испандар бастаған және күшті көшбасшылар қолдаған күшті таптық жүйені қабылдауға мәжбүр болды. Отбасы ең маңызды. Адамдар арасындағы қарым-қатынас маңыздырақ. Көбіне жұмыс істеуге емес, араласуға уақыт бөледі. Доминикан элитасының арасында үш немесе одан да көп ұрпақтан тұратын көп балалы отбасылар басым. Ең қарт адам билікке ие, қоғамдық шешімдер қабылдайды және отбасының амандығына жауапты. Тұрмыстағы ең үлкен әйел өз үйін басқарады, жеке шешімдер қабылдайды және отбасына қамқорлық жасайды. Ерлі-зайыпты ағайындар, олардың әйелдері мен балалары үлкен отбасының бір бөлігі. Тұрмысқа шыққан қыздар күйеуінің отбасына кіреді.
Шаруаларға тән баспана - қызыл түсті жақтаулары мен есіктері бар көк түсті боио. Қалаларда оңтүстік испандық типтегі ғимараттар сақталған.
Доминикандықтарға креол типті киімдер тән, ер адамдар сомбреро киеді.
Дәстүрлі доминикандықтардың таңғы ас манго, қуырылған пияз, қуырылған жұмыртқа, қуырылған салями, қуырылған ірімшік және авокадодан тұрды.
Халық музыкасы мен биінде испан, негр, үнді әсерлері бар. Ең танымал халық биі меренге XIX ғасырдан бастап тарады. Халық әндерінің екі түрі бар: көңілді («агуинальдо») және мұңды («виллансико»).[5][6]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ https://bigenc.ru/c/dominikantsy-narod-3e10dd?ysclid=lpxphsf3js637092668
- ↑ https://megabook.ru/article/%D0%94%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%8B%20(%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4)
- ↑ http://www.odominicane.ru/kultura-dominicanu.html
- ↑ https://mononews.ru/%D0%94%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%8B_(%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4)(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ https://tourlogbook.com/kultura-dominikanskoj-respubliki/
- ↑ http://www.etnolog.ru/people.php?id=DOMI