Джон Кокрофт

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Сэр Джон Дуглас Кокрофт
ағылш. Sir John Douglas Cockcroft
Туған күні

27 мамыр 1897 (1897-05-27)

Туған жері

Тодморден, , Англия

Қайтыс болған күні

18 қыркүйек 1967 (1967-09-18) (70 жас)

Қайтыс болған жері

Кембридж, Англия

Ғылыми аясы

физика

Жұмыс орны

Атом энергиясын зерттеу мекемесі
Тыл министрлігі
Монреаль зертханасы
Chalk River зертханасы
Австралия ұлттық университеті

Альма-матер

Манчестер Виктория университеті
Манчестер университетінің ғылым және технология институты
Сент-Джон колледжі
Ричард Хуиш колледжі, Тонтон

Ғылыми жетекші

Эрнест Резерфорд

Марапаттары


Нобель сыйлығы Физика саласындағы Нобель сыйлығы (1951)
Кельвин лекциясы (1936, 1951)
Хьюз медалі (1938)
Резерфорд медалі және сыйлығы (1944)
Джеймс Альфред Юинг медалі[en] (1947)
Нобель сыйлығы Физика бойынша Нобель сыйлығы (1951)
Корольдік медаль (1954)
Максвелл лекциясы (1954)
Фарадей медалі (1955)
Нильс Бор медалі (1958)
Вильгельм Экснер медалі (1961)

Сэр Джон Дуглас Кокрофт (ағылш. John Douglas Cockcroft 27 мамыр 189718 қыркүйек 1967) — британдық физик, Эрнест Уолтонмен бірге «жасанды үдетілген атомдық бөлшектердің көмегімен атом ядроларын түрлендіру жөніндегі зерттеу жұмысы үшін» 1951 жылғы физика бойынша Нобель сыйлығының лауреаты.

Өмірбаяны[өңдеу | қайнарын өңдеу]

1897 жылы 27 мамырда Тодморденде (Англия) дүниеге келген; диірмен иесінің үлкен ұлы болды. Тодморден гимназиясында (1909—1914) білім алған. Манчестер университетінде (1914—1915) және Манчестер технологиялық колледжінде (1919—1920) математиканы оқыды.

Бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде ол Ұлыбританияның артиллериялық әскерлерінде (1915—1918) сигналшы болып қызмет етті.

1924 жылы математика ғылымының докторы дәрежесін алды және Эрнест Резерфордтың жетекшілігімен Кавендиш зертханасында ғылыми-зерттеу жұмысын бастады.

1929 жылы Кембридж университетіндегі Сент-Джон колледжінің стипендиаты болды.

Алдымен Кокрофт күшті магнит өрістерін құру үшін Петр Капицамен бірге жұмыс істеді. 1928 жылдан бастап ол Эрнест Уолтонмен протондарды жеделдету бойынша жұмыс істейді. 1932 жылы олар литийді жоғары энергиялы протондар шоғымен бомбалап, оны гелийге және басқа химиялық элементтерге айналдырды. Бұл әлемдегі алғашқы сәтті жасанды түрлендіру (трансмутация) химиялық элементтердің (бір мезгілде дерлік дәл осындай эксперимент КСРО-да УФТИ-де алғаш рет жүргізілді).

Екінші дүниежүзілік соғыстың басталуымен Кокрофт Ішкі істер министрлігінде директордың ғылыми-зерттеу жөніндегі орынбасары қызметін атқарды және радармен жұмыс істеді.

1944 жылы ол Канаданың атом энергиясы жобасына тағайындалды және Chalk River зертханасының директоры болды.

1946 жылы Кокрофт британдық атом бағдарламасын басқарған Харвеллде атом энергиясын зерттеу мекемесін (AERE) құру үшін Ұлыбританияға оралды. AERE бірінші директоры болып тағайындалды. Директор қызметінен кеткеннен кейін ол ядролық бағдарламаға қатысуды жалғастыруда.

1925 жылы Кокрофт Элизабет Крабтриге үйленді; бұл некеде олардың төрт қыз және екі ұлы болды.

Сэр Джон Дуглас Кокрофт 1967 жылы 18 қыркүйекте Кембриджде қайтыс болды.

Мойындау[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Джон Кокрофт 1944 жылы Британ империясының командоры, 1948 жылы рыцарь, 1953 жылы монша рыцарь-командоры атағына ие болды.

1944 жылы Резерфорд медалі мен сыйлығын алды. 1951 жылы Эрнст Уолтонмен бірге атом ядроларының трансмутациясын зерттегені үшін физика бойынша Нобель сыйлығының лауреаты атанды.

1959 жылы Кембридж университетіндегі Черчилль колледжінің бірінші магистрі болды. Физика институтының (1954—1956), Физика қоғамының (1960—1962) және Британдық ғылымды дамыту қауымдастығының президенті болды. Кокрофт 1961 жылдан 1965 жылға дейін Аустралия ұлттық университетінің канцлері қызметін атқарды.

Кембридж университетіндегі дәріс залы мен бірнеше зертханадан тұратын ғимарат Кокрофттың есімімен аталады. Сондай-ақ Аустралия Ұлттық университетінің Физика ғылымы және инженерия зерттеу мектебіндегі ең көне ғимарат оның есімімен аталады.

1970 жылы Халықаралық астрономиялық одақ Айдың арғы жағындағы кратерге Джон Кокрофттың есімін берді.

2006 жылы Ұлыбританияда Манчестер университетінде Кокрофт институты ашылды. Институт үдеткіштер физикасы және акселератор технологиялары саласында зерттеулер жүргізеді.

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]