Леонид Ильич Брежнев
Леонид Ильич Брежнев | |||
![]() | |||
Лауазымы | |||
---|---|---|---|
| |||
8 сәуір 1966 жыл — 10 қараша 1982 жыл | |||
Ізашары | Никита Сергеевич Хрущёв | ||
Ізбасары | Юрий Владимирович Андропов | ||
Өмірбаяны | |||
Білімі | Днепродзержинск металлургия институты | ||
Діні | атеист | ||
Дүниеге келуі | 6 (19) желтоқсан 1906 Днепродзержинск, Украина | ||
Қайтыс болуы | 10 қараша 1982 (75 жас) Мәскеу облысы | ||
Жерленді | Кремль қабырғасы, Мәскеу | ||
Әкесі | Илья Яковлевич Брежнев | ||
Анасы | Наталья Денисовна Брежнева (Мазалова) | ||
Жұбайы | Виктория Петровна Брежнева (Денисова) | ||
Балалары | ұлы: Юрий, қызы: Галина | ||
Әскери қызметі | |||
Атағы | КСРО Маршалы | ||
Қолтаңбасы | ![]() | ||
Марапаттары | 220-дай кеңестік және шетелдік ордендермен, медальдермен марапатталды: | ||
Леонид Ильич Брежнев Ортаққорда | |||
өңдеу ![]() |
Леонид Ильич Брежнев (19 желтоқсан,1906,Каменское, Днепропетров облысы — 10 қараша,1982,Мәскеу) — 1964 ж. бастап КОКП ОК Бірінші хатшысы (1966 ж. бастап Бас хатшы) және КСРО Жоғарғы Кеңесі Президиумының төрағасы (1960—64 жж. және 1977—82 жж. Төрт рет Кеңес Одағы ері, Социалистік еңбек ері.
Өмірбаяны
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Жұмысшы отбасында дүниеге келген. Курск жерге орналастыру-мелиорация техникумын (1927), Днепродзержинск металлургия институтын (1935) бітірген. 1931 жылдан СОКП мүшесі. 1947 ж. Днепропетровск облыстық партия комитетінің 1-хатшысы, 1950 жылы Молдавия КП ОК-нің 1-хатшысы болған. 1954 жылы ақпанда Қазақстан КП ОК-нің 2-, 1955 жылы тамызда 1-хатшысы болып сайланды. Қазақстанда отарлық тәртіптің нығаюына, қазақ халқының мәдениеті мен тілінің шеттетілуіне себепкер болған тың және тыңайған жерлерді игеру ісіне басшылық жасады. 1960—64 жылы КСРО Жоғ. Кеңесі Төралқасының төрағасы, СОКП ОК-нің 1-хатшысы (1964), Бас хатшысы (1966) болып сайланған. Брежнев басшылық еткен жылдары “Кеңес империясында кемелденген социалистік құрылыс жеңді” деген негізсіз ресми тұжырым жасалды. Осыған қарамастан КСРО экономикалық және саяси қайшылықтар мен тоқыраудан шыға алмады. Брежнев ішкі саясатта әкімшілдік-әміршілдік жүйені орнықтырды. Кадрларды іріктеуде және тағайындауда сыбайластыққа, парақорлыққа жол берілді. Ел ішінде армияның, қауіпсіздік органдары мен СОКП-ның бақылаулары үстем болды. 1968 жылы Кеңес Армиясы Чехословакияға, 1979 жылы Ауғанстанға басып кірді. Халықартардың қарым-қатынас мейлінше шиеленісіп кетті. Варшава шартындағы мемлекеттерге зымыран қару-жарақтарын орналастыру, әскери әлуетті күшейту жолындағы бәсекелестік елдің саяси-экономикалық дағдарысқа ұшырауына себеп болды. Брежневті мақтау, орынсыз мадақтау әрекеттеріне кеңінен жол ашылып, ол 220-дай кеңестік және шетелдік ордендермен, медальдармен марапатталды[1].
Нұрсұлтан Назарбаевтың естеліктері бойынша «Менің өмірім» кітабында, Алматы қаласында Брежневтің Әуезов атындағы театрдың фойесінде ұйымдастырған қабылдауы кезінде мыңға жуық адам қатысты. Қонақтар өз орындарына орналасқан кезде Дінмұхамед Қонаев Брежневке сөз сөйлеуді ұсынды. Бірақ қонақтар алдарындағы сусындарын ішіп, бокалдарын орындарына қойғаннан кейін, Брежнев күтпеген жерден орнынан көтеріліп, шығуға бет алды. Республиканың барлық басшылығы оның соңынан ерді. Брежнев көшеге шығып, көлігіне жақындады, бір минуттан кейін бүкіл кортеж қозғалды. Назарбаевтың айтуынша, Брежнев театрға келу мақсатын ұмытып қалғаны анық еді, ал оның айналасындағылар оның ауыр жағдайын байқамағандай кейіп танытты.[2]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, II том
- ↑ Назарбаев Н. Ә. Менің өмірім. Бодандықтан - бостандыққа — Астана: Foliant, 2023. — Б. 124-125. — 688 б. — 7500 таралым. — ISBN 978-601-271-821-8.
Ізашары: Николай Коваль |
Молдавия КП бірінші хатшысы 1950—1952 |
Ізбасары: Дмитрий Гладки |
Ізашары: Пантелеймон Пономаренко |
Қазақстан КП бірінші хатшысы 1955—1956 |
Ізбасары: Иван Яковлев |
Ізашары: Никита Хрущёв |
КОКП ОК бас хатшысы 1964—1982 |
Ізбасары: Юрий Андропов |
|
|
|
- 19 желтоқсанда туғандар
- 1906 жылы туғандар
- 10 қарашада қайтыс болғандар
- 1982 жылы қайтыс болғандар
- Алфавит бойынша тұлғалар
- КСРО билеушілері
- Каменскде туғандар
- Одинцовск ауданында қайтыс болғандар
- КСРО инженерлері
- Кеңес Одағының батырлары
- Социалистік еңбек ерлері
- Ленин орденінің иегерлері
- Қазан төңкерісі орденінің иегерлері
- Қызыл Ту орденінің иегерлері
- II дәрежелі Богдан Хмельницкий орденінің иегерлері
- I дәрежелі Отан соғысы орденінің иегерлері
- Қызыл Жұлдыз орденінің иегерлері
- Жауынгерлік еңбегі үшін медалінің иегерлері
- Одессаны қорғағаны үшін едалінің иегерлері
- Кавказды қорғағаны үшін медалінің иегерлері
- 1941-1945 жж. Ұлы Отан соғысында Германияны жеңгені үшін медалінің иегерлері
- Варшаваны азат еткені үшін меділінің иегерлері
- Праганы азат еткені үшін меділінің иегерлері
- 1941-1945 жж. Ұлы Отан соғысындағы қажырлы еңбегі үшін медалінің иегерлері
- Жауынгерлік ынтымақтастықты нығайтқаны үшін медалінің (КСРО) иегерлері
- Оңтүстіктегі қара металлургия кәсіпорындарын қалпына келтіргені үшін медалінің иегерлері
- Тың жерлерді игергені үшін медалінің иегерлері
- Лениндік сыйлықтың иегерлері
- Халықтар арасында бейбітшілікті нығайтқаны үшін Халықаралық Лениндік сыйлықтың иегерлері
- Киевтің құрметті азаматтары
- ГДР батырлары
- Куба батырлары
- ЧССР батырлары
- Болгария Халық Республикасының батырлары
- МХР батырлары
- МХР еңбек ерлері
- Еңбек ерлері (Вьетнам)
- Ұлттың алтын медалінің иегерлері
- Польша Қайта өркендеу орденінің Үлкен крестінің иегерлері
- II дәрежелі Грюнвальд кресті орденінің иегерлері
- Одра, Ниса және Балтика үшін (Польша) орденінің иегерлері
- Перу Күні орденінің Үлкен крестінінң иегерлері
- Румыния Социалистік Республикасының Жұлдызы орденінің иегерлері
- Клемент Готвальд орденінің иегерлері
- 1 дәрежелі Ақ арыстан орденінің (ЧССР) иегерлері
- ВХР Туы орденінің иегерлері
- Финляндия Үлкен раушан орденінің Үлкен крестінің иегерлері
- Югославия үлкен жұлдызы орденінің иегерлері
- Азаттық орденінің (Югославия) иегерлері
- 1939 Әскери крестінің (Чехословакия) иегерлері
- КХДР Ұлттық туы орденінің иегерлері
- Жау алдындағы батылдығы үшін медалінің (Чехословакия) иегерлері
- Қару бойынша достықты нығайтқаны үшін медалінің (Чехословакия) иегерлері
- Чехословак әскери естелік медалінің иегерлері
- Плайя-Хирон Ұлттық орденінің иегерлері
- Хосе Марти Ұлттық орденінің иегерлері
- Карлос Мануэль де Сеспедес Ұлттық орденінің иегерлері
- Индонезия Республикасы Жұлдызы орденінің иегерлері
- Мая орденінің Үлкен крестінің иегерлері
- Алтын Жұлдыз орденінің (Вьетнам) иегерлері
- Хо Ши Мин орденінің иегерлері
- Польша Республикасы алдындағы еңбегі орденінің Үлкен Крестінің иегерлері
- Карл Маркс орденінің иегерлері
- Георгий Димитров орденінің иегерлері
- Социализм жеңісі орденінің иегерлері
- Сухэ-Батор орденінің иегерлері
- Милитаристік Жапонияны жеңгеніне 30 жыл медалінің (Моңғолия) иегерлері
- Халхин-Голь Жеңісіне 30 жыл медалінің иегерлері
- Халхин-Голь Жеңісіне 40 жыл медалінің иегерлері
- Моңғол Халық Республикасына 50 жыл медалінің иегерлері
- Моңғол Халық Армиясына 50 жыл медалінің иегерлері
- Болгарияның осман құлдығынан азат етудің 100 жылдығы медалінің иегерлері
- Азаттық Күні орденінің (Ауғанстан) иегерлері
- Армия генералдары (КСРО)
- Молдавия КП ОК бірінші хатшылары
- Қазақстан Компартиясы ОК бірінші хатшылары
- Украаина КП Запорожье облыстық комитетінің бірінші хатшылары
- Украина КП Днепропетровск облыстық комитетінің бірінші хатшылары
- Леонид Брежнев
- КОКП ОК бас хатшылары
- КОКП ОК бірінші хатшылары
- КСРО Жоғарғы Кеңесі Төралқасының төрағалары
- КОКП ОК Саяси бюросы мүшелері
- Ұлы Отан соғысындағы саяи қызметкерлер
- Жеңіс шеруінің қатысушылары
- Төрт мәрте Кеңес Одағының батырлары
- Карл Маркс атындағы Алтын медалдің иегерлері
- КСРО мемлекеттік гербі алтынмен бейнеленген құрметті қарудың иегерлері
- XX ғасырдағы орыс жазушылары
- КСРО мемуаршылары
- Тбилисидің құрметті азаматтары
- Днепрдің құрметті азаматтары
- КСРО Жоғарғы Кеңесінің Одақ Кеңесінің 3-шақырылымының депутаттары
- КСРО Жоғарғы Кеңесінің Одақ Кеңесінің 4-шақырылымының депутаттары
- КСРО Жоғарғы Кеңесінің Одақ Кеңесінің 5-шақырылымының депутаттары
- КСРО Жоғарғы Кеңесінің Одақ Кеңесінің 6-шақырылымының депутаттары
- КСРО Жоғарғы Кеңесінің Одақ Кеңесінің 7-шақырылымының депутаттары
- КСРО Жоғарғы Кеңесінің Одақ Кеңесінің 8-шақырылымының депутаттары
- КСРО Жоғарғы Кеңесінің Одақ Кеңесінің 9-шақырылымының депутаттары
- КСРО Жоғарғы Кеңесінің Одақ Кеңесінің 10-шақырылымының депутаттары
- РКФСР округтерінен КСРО Жоғарғы Кеңесінің Одақ Кеңесінің депутаттары
- Украина округтерінен КСРО Жоғарғы Кеңесінің Одақ Кеңесінің депутаттары
- Қазақстан округтерінен КСРО Жоғарғы Кеңесінің Одақ Кеңесінің депутаттары
- 1-ші Украин майданы тұлғалары
- Бургастың құрметті азаматтары
- РКФСР Жоғарғы Кеңесінің 5-шақырылымының депутаттары
- РКФСР Жоғарғы Кеңесінің 6-шақырылымының депутаттары
- РКФСР Жоғарғы Кеңесінің 7-шақырылымының депутаттары
- РКФСР Жоғарғы Кеңесінің 8-шақырылымының депутаттары
- РКФСР Жоғарғы Кеңесінің 9-шақырылымының депутаттары
- РКФСР Жоғарғы Кеңесінің 10-шақырылымының депутаттары
- КОКП XIX съезінің делегаттары
- КОКП XX съезінің делегаттары
- КОКП XXI съезінің делегаттары
- КОКП XXII съезінің делегаттары
- КОКП XXIII съезінің делегаттары
- КОКП XXIV съезінің делегаттары
- КОКП XXV съезінің делегаттары
- КОКП XXVI съезінің делегаттары
- Бригадалық комиссарлар
- РКФСР-ден КОКП ОК Саяси бюросы мүшелері
- Кремль қабырғасындағы зиратқа жерленгендер
- Бакудің құрметті азаматтары
- Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің 3-шақырылымының депутаттары
- Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің 4-шақырылымының депутаттары