Әзірбайжан Кеңестік Социалистік Республикасы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Әзірбайжан Кеңестік Социалистік Республикасы
әз. Azərbajcan Sosjalist Зyra Cumhyrijjəti

КСРО құрамындағы одақтық кеңестік социалистік республика (1920-1991)

28 сәуір 1920 жылы — 30 тамыз 1991 жылы



байрақ Елтаңбасы
Ұраны
«Барлық елдердің пролетарлары, бірігіңдер!»
әз. «Бүтүн өлкәләрин пролетарлары, бирләшин!»

(Bütün ölkələrin proletarları, birləşin!)

Әнұраны
әз. Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının Dövlət Himni
Астанасы Баку
Тіл(дер)і әзірбайжанша және орысша
Ақша бірлігі КСРО рублі
Уақыт белдеуі +4

+5 (жаз уақыты)

Аумағы 86 600 км²
Халқы 7,137,000
Басқару формасы Кеңестік республика
Әзірбайжан Компартиясы ОК 1-хатшысы
 - 1921—1922 Мұхтар Қожаұлы Хажиев (бірінші көшбасшы)
Әзірбайжан КСР Президенті
 - 1990–1991 Аяз Ниязиұлы Мұталибов (соңғы көшбасшы және мемлекет басшысы)

Әзірбайжан Кеңестік Социалистік Республикасы (әз. Азәрбајҹан Совет Сосиалист Республикасы, Azərbaycan Sosyalist Şura Cumhuriyyəti)1920 жылы 28 сәуірде құрылып, Кавказ федерациясының құрамында болып келді де, 1936 жылғы 5 желтоқсаннан бастап КСРО құрамына кірді.

Әзірбайжан Кеңестік Социалистік Республикасы Закавказьенің оңтүстік-шығысында орналасқан, Солтүстікте РКФСР -мен, солтүстік - батыста Грузия КСР-мен, оңтүстік-батыста Армения КСР-мен, Түркиямен, оңтүстікте Иранмен шектеседі, шығыста Каспий теңізімен ұласады.

Мемлекеттік құрылысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Жері Каспий теңізінің аралдарын қосқасқа 86,6 мың квадрат км, халқы 5117 мың. АстанасыБаку қаласы. Әзірбайжан КСР - інің құрамына Нахичевань АКСР-і Таулы Қарабақ АО - сы кіреді. Республикада 60 аудан, 57 қала, 119 қала типтес поселкесі болған.

Әзірбайжан КСР-і – жұмысшылары мен шаруалардың социалистік мемлекеті, КСРО құрамына кіретін одақтас кеңестік социалистік республика. Әзірбайжан КСР-інің Конституциясы Кеңестердің бүкіл әзірбайжандық төтенше 9-съезінде, 1937 жылы 14 наурызда қабылданған. Ең жоғарғы мемлекет өкімет мүшесі – Әзірбайжан КСР-інің бір палаталы Жоғарғы Кеңесі: ол 4 жылға (12,5 мың адамнан 1 депутат) сайланады. Жоғарғы Кеңестің сессиялары арасында мемлекет өкіметтің жоғарғы мүшесі – Азербайжан КСР-і Жоғарғы Кеңесінің Президиумы. [1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақ совет энцеклопедиясы. 6 том.