Арал әуежайы
Арал әуежайы — Қызылорда облысындағы жергілікті әуе желілерінің бұрынғы әуежайы, Арал қаласынан солтүстік-батысқа қарай 5 км жерде. Кеңестік кезеңде әскери және Азаматтық авиацияның бірлесіп орналасу әуеайлағы болды.
Әскери аэродром[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Арал әуеайлағын әскери авиация 1955 жылдың мамыр айынан бастап Капустин Яр полигонының 41167 — 14-ші жеке сынақ станциясының (14 ИЫҰ) әскери бөлімінің қызметін қамтамасыз ету үшін қолдана бастады. Біраз уақыттан кейін 19-шы бөлек аралас эскадрильяның ЯК-12 ұшақтарының байланысы аэродромға негізделе бастады, олар өлшеу ақпаратын жеткізу және өнімді іздеу міндеттерін орындады.[1]
Әр уақытта 4 ГЦП ("Капустин Яр" полигоны) құрылымында 41167 ә/б орындалатын міндеттер:
- "Арал" жауынгерлік алаңына сынау кезінде ұшырылатын зымырандардың ұшуының соңғы учаскесіндегі траекторлық өлшеулер;
- МЖ құлау орнын, атылатын броньды кассеталарды, зымырандардың соңғы сатыларын анықтау, оларды іздестіру және базаға эвакуациялау;
- Р-5м зымыранының ядролық жарақтарымен бірінші зымыран кешенінің ұшу сынақтары кезеңінде сынақ жарылыстары кезінде ЖЖЖ параметрлерін бекіту және анықтау;
- сынақ-зерттеу базасында ("объект")бас бөліктерінен және про-ны еңсеру құралдарынан шағылысқан радиолокациялық сигналдардың сипаттамаларын өлшеу;
- бөлімнің зертханаларында ықтимал жау туралы еңсеру құралдары кешені мен МЖ өлшеу және сынау нәтижелерін бастапқы өңдеу.[2]
Аэродром Ренессанс аралындағы "Бархан" полигонын көлікпен қамтамасыз ету үшін, сондай-ақ Байқоңыр ғарыш айлағынан ғарыштық ұшыруларды іздестіру-құтқару үшін пайдаланылды. Бұл функциялар орындалды:
- Әскери-әуе күштерінің 220-шы арнайы мақсаттағы авиациялық сынақ эскадрильясы (220-шы БАӘ): 1960 жылдары Ан-2, Ил-14 ұшақтары, Ми-8Т тікұшақтары; 1970 жылдары Ан-24т, Ан-26 ұшақтары және Ми-26 тікұшақтары пайда болды26, ал 1988 жылы Ан — 72 ұшақтары (олар Ан-24Т ұшақтарының орнына келді). 1991 жылы әуеайлақта 220-шы БАӘ әуе кемелерінің мынадай саны негізделді: 3 Ан-72 ұшағы, 3 Ан-26 ұшағы, 2 Ми-8МТ тікұшағы, 2 Ми-26 тікұшағы, 2 Ан-2 ұшағы.
- 82-ші жеке тікұшақ іздеу — құтқару жасағы ГУКОС-Ми-8Т, Ми-6, Ми-14пс тікұшақтары.
Эскадрильялардың жеке құрамы отбасыларымен бірге әуеайлақтың жанында орналасқан Арал-8 ("Березка") жабық қаласында тұрды. 1980 жылдардағы топографиялық картада әуеайлақтың құрылыстары МТМ (машина-трактор шеберханалары), ал Арал-8 қалашығы Кирпичный кенті ретінде белгіленген.[3]
1993 жылғы қаңтар — ақпанда әскери бөлім (220-шы БАӘ) Саратов облысына (Ресей) Багай-Барановка әуеайлағына көшірілді (Қазақстанға берілген 1 Ан-72 ұшағын, 2 Ми-26 тікұшағын және 2 Ан-2 ұшағын қоспағанда). Келесі бірнеше жылда аэродром қиратылды (бетон такси жолдары бөлшектелді, ғимараттар бөлшектелді), Арал-8 қалашығы қараусыз қалып, тоналды.
Әуежай[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Әуеайлақта Ан-2 (Қызылорда авиаотряды) ұшақтарының буыны орналасқан, бұл ұшақтарда 1960 жылдардың екінші жартысынан бастап осы жерден өңірдің елді мекендеріне (Қазалы, Райым, Каратерень, Аманоткел, Құланды, Ақбасты) пошта-жолаушылар рейстерінің көп саны орындалған. Рейстерді орындау 1992-1993 жылдары тоқтатылды, байланыс таратылды.
1990 жылдары аэродромды ұшатын тікұшақтар мен шағын ұшақтар 3 класты аэродром ретінде пайдаланды. Қабылданған ұшақтардың негізгі түрі-Ан-2, кейде Як-40 және Ан-24. 2002 жылы аэродром біржола қараусыз қалды және қазір авиациялық жұмыстарды жүргізу кезінде Ан-2 ұшақтары мен тікұшақтарға арналған қону алаңы ретінде пайдаланылуда.
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ И они ковали ракетный щит Родины.(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ 14-я отдельная испытательная станция (14 ОИС) (в/ч 41167).(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ Топографическая карта 1985 года.(қолжетпейтін сілтеме)
| ||||||||||||||||||||||
