Көкпекті ауданы
| Аудан | |
| Көкпекті ауданы | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Кіреді | |
| Енеді |
17 ауылдық округ[1] |
| Әкімшілік орталығы | |
| Әкімі |
Рамиль Нигметчанович Сагандыков[2] |
| Тарихы мен географиясы | |
| Құрылған уақыты | |
| Координаттары |
48°45′27″ с. е. 82°22′54″ ш. б. / 48.75750° с. е. 82.38167° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 48°45′27″ с. е. 82°22′54″ ш. б. / 48.75750° с. е. 82.38167° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Жер аумағы |
14 575[3] км² (7-ші орын) |
| Биіктігі · Ең биік нүктесі
|
|
| Уақыт белдеуі | |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны |
31 415[4] адам (2015) |
| Ұлттық құрамы |
қазақтар (76,50%)
|
| Ресми тілі |
қазақ тілі |
| Пошта индекстері |
071000-071014 |
| Автомобиль коды |
16 |
|
| |
|
| |
| Координаттар: 48°45′27″ с. е. 82°22′54″ ш. б. / 48.75750° с. е. 82.38167° ш. б. (G) (O) (Я) | |
Көкпекті ауданы — Шығыс Қазақстан облысының орталық бөлігіндегі әкімшілік бөлік. Алғаш рет 1932 жылы құрылды. 1997 жылы аудан құрамына Самар ауданы енді. Тұрғыны 41,0 мың адам (2004). Жер аумағы 14,6 мың км². Аудан жеріндегі 66 елді мекен 16 ауылдық округке біріктірілген. Ауданның жер бедері күрделі. Солтүстік бөлігін түгелдей Қалба жотасының шығыс жағы, оңтүстік бөлігін Зайсан қазаншұңқырының солт. бөлігі алып жатыр. Қалба жотасының екі беткейі де Ертіс өзенінің салаларымен тілімденген. Ауданның ең биік жері – Қаражал тауы (1606 м). Зайсан қазаншұңқыры жалпы жазық болып келсе де оның әр жерінде шоқылар кездеседі. Олардың ең ірілері: Ұзынбұлақ (818 м), Ақшоқы (907 м), Қарақия (823 м), Толағай (721 м). Кен байлықтарынан ауданның жер қойнауында түсті металдардың, құрылыс материалдарының (әктас, қиыршықтас) мол қоры бар. Таз шоқысы түгелдей дерлік әктастан тұрады. Ауданның климаты тым континенттік: қысы суық, жазы ыстық, қуаң (Зайсан қазаншұңқырында). Қаңтарда ауаның орташа температурасы –20,9°С, шілдеде 20,4°С. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 200 мм-ден (қазаншұңқырда) 350 – 400 мм-ге дейін барады (Қалба жотасында). Қалба мен оның оңтүстік-батыс сілемінен Зайсан көлі мен Ертіс өзеніне Қарабұғаз, Қурайлы, Көкпекті (салалары Шегелек, Талды, Қосағаш, Кіндікті), Үлкен Бөкен (салалары: Тасмөңке, Тентек, Кішібөкен), Құлажон, т.б. өзендер құяды. Солтүстік-батыстағы Ақсу, Қурайлы өзендері Зайсан көліне жетпей, оның жағасындағы құмға сіңіп кетеді. Ауданның оңтүстік және оңтүстік-шығыс жағын Зайсан көлі мен Ертіс өзеніндегі Бұқтырма бөгені алып жатыр. Аудан жерінің топырағы, негізінен, бозғылт қоңыр. Қалба тауында және өзен аңғарларында қара топырақ тараған. Далалы өңірде бетеге, көде, сарыбас жоңышқа, ұсақ шоқылы жерлерде қараағаш, тобылғы өседі. Тау ішіндегі ылғалды жерлерде шалғын, Қалба жотасында қылқан және жалпақ жапырақты орман, оның сілемдерінің бойында шоқ қайың, терек, мойыл, долана, қарақат, әр түрлі шөптер өседі. Жануарлар дүниесінен қасқыр, түлкі, аю, күзен, қоян, тиін, бұғы, елік, құстардың сан алуан түрі (қаз, үйрек, аққу, шағала, қызғыш, бүркіт, қаршыға, лашын, ителгі, кезқұйрық, тұрымтай, т.б.) тараған. Көлдер мен өзендерде әр түрлі балықтар мекендейді. Аудан аумағындағы ірі елді мекендер: Көкпекті, Самарское, Үлкен Бөкен, Көкжайық, Бастауыш, Тассай. Ауыл экономикасының негізін а. ш. құрайды. Ауданда 235,8 мың га-дан астам а. ш. жері бар, 73,7 мың га егістік жер, 36,5 мың га шабындық, 125,6 мың га жайылым. Аудан жері арқылы солтүстік-батыстан оңтүстік-шығысқа қарай респ. маңызы бар Павлодар – Семей – Георгиевка – Көкпекті – Зайсан – Майқапшағай (Қытаймен шекараға дейін) және облыстық маңызы бар Өскемен – Жарма автомобильдік жолдары өтеді.
Дереккөздер[өңдеу]
- ↑ Ауылдық округтер. ШҚО Көкпекті ауданы әкімінің ресми сайты. Тексерілді, 20 наурыз 2016.
- ↑ Аудан әкімі. ШҚО Көкпекті ауданы әкімінің ресми сайты. Тексерілді, 20 наурыз 2016.
- ↑ a b Көкпекті ауданы. Шығыс Қазақстан облыстық Мемлекеттік мұрағаты және филиалдары. Тексерілді, 20 наурыз 2016.
- ↑ a b 2015 жылғы ҚР этностары бойынша халық саны. ҚР Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті. Тексерілді, 3 наурыз 2016.
| |||||||||||||||||
| ||||||
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
