Ортағасыр мұсылман ғалымдары
| Мұсылман ғалымдары |
|---|
| Бұл мақала келесі тізімдеменің бір бөлігі: |
 Ислам порталы |
 |
| Ислам |
|---|
| Бұл мақала келесі тізімдеменің бір бөлігі: |
Мұсылман ғалымдары
1-ғасыр һижра (622 – 719 жж.)
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Бұл тізім ең алғаш Мұсылман ғалымдарының тізімін көрсетеді, һижраның 1-ғасырында Мекке мен Медине ғылым және білім орталықтарына айналды, оқу материалдар ретінде сахабалар жазып алған хадистер жинақтары оқылды.
Сахабалар
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Әбу Бәкір
- Омар ибн әл-Хаттаб
- Осман ибн Аффан
- Әли ибн Әбу Талиб
- Абдуллаһ ибн Омар
- Абдуллаһ ибн Масғұд
- Абдуллаһ ибн Аббас
- Муаз ибн Жәбәл
- Әбу Һурайра
- Айша
Табиғиндер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Алқама ибн Қайс
- Ибн Шиһаб әз-Зуһри — атақты мухаддис ғалым
- Әли ибн Хусәйн Зәйн әл-абидин
- Тауус — атақты муфассир
- Муджаһид — атақты муфассир, Абдуллаһ ибн Аббастың шәкірті
- Мұхаммед ибн Сирин
- Хасан әл-Басри
- Саид ибн Джубәйр
- Саид ибн әл-Мусәийб
- Ато ибн Әбу Рабах
- Омар ибн Абдуль-Азиз — халифа
- Мәлик ибн Динар
- Әли ибн әл-Мәдәни
- Мұхаммед ибн әл-Ханафия
- Салим ибн Абдуллаһ ибн Омар ибн әл-Хаттаб
- Уруа ибн әз-Зубайр
- Уәйс әл-Қарни
- Қатада
- Әш-Шағби
Мазһабтардың негізін салушылар
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Әбу Ханифа
- Малик ибн Әнәс
- Мұхаммед ибн Идрис әш-Шафиғи
- Ахмад ибн Ханбал
- Джафар әс-Садиқ (шиға имамы)
- Дәуд ибн Әли әз-Заһири (заһири мазһабы)
- Ләйс ибн Сағд
- Әл-Әузағи
- Суфйан әс-Саури
Мухаддистер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Абдуллаһ ибн әл-Мубарак
- Мұхаммед әл-Бұхари
- Муслим ибн әл-Хәджадж
- Әбу Дәуд
- Имам әт-Тирмизи
- Ән-Нәсәи
- Ибн Маджаһ
- Әл-Хаким
- Әз-Зәһәби
- Ән-Нәуәуи
- Ибн Хаджар әл-Асқалани
- Ибн Хиббан
- Ибн Хузайма
- әл-Хатыб әл-Бағдади
- Әл-Байһақи
- Ибн Қутайба
Мухаддистер туралы жазылмаған мақалалар
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Әт-Табарани en:Al-Tabarani
- Уәкиғ ибн әл-Джаррах
- Йахйа ибн Мағин ar:يحيى بن معين
- Әбу Хатим әр-Рази en:Abu Hatim Muhammad ibn Idris al-Razi
- Ибн Әбу Хатим ar:ابن أبي حاتم
- Ибн Әбу Шәйба
- Абдуль-Ғани әл-Мақдиси
- Исхақ ибн Раһауәйһ ar:إسحاق بن راهويه
- Суфйан ибн Уйәйна en:Sufyan ibn `Uyaynah
- Әл-Хатыб әт-Табризи
- Абдуррахим ибн әл-Хусәйн ал-Ирақи en:Abd al-Rahim ibn al-Husain al-'Iraqi, ar:عبد الرحيم العراقي
- әс-Сахауи en:Al-Sakhawi
- Әли ибн Әбу Бәкр әл-Һайсами en:Ali ibn Abu Bakr al-Haythami
- Әли ибн әл-Мәдини en:Ali ibn al-Madini
- Абдул-Қадир әл-Арнаут en:Abdul Qader Arnaoot
- Әл-Фақиһи en:Al-Fakihi
- Әл-Хумәйди en:Al-Humaydī
- Абдуррахман әл-Муғаллими en:Abdur-Rahman al-Mu'allimee al-Yamani
- Рамаһурмузи en:Ramahurmuzi
- Ибн әл-Джазари en:Ibn al-Jazari
- Рабиғ әл-Мадхали en:Rabee Al-Madkhali
- Дыя әд-Дин әл-Мақдиси en:Diya al-Din al-Maqdisi
- Ибн Абдул-Барр en:Ibn 'Abd al-Barr
- Ибн әс-Салах en:Ibn 'Abd al-Barr
- Ибн Батта en:Ibn Battah
- Ибн Дихйа әл-Кәлби en:Ibn Dihya al-Kalby
- Ибн Әбу Асым en:Ibn Abi Asim, ar:ابن أبي عاصم
- Ибн Шиһаб әз-Зуһри en:Ibn Shihab al-Zuhri
- Әбу Дәуд әт-Таялиси en:Abu Dawud at-Tayalisi
- Йахйа ибн Әли әл-Хаджурри ar:يحيى بن علي الحجوري
- Ибн әл-Мунзир ән-Найсабури ar:ابن المنذر النيسابوري
- Ибн Дақиқ әл-Ид ar:ابن دقيق العيد
- Ибн Асакир ar:ابن عساكر
- Ибн Малука ar:ابن ماكولا
- Әбу Нуғайм әл-Исфаһани ar:أبو نعيم الأصبهاني
- Ахмад Шәкир ar:أحمد محمد شاكر
- Ибн Әбу Яғлә ar:ابن أبي يعلى
- Әл-Изз ибн Абдуссәләм ar:العز بن عبد السلام
- Әл-Миззи ar:المزي
- Әл-Мунәуи ar:المناوي
- Әл-Мунзири ar:المنذري
- Ибн Исхақ ar:ابن إسحاق
Муфассирлер (тәпсір авторлыры)
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Ибн Джәрир — ең жақсы саналатын «Тафсир Ибн Джарир» авторы
- Ибн Атыя әл-Андалуси
- Әз-Замахшари
- Ибн Касир
- Әл-Бағауи
- Әл-Қуртуби
- Джалалуддин әс-Суюти
- Әбдуррахман әс-Сағди
Муфассирлер туралы жазылмаған мақалалар
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Джалауддин әл-Махалли ar:جلال الدين المحلي
- Әл-Байдауи ar:عبد الله بن عمر البيضاوي
- Ибн Әбу Заманин ar:ابن أبي زمنين
- Ибн Әбу әт-Тайиб ar:ابن أبي الطيب
- Әд-Дарими әс-Самарқанди ar:الدارمي السمرقندي
- Садруддин әш-Ширази ar:صدر الدين الشيرازي
- Фахруддин әр-Рази ar:فخر الدين الرازي, en:Fakhr al-Din al-Razi
- Әбу Хаян әл-Ғарнати en:Abu Hayyan al-Gharnati
- Ахмад ибн Мұхаммед әс-Сағләби en:Ahmad ibn Muhammad al-Tha'labi
- Махмуд әл-Әлуси en:Mahmud al-Alusi
- Әш-Шәукани en:Muhammad ash-Shawkani
- Мұхаммед Хусәйн әт-Табатабаи en:Muhammad Husayn Tabatabaei
Тарих ғалымдары
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Ибн Һишам
- Ибн әл-Асир
- Әт-Табари
- Ибн Халдун
- Ибн Халликан
- Әз-Зәһәби
- Әбу Шама әл-Мақдиси
- Ибн Тағриберди
- Ибн Мискавейх
- Әбул-Фида
- Ибн Һишам
Тарихшылар туралы жазылмаған мақалалар
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Абан ибн Осман ибн Аффан en:Aban bin Uthman bin Affan
- Сафи әр-Рахман әл-Мубаракфури
- Әл-Уәқиди en:Al-Waqidi
- Әбу Ханифа әд-Динәуәри en:Abū Ḥanīfa Dīnawarī
- Әбу Мұхаммед әл-Хасан әл-Һамдани en:Abū Muhammad al-Hasan al-Hamdānī
- Исхақ ибн Хунәйн ar:إسحاق بن حنين, en:Ishaq ibn Hunayn
- Ибн Хауқал ar:ابن حوقل
- Ибн Бассам en:Ibn Bassam
- Тәджуддин әс-Субки en:تاج الدين السبكي
- Мұхаммед ибн Исмаил әс-Санғани ar:محمد بن إسماعيل الصنعاني
- Ибн Сағд әл-Бағдади ar:محمد بن سعد البغدادي
- Әбул-Аббас әл-Қалқашанди ar:أبو العباس القلقشندي, en:Ahmad al-Qalqashandi
- Әл-Азрақи en:Al-Azraqi
- Имадуддин әл-Исфаһани en:Imad ad-Din al-Isfahani
- Халифа ибн Хаят en:Khalifa ibn Khayyat
Араб тілі ғалымдары мен араб ақындары
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Әбул-Асуад әд-Дуали
- Сибауәйһи
- Әл-Кисаи
- Әл-Фараздақ
- Әл-Ахтал
- Джарир ибн Атыя
- Ибн Манзур
- Ибн Әджуррум (Мұхаммед ибн Мұхаммед әс-Санһаджи)
- Әбу Таийб әл-Мутанабби
- Әбу Нуас
- Ибн әл-Фарид
Араб тілі ғалымдары туралы мен ақындары жазылмаған мақалалар
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Ибн Джинни
- Әл-Халил әл-Фараһиди ar:الخليل بن أحمد الفراهيدي
- Әбул-Атаһия ru:Абу-ль-Атахия
- Әл-Асмағи ar:عبد الملك الأصمعي
- Ибн Ақил
- Ибн Малик en:Ibn Malik
- Ибн Һишам әл-Ансари
- Әбул-Ала әл-Мағари ru:Маарри
- Әл-Джахиз ru:Аль-Джахиз
- Бади әз-Заман ru:Бади аз-Заман
- Имрул-Қайс ru:Имру-уль-Кайс
- Омар ибн Әбу Рабиға ru:Омар ибн Абу Рабиа
- Абдуллаһ ибн әл-Муғтазз ru:Абдаллах ибн аль-Мутазз, ar:عبد الله ابن المعتز
- Әбул-Фарадж әл-Исфаһани ru:Абу-ль-Фарадж аль-Исфахани
- Әбу Фирас ru:Абу Фирас
XX-XXI-ші ғасыр Ислам ғалымдарынің тізімдері
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Шам аумағы (Сирия, Иордания, Ливан, Палестина)
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Мұхаммед Насыруддин әл-Албани (1914-1999), Албания-Сирия-Иордания
- Омар Сүлеймен әл-Ашқар (1930-2009), Иордания
- Сәлим әл-Һиләли, Иордания
- Әли әл-Халәби, Палестина-Иордания
- Мәшһүр Хасан Әли Сәлман, Иордания
- Абдуль-Қадир әл-Арнаут, Сирия
Арабия түбегі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Сауд Арабиясы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Ибн Баз (1910–1999)
- Мұхаммед әл-Усәймин (1921–2001)
- Әбдуррахман әс-Сағди
- Салих әл-Фаузан
- Рабиғ ибн Һәди әл-Мадхали
- Зәйд ибн Һади әл-Мадхали
- Салих әл-Люхәйдан
- Абдуль-Мухсин әл-Аббад
- Абдуллаһ ибн Джибрин (1933–2009)
- Абдуль-Азиз Әли-Шейх - Сауд Арабиясының қазіргі мүфтиі
- Салих Әли-Шейх - Сауд Арабиясының Ислам Істері министрі
- Әбдурраззақ әл-Бадр
Йемен
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Муқбиль ибн Һади
- Йахйа әл-Хаджурри
- Мұхаммед әл-Имам
- Мұхаммед әл-Уассаби
- Әбдуррахман әл-Муғаллими (1894–1966)
Пәкістан
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Ихсан Иләһи Заһир (1945–1987)