V Мұрат
V Мұрат осман. مراد خامس — Murâd-ı hâmis Мүміндер әмірі Екі киелі қаланың қызметкері | |||
Лауазымы | |||
---|---|---|---|
| |||
30 мамыр 1876 — 31 тамыз 1876 | |||
(Лақап аты Телі V Мұрат) | |||
Ізашары | Әбділғазиз | ||
Ізбасары | II Әбділхамит | ||
Өмірбаяны | |||
Мамандығы | Ақын, сазгер | ||
Діні | Ислам | ||
Дүниеге келуі | 21 қыркүйек 1840 Ыстанбұл, Османлы мемлекеті | ||
Қайтыс болуы | 29 тамыз 1904 (63 жас) Ыстанбұл, Османлы мемлекеті | ||
Жерленді | Жаңа Уәлиде сұлтан мешіті, Ыстамбұл | ||
Династия | Османлы әулеті | ||
Әкесі | I Әбділмәжит | ||
Анасы | Севкефза қатынәпенді | ||
Жұбайы | Елрумеухибе қатынәпенді Рефтариділ қатынәпенді Шаянкөсем қатынәпендіbr />Мейлісерует қатынәпенді | ||
Балалары | Ұлдары: Мехмет Салахаддин әпенді Сүлеймен әпенді Сейфеддин әпенді Қыздары: Қадиша сұлтан Фахима сұлтан Фатима сұлтан Әлия сұлтан | ||
Қолтаңбасы | |||
Ортаққордағы V Мұрат | |||
өңдеу |
V Мұрат (осман. مراد خامس — Murâd-ı hâmis; 21 қыркүйек 1840 – 29 тамыз 1904) — Османлы мемлекетінің 33-ші сұлтаны, Ислам халифатының 98-ші халифі, ақын, сазгер.
Өмірбаяны
[өңдеу | қайнарын өңдеу]V Мұрат 1840 жыл османлы елордасы Ыстанбұл османлы сұлтаны I Әбділмәжит шаңырағында дүниеге келді.
Көкесі Әбділғазиз тақтан тайдырылған соң, V Мұрат таққа отырды. Жаңа сұлтан өте момын адам болды, еуропалық ағарту ісін жақтады, жаңартпаларды қалады. Мидхат паша бастаған шенеуніктер оның таққа отыруы — Османлы мемлекетінің жаңа дәуірінің басталуы деп санады.
Билеуінің 93 күні, 1876 жылдың 31 тамызында, тақтан тайдырылды. Жаңа сұлтан оның інісі II Әбділхамит болды. V Мұрат Босфор жағалауындағы Шыраған сарайына көшті. 1878 жылдың 20 мамырында бұрынғы сұлтанды таққа қайтаруды қалаған көтерілісшілер сарайға басып кірді, алайда V Мұрат таққа отыруды қаламады. Содан кейін II Әбділхамит әскері көтерілісті басты.
Ажалы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]1904 жылдың 29 тамызында V Мұрат Шыраған сарайында, қамауда, қайтыс болды. Мәйіті Жаңа Уәлиде сұлтан мешітінің жаңындағы мазарда жерленді.
Садрағзамдары
[өңдеу | қайнарын өңдеу]№ | Есімі | Қызмет атқарған мерзімі | Уақыты |
---|---|---|---|
250 | Мүтержім Мехмет Рүшді паша | 30 мамыр 1876 — 31 тамыз 1876 | 3 ай |
Ұлы Османлы Мемлекетінің сұлтандары | ||
---|---|---|
Ізашары Әбділғазиз |
V Мұрат 30 мамыр 1876 — 31 тамыз 1876 |
Ізбасары II Әбділхамит |
I Осман · Орхан · I Мұрат · I Баязит · Сұлтанаралық · I Мехмет · II Мұрат · II Мехмет · II Мұрат · II Мехмет · II Баязит · I Сәлім · I Сүлеймен · II Сәлім · III Мұрат · III Мехмет · I Ахмет · I Мұстафа · II Осман · I Мұстафа · IV Мұрат · Ибраһим · IV Мехмет · II Сүлеймен · II Ахмет · II Мұстафа · III Ахмет · I Махмұт · III Осман · III Мұстафа · I Әбділхамит · III Сәлім · IV Мұстафа · II Махмұт · I Әбділмәжит · Әбділғазиз · V Мұрат · II Әбділхамит · V Мехмет · VI Мехмет · II Әбділмәжит (соңғы халиф) | ||
Әулет · Шежіре · Санат |