Қысқы Универсиада 2017

XXVI Қысқы Универсиада
Қала	Алматы, Қазақстан
Қатысушы елдер	56
Қатысушы спортшылар	1613
Спорт түрлері	12
Ашылу салтанаты	29 қаңтар 2017 жыл
Жабылу салтанаты	8 ақпан 2017 жыл
Ресми ашылды	Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев
Спортшы анты	Айза Мамбекова
Стадион	Алматы Арена
	к · т · ө

Қысқы Универсиада 2017 — 28-ші қысқы Универсиада, Қазақстандағы Алматы қаласында 2017 жылы 29-шы қаңтар мен 8-ші ақпан аралығында өтті.^[1]^[2]^[3]

Универсиада жарыстары спорттың 12 түрі бойынша өтті. Олардың арасында тау шаңғысы, биатлон, шаңғы жарысы, шаңғы қоссайысы, шаңғымен трамплиннен секіру, сноуборд, фристайл, мәнерлеп сырғанау, шорт-трек, конькимен жүгіру спорты, шайбалы хоккей (ерлер және әйелдер арасында) және керлинг ойындары бар.

Кандидат қалалар[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Өткізу құқығына үміткерлер:

Алматы, Қазақстан. 2011 жылы VII Қысқы Азия ойындарын өткізген болатын
Тренто, Италия — Универсиада ойындарын 9 рет өткізді (жазғы 4 рет, қысқы 5 рет) — жазғы және қысқы ойындарын бөлек алғанда, бұл барлық елдер арасында ең көп өтілген жер.

Алайда, бір апта бұрын, Трентино 2013 жылғы қысқы Универсиаданы өткізу құқығын иеленгеніне және экономикалық дағдарысқа байланысты, Италия үкіметі 17 жылғы Универсиададан кандидатурасын алып тастау туралы шешім қабылдады:

"Қазіргі уақытта Италияның ауыр экономикалық жағдайын және Халықаралық Федерация алдындағы жоғары қаржылық міндеттемелерін ескере отырып, Тренто автономиялық провинциясының Кеңесі Универсиаданы 2017 жылы өткізуге қаражат іздеу мүмкіндігін көрмейді, сондықтан біздің қаланың кандидатурасын алып тастайды".

29 қараша 2011 жылғы, өткізілді Брюссельде (Бельгия) өткізілген форумда Универсиаданы Алматыда өткізу туралы ресми шешім дауыс беру арқылы қабылданды (Халықаралық университеттік спорт федерациясының (FISU)). Осылайша, Универсиаданы өткізуге ниет білдірген басқа елдердің болмауына байланысты Алматы 2017 жылғы қысқы Универсиаданың өтетін орнына айналды.^[4]

Дайындық[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қаржыландыру және ұйымдастыру[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Универсиаданың инфрақұрылымын салуға және дамытуға республикалық бюджеттен 109 миллиард теңге бөлінді. "Алматы Арена" мұз сарайының құны 38,5 миллиард теңге, "Халық Арена" 23,4 миллиард теңгені құрады. Универсиада нысандарына коммуникацияларды жеткізу үшін 30 миллиард теңге қажет болды.

Атлетикалық қалашық 2016 жылы қысқы Универсиаданың спортшылары мен ресми делегацияларының мүшелерін баспанамен қамтамасыз ету үшін салынған. Орналасқан жері Алатау ауданы бойынша, Момышұлы - Рысқұлов даңғылының бұрышына, "Алматы Арена" спорт кешенінен жаяу қашықтықта орналасқан. Жалпы ауданы 21,5 га аумақта алып жатыр, 5000 адамға арналған. Тұрғын үйдің жалпы ауданы шамамен 125 мың м², 1748 пәтерді құрайды. Тұрғын үй кешені 14 тұрғын үйден және 3 қызмет көрсету блогынан тұрады. Ауыл құрылысына ел бюджетіне 42,6 миллиард теңге (127 миллион доллар) жұмсалды.

Бастапқыда Атлетикалық қалашықтың тұрғын үйлері Универсиададан кейін қаланың жоғары оқу орындарының студенттеріне жатақханалар есебінде пайдаланылуы керек деп жоспарланған болатын, өйткені қазіргі кезде қаладағы жатақханаларда орын тапшылығы 28 мыңға жуықтайды. Қаланың бұрынғы әкімі Ахметжан Есімов студенттерге жағдай жасау керек деп есептеді. Бірақ кейінірек қала басшылығы ауысып, жаңа әкім Бауыржан Байбек тағайындалды кейін, бұрынғы Атлетикалық қалашықтың 1748 пәтері "Қазақстандық ипотекалық компания" АҚ арқылы "20 жылға сатып алу құқығымен жалға беру" шартымен сатып алатынын мәлімдеді.

Универсиаданы өткізілу үстінде тағы 17 миллиард теңге жұмсалды.

Бойтұмар[өңдеу | қайнарын өңдеу]

2017 жылғы қысқы Универсиаданың талисманы ретінде торғайға (торғай) ұқсайтын сұңқар (сұңқар) балапаны таңдалды, ол әзірлеушілердің пікірінше жылдамдықты, жеңілдікті, жігер мен жеңіске деген құштарлықты білдіреді. Тұмардың түпнұсқа нұсқасы кейінірек өзгертілген көк түсте жасалған попугаяға ұқсас болды.

Ойындар Алауы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

2017 жылғы Қысқы Универсиада алауының эстафетасы 25 қаңтарда Астанада басталып, 29 қаңтар 28-ші Дүниежүзілік Қысқы Универсиаданың ашылу салтанаты кезінде Алматыда Отты Тостаған жағу арқылы аяқталды.

Универсиада—2017 алау эстафетасы - Универсиада тарихында бірінші рет өткізілді. Алау Қазақстанның 16 аймақғында тұтатылып, Эстафета арқылы облыс орталығы өткеннен кейін, Алматыға жеткізіледі. Алау ұзындығы 22 500 шақырымнан асатын маршрутты басып өтті: 200 шақырымды алау көтерушілер жүріп өтті, 22 300 шақырымдық Алау Алматы қаласына (ұшақпен, пойызбен, автокөлікпен) дейін жетеді.. Жобаның концепциясын ұсынған Алау эстафетасы бөлімінің бастығы Кирилл Пяртель болды.

Эстафета бағдарламасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

25 қаңтар 2017 ж. Астана қ. Назарбаев Университетінде.
Әр облыс орталығында жеке алаудың туу орын алып, Эстафетаның жеке кезеңі өткізіледі.
- 26 қаңтар – Петропавл, Көкшетау, Қостанай, Павлодар, Қарағанды және Өскемен.
- 27 қаңтар – Орал, Ақтөбе, Атырау, Ақтау.
- 28 қаңтар – Қызылорда, Тараз, Шымкент, Талдықорған.
- 29 қаңтар – Алматы қ. Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ алаудың тууы.
Аймақтардан келген 16 өкіл 16 Алауды қазақстандықтар Отты Тостаған ұясында біріктірді.

Жобаға 17 мен 28 жас аралығындағы 1000 алаушы қатысты. Сонымен қатар, алаушылардың қатарына спорттың, мәдениеттің, ғылымның көрнекті қайраткерлері, FISU өкілдері қосылды.

Әр қалада алаушылар алауды әр 200 м сайын бір біріне бере отырып, аймақтардың көрікті жерлері мен ірі оқу орындарын қамтып, орталық көшелермен жүгіріп өтті. Алауды спортта, ғылымда, мәдениетте жетістіктерге жеткен студенттер алып өтті.

Алаушыларды таңдау 1 қыркүйекте басталды. Бірінші алаушы деп Рио-2016 Олимпиада Ойындарындағы спорттық жетістіктерін ескере отырып алматылық жүзуші Дмитрий Баландин аталды. Алаушыларды таңдау конкурсының қорытындылары 16 желтоқсанда жарияланды.

Универсиада-2017 эстафетасының алауы
Алауды тасымалдауға арналған колба
Отты Тостаған

Ұйымдастырушылар және медиа-қамтамасыз ету[өңдеу | қайнарын өңдеу]

2016 жылдың 14 маусымында Алматыда 28-ші Дүниежүзілік қысқы Универсиада-2017-ге дайындық және оны өткізу жөніндегі дирекцияның бастығы болып - Наиль Нұров, ал Сәпиев Серік — Атлетикалық ауылдың әкімі болып тағайындалды. Байбек Бауыржан — Алматы қаласының әкімі.

Телеаудитория саны 1 миллиард құрайды деп жоспарлануда. Трансляция әлемнің 80 елінде өтеді. Универсиаданың спорттық жарыстарын 3 жергілікті арна көрсетеді — "KazSport", "Хабар" және "Қазақстан".

Ареналар[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қала	Арена^[5]	Спорт түрі	Сыйымдылығы
Алматы	Алматы Арена	мәнерлеп сырғанау, керлинг, ашылу және жабылу салтанаты	12 500 (үлкен арена), 3000 (кіші арена)
	Балуан Шолақ атындағы спорт сарайы	Хоккей (әйелдер), шорт-трек	3 725
	Медеу	Конькимен жүгіру	8 100
	Сұңқар (трамплин кешені)	Шаңғымен трамплиннен секіру	5 200
	Шымбұлақ	Тау шаңғысы, сноуборд, фристайл	1000 отыратын, 2000 тұратын
	Халық Арена	Шайбалы хоккей (ерлер)	5000
Алматы обылысы	Алатау (шаңғы-биатлон стадионы)	Биатлон, шаңғы, шаңғы қоссайысы	1800 отыратын и 1300 тұратын
Алматы обылысы	Табаған	Фристайл	2 250

Спорт түрлері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

2017 Қысқы Универсиада Алматы қаласында спорттың 12 түрінен өткізіледі. Жақшада спорт түрлері бойынша ойналатын медаль жиынтықтарының саны көрсетілген.

Күнтізбе[өңдеу | қайнарын өңдеу]

АС	Ашылу салтанаты		Финалдар	ЖС	Жабу салтанаты	●	Жарыс күні		Демонстрациялық қойылымдар

Қаңтар/Ақпан	28 Сен	29 Жек	30 Дүй	31 Сей	01 Сәр	02 Бей	03 Жұм	04 Сен	05 Жек	06 Дүй	07 Сей	08 Сәр	Жарыстар
Салтанаттар		АС										ЖС
Биатлон				2		2	2		1		2		9
Керлинг			●	●	●	●	●	●	●	●	2		2
Конькимен жүгіру				2	2	2	2	2	2	2			14
Мәнерлеп сырғанау					●	1	1	2	'				4
Сноуборд			2	2	●	2			2		2		10
Тау шаңғысы			2	1	1		1	1	1	1	1		9
Трамплиннен секіру					2			1	2				5
Фристайл			2	1		2	2			●	2		9
Хоккей	●	●	●	●	●	●	●	●	●	1	●	1	2
Қос шаңғы				1			1		1				3
Шаңғы			2	2		2		1		2	1	1	11
Шорт-трек									2	2	4		8
Медальдар саны			8	11	5	11	9	7	11	7	15	2	86
Қаңтар/Ақпан	28 Сен	29 Жек	30 Дүй	31 Сей	01 Сәр	02 Бей	03 Жұм	04 Сен	05 Жек	06 Дүй	07 Сей	08 Сәр	Жарыстар

Медаль есебі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

^[6]

Орын	Ел	Алтын	Күміс	Қола	Барлығы
1	Ресей	29	27	15	71
2	Қазақстан	11	8	17	36
3	Корея Республикасы	11	5	5	21
4	Жапония	6	12	10	28
5	Польша	5	2	6	12
6	Қытай	4	4	2	10
7	Франция	4	2	2	8
8	Италия	4	0	0	4
9	Беларусь	3	2	1	6
10	Украина	2	3	4	9
11	Чехия	2	2	5	9
12	Аустрия	1	2	5	8
13	Канада	1	1	1	3
14	Ұлыбритания	1	0	0	1
14	Латвия	1	0	0	1
16	Нидерланд	0	3	1	4
17	Швейцария	0	2	3	5
18	Германия	0	2	1	3
19	Аустралия	0	2	0	2
19	Финляндия	0	2	0	2
19	Словения	0	2	0	2
22	Швеция	0	1	3	4
23	АҚШ	0	1	1	2
24	Словакия	0	0	2	2
25	Армения	0	0	1	1
25	Норвегия	0	0	1	1
Барлығы		85	85	85	255