Балқаш ауданы
| Қазақстан ауданы | |||
| Балқаш ауданы | |||
| |||
| Әкімшілігі | |||
|---|---|---|---|
| Облысы | |||
| Аудан орталығы | |||
| Ауылдық округтер саны |
15 | ||
| Ауыл саны |
28 | ||
| Тарихы мен географиясы | |||
| Координаттары |
44°49′19″ с. е. 76°16′04″ ш. б. / 44.82194° с. е. 76.26778° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 44°49′19″ с. е. 76°16′04″ ш. б. / 44.82194° с. е. 76.26778° ш. б. (G) (O) (Я) | ||
| Құрылған уақыты |
1932 | ||
| Жер аумағы |
37,4 мың км² | ||
| Уақыт белдеуі | |||
| Тұрғындары | |||
| Тұрғыны |
30747[1] адам (2019) | ||
| Ұлттық құрамы |
қазақтар (93,03%), орыстар (5,09%), украиндар (0,09%), немістер (0,29%), қырғыздар (0,10%), корейлер (0,64%), өзбектер (0,07%), ұйғырлар (0,41%), басқалары (0,29%)[2][3] | ||
| Сандық идентификаторлары | |||
| Пошта индексі |
040300-040318[4] | ||
| Автомобиль коды |
05 | ||
|
| |||
Балқаш ауданы — Алматы облысының солтүстік-батысындағы әкімшілік бөлініс. 1932 жылы құрылған. Аудан орталығы – Бақанас ауылы.
Географиялық орны, жер бедері[өңдеу]
Аудан жері Жетісу (Жоңғар) Алатауының Малайсары жотасынан Іле бойымен Балқаш көлінің оңтүстік жағалауына дейін созылып жатыр. Солтүстігінде Сарыесікатырау шөлін, батысы мен оңтүстігінде Тауқұм құмды алқабын қамтиды. Жер бедері негізінен жазық. Аудан жеріндегі ең ірі өзен – Іле. Оның тармақтары ескі арналар мен көлшіктер құрай отырып Балқаш көліне құяды.
Климаты, топырағы, өсімдігі мен жануарлар дүниесі[өңдеу]
Климаты континенттік. Қысы суық, жазы ыстық әрі қуаң. Қаңтардың орташа температурасы (–13 – 15°С), шілдеде 24°С. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 100 – 150 мм. Шөлді қуаң белдемде орналасқан Балқаш ауданының негізгі топырақ жамылғысы – құмдақ және тақырлық топырақтар, өзен арналары мен жайылымдарында шалғынды-сазды топырақ қалыптасқан. Құмды өңірде сексеуіл, тобылғы, жиде, жусан, ши, сораң, т.б. шөптесін өсімдіктер өседі. Аңдардан қасқыр, түлкі, борсық, қоян, ақ бөкен, елік, қабан, ондатр тіршілік етеді. Өзен аңғарлары мен жайылымдарда қырғауыл, құр, тырна, қоқиқаз, бірқазан, т.б. құстар мекендейді. Өзендерде сазан, алабұға, мөңке, шармай бар. Іле өзенінің Балқаш көліне құяр сағасында көмір, марганец, уран кендері барланған. Жалпақтас кен орнынан мәрмәр, гранит өндіріледі.
Ауыл-шаруашылығы[өңдеу]
Аудан экономикасының негізгі саласы – ауыл шаруашылығы. Өсімдік шаруашылығында тәлімі және суғармалы егін шаруашылығы қалыптасқан. Аудандағы ауыл шаруашылығына пайдаланылатын жердің аумағы 1,8 млн. га. Жыртылған жердің (25 мың га) 17 мың га жері игерілген. Оған бидай (7,8 мың га), күріш (8,1 мың га), көкөніс (335 га) және картоп (411 га) егіледі.[5]
Халқы[өңдеу]
Тұрғындар саны – 30747 (2019).
- ұлттық құрамы – қазақтар (93,03%), орыстар (5,09%), украиндар (0,09%), немістер (0,29%), қырғыздар (0,10%), корейлер (0,64%), өзбектер (0,07%), ұйғырлар (0,41%), басқалары (0,29%).
Ауылдық округтер[өңдеу]
Аудандағы 28 елді мекен 15 ауылдық округтерге біріктірілген:
- Ақдала ауылдық округі
- Ақжар ауылдық округі
- Ақкөл ауылдық округі
- Бірлік ауылдық округі
- Балатопар ауылдық округі
- Бақанас ауылдық округі
- Бақбақты ауылдық округі
- Береке ауылдық округі
- Желтораңғы ауылдық округі
- Жиделі ауылдық округі
- Көктал ауылдық округі
- Қараой ауылдық округі
- Құйған ауылдық округі
- Миялы ауылдық округі
- Топар ауылдық округі
Дереккөздер[өңдеу]
- ↑ Алматы облысының Статистика департаменті. 01.07.2019
- ↑ Қазақстан Республикасының Статистика агенттігі. Қазақстан Республикасы тұрғындарының облыстар, қалалар мен аудандар, жынысы мен жас ерекшелігі топтары, этностық бөлігі бойынша 2019 жылдың басындағы саны
- ↑ 2009 жылғы санақ бойынша Қазақстан тұрғындарының ұлттық құрамы
- ↑ Қазақстан почталық индекстері
- ↑ "Қазақ Энциклопедиясы"
| |||||||||||||||||
| ||||||