Егіндікөл ауданы
| Қазақстан ауданы | |||
| Егіндікөл ауданы | |||
| |||
| Әкімшілігі | |||
|---|---|---|---|
| Облысы | |||
| Аудан орталығы | |||
| Ауылдық округтер саны |
9 | ||
| Ауыл саны |
12 | ||
| Әкімі |
Ерлан Қыздарбекұлы Мұхамедин[1] | ||
| Тарихы мен географиясы | |||
| Координаттары |
51°07′48″ с. е. 70°09′31″ ш. б. / 51.13000° с. е. 70.15861° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 51°07′48″ с. е. 70°09′31″ ш. б. / 51.13000° с. е. 70.15861° ш. б. (G) (O) (Я) | ||
| Құрылған уақыты |
1970 | ||
| Жер аумағы |
5,4 мың км² | ||
| Уақыт белдеуі | |||
| Тұрғындары | |||
| Тұрғыны |
5 326[2] адам (2023) | ||
| Ұлттық құрамы |
қазақтар (44,71%), орыстар (25,45%), украиндар (12,62%), беларустар (6,31%), немістер (2,97%), татарлар (1,71%), басқалары (6,23%)[3][4] | ||
| Сандық идентификаторлары | |||
| Пошта индексі |
020600-020608[5] | ||
| Автомобиль коды |
03 | ||
|
| |||
Егіндікөл ауданы — Ақмола облысының оңтүстік-батысындағы әкімшілік бөлініс.
Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
1970 жылы Атбасар және Қорғалжын аудандарының ықшамдалуына байланысты құрылған. 1970 – 97 жылдары "Краснознамен ауданы" аталып келді. Жер аумағы 5,4 мың км². Аудан орталығы – Егіндікөл ауылы.
Географиялық орны[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Егіндікөл ауданы Сарыарқаның орталық бөлігінде, Есіл өзені мен Теңіз-Қорғалжын ойысы аралығында орналасқан.
Жер бедері, геологиялық құрылымы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Жер бедері негізінен жазық, тек орталығы (бөлігі) сайлы-жыралы, белесті келген (абсолюттік биіктігі 400 м). Жерінің көпшілігін жоғарғы плиоцен мен төменгі антропоген жүйелерінің көлді-аллювийлі шөгінділері жапқан. Кен байлықтарынан гипс, құм, гипсті саз кездеседі.
Климаты[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Климаты тым континенттік. Қысы суық, жазы ыстық, құрғақ. Қаңтардың орташа температурасы –18°С, кейде – 40°С-қа дейін төмендейді. Шілденің орташа температурасы 21°С. Кейде оның максимумы 42°С-қа дейін жетеді. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 250 – 300 мм.
Су жүйесі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Өзендер сирек кездеседі. Терісаққан өзенің саласы – Талдысай өзенінің бастауы және жазда құрғап қалатын бірлі-жарым еспелер ғана бар. Аудан аумағында көптеген суы тұщы және ащы көлдер орналасқан. Бастылары: Қожакөл, Жалманқұлақ, Егіндікөл, Жосалы, Жарлыкөл, Самарбай, Ұзынкөл, Алакөл (тұзды), т.б. Жер асты сулары 50 – 100 м тереңдікте жатыр және тұздылығы жоғары болғандықтан (3 – 10 г/л) пайдалануға жарамайды. Сондықтан ауданның барлық елді мекендеріне Нұра өзенінен су құбыры тартылған.
Топырағы, өсімдігі мен жануарлар дүниесі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Аудан жерінде карбонатты қызыл қоңыр топырақ кең тараған. Тың және тыңайған жерлерді игеру кезінде аудан жерінің басым бөлігі жыртылған. Өсімдіктерден сұлыбас, селеу, бетеге, жусан, көл жағаларында түрлі шөпті шалғын, бидайық, өлең, қамыс, т.б. өседі. Даласында қасқыр, түлкі, қарсақ, борсық, қоян, суыр, ондатр, күзен, сарышұнақ, аламан тышқаны, қосаяқ; құстардан кезқұйрық, күйкентай, бозторғай; көлдерде қаз, үйрек, аққу, қасқалдақ, қызғыш, тауқұдірет, жылқышы, шіл, тырна, бөдене мекендейді.
Ірі елді мекендері: Абай, Бауман, Спиридоновка, Қоржынкөл, Буревестник, Жаманқұлақ, Ұзынкөл, Полтавское. Ауыл шаруашылығына пайдаланылатын жері 518,8 мың га, оның 346,2 мың га-сы жыртылған, 1,0 мың га-сы шабындық, 171,5 мың га-сы жайылым. Аудан Егіндікөл – Астраханка – Макинск – Щучинск – Көкшетау автомобиль жолы арқылы облыс орталығымен және Егіндікөл – Новочеркасское – Астана автомобиль жолы арқылы Астана қаласымен байланысады. Егіндікөл – Атбасар темір жол тармағы арқылы Астана – Қараталды темір жол магистралімен жалғасқан.[6][7]
Халқы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
1999 жылы тұрғындар саны 10050 адам (5092 ер адам және 4958 әйел адам) болса, 2009 жылы 6802 адамды (3389 ер адам және 3413 әйел адам) құрады.[8]
Ауылдық округтер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Аудандағы 12 елді мекен 1 ауылдық әкімдік пен 8 ауылдық әкімшілік округке біріктірілген:
| Ауылдық округ | Халық саны (2009) | Елді мекендері |
|---|---|---|
| Абай ауылдық округі | 170 | Абай ауылы |
| Алакөл ауылдық округі | 620 | Полтавское, Көркем ауылдары |
| Армавир ауылдық округі | 464 | Спиридиновка ауылы |
| Бауман ауылдық әкімдігі | 778 | Бауман ауылы |
| Буревестник ауылдық округі | 227 | Буревестник ауылы |
| Егіндікөл ауылдық округі | 3285 | Егіндікөл ауылы |
| Жалманқұлақ ауылдық округі | 186 | Жаманқұлақ, Жұлдыз ауылдары |
| Қоржынкөл ауылдық округі | 432 | Қоржынкөл ауылы |
| Ұзынкөл ауылдық округі | 640 | Ұзынкөл, Тоғанас ауылдары |
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Егіндікөл ауданына жаңа әкім тағайындалды (16 сәуір 2021).
- ↑ Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
- ↑ Қазақстан Республикасының Статистика агенттігі. Қазақстан Республикасы тұрғындарының облыстар, қалалар мен аудандар, жынысы мен жас ерекшелігі топтары, этностық бөлігі бойынша 2010 жылдың басындағы саны Мұрағатталған 17 қаңтардың 2013 жылы.
- ↑ 2009 жылғы санақ бойынша Қазақстан тұрғындарының ұлттық құрамы
- ↑ Қазақстан почталық индекстері
- ↑ Батыс Қазақстан облысы. Энциклопедия. — Алматы: «Арыс» баспасы, 2002. ISBN 9965-607-02-8
- ↑ «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
- ↑ 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том
| |||||||||||||||||
.png)
| ||||||