Қазақстан Ұлттық футбол құрамасы

Қазақстан Ұлттық футбол құрамасы
Лақап аты	Қаршығалар
Конфедерация	УЕФА
Федерация	Қазақстанның Футбол Федерациясы
Бас бапкері	Талғат Байсуфинов
Капитаны	Бауыржан Исламхан
Ең көп; ойын саны	Самат Смақов (76)
Үздік; бомбардир	Рұслан Балтиев (13)
Үй стадионы	Астана Арена
ФИФА рейтингі	122 (18 ақпан, 2021)
ФИФА коды	KAZ
Негізгі; форма	Қонақтық; форма
	Бірінші ойын; Қазақстан 1:0 Түркіменстан ; (Алматы, Қазақстан; 1 маусым 1992)
	Ең ірі жеңіс; Пәкістан 0:7 Қазақстан ; (Лаһор, Пәкістан; 11 маусым 1997)
	Ең ірі жеңіліс; Қазақстан 0:6 Түркия ; (Алматы, Қазақстан; 8 маусым 2005); Ресей 6:0 Қазақстан ; (Мәскеу, Ресей; 23 мамыр 2008)

Футболдан Қазақстан Ұлттық құрамасы — Футболдан халықаралық матчтарда өнер көрсетіп жүрген Қазақстан құрамасы. Қазақстан Футбол Федерациясының бақылауында. 1994 жылы ФИФА және АФК-ға мүше болды. Кейін 2002 жылы УЕФА-ға ауысты. Дәл қазіргі таңда бас бапкері чехиялық Михал Билек.

Құрама Еуропадағы аутсайдер ұжымдардың бірі. Ешқашан әлем және құрлықтық чемпионаттардың финалдық турнирлеріне қатыспаған.

Тарихы[өңдеу]

АФК-да[өңдеу]

Тарихтағы тұңғыш кездесуін 1992 жылы 1 маусым күні Алматыда Түрікменстан құрамасына қарсы өткізіп, 1:0 есебімен жеңіске жетті. Құрама 1995 жылға дейін тек Орта Азия құрамаларымен ойнады, тек 1997 жылы 16 шілде күні Либия құрамасымен бақ сынасты.

Ең алғашқы ресми кездесуін Қазақстан құрамасы 1996 жылғы Азия Кубогының іріктеу турнирінде өткізді. 7-ші топта Сирия және Катар құрамаларымен бір топқа түсіп, алғашқы кездесуінде Катар құрамасын 1-0 есебімен жеңді. Бұл осы іріктеудегі құраманың соққан жалғыз добы болатын. Одан кейін олар қалған үш кездесудеде бірде-бір доп соға алмай, қақпасына барлығы алты доп жіберіп алып, жеңіліп қалды.

1998 жылғы ӘЧ-ның іріктеуінде Қазақстан Ирак және Пәкістан құрамаларымен 9-шы топқа түсті. Алғашқысын 2-1, 3-1 есебімен жеңсе, екіншісін 3-0, 7-0 есебімен жеңді. Екінші раундта Оңтүстік Корея, Жапония, БАӘ, Өзбекстанмен бірге В тобына түсіп соңғы орын алды. Біреуінде жеңіп, үшеуінде тең түсіп, төртеуінде жеңіліп қалды.

2000 жылғы Азия Кубогының іріктеуінде Катар, Иордания, Палестина, Пәкістан құрамаларымен бір топқа түсіп екінші орын алды. Топ жеңімпазы Катардан 1 ұпай қалып қойды.

2002 жылғы Әлем Чемпионатына іріктеуде Ирак, Непал және Макао құрамаларымен бір топқа түскен Қазақстан Ирак құрамасымен ұпайы тең түсіп, қосымша көрсеткіші бойынша қалып қойды.

УЕФА-да[өңдеу]

2000 жылы ҚФФ Азиялық аймақтағы футболдың даму перспективасы төмен деген көзқараспен Еуро аймаққа өтудің жолдарын іздеді.Қазақстанның географиясындағы Батыс Қазақстан, Атырау, Ақтөбе облыстары Еуропаға кіріп тұрғандықтан, 2002 жылы Қазақстан УЕФА-ға қабылданды. Сондықтан Қазақстан өту кезеңінде болғандықтан 2004 жылғы Азия Кубогы мен Еуропа Чемпионатының іріктеу турниріне қатысқан жоқ.

2006 жылғы ӘЧ-на іріктеуде Қазақстан тұңғыш рет Еуро аймақта өнер көрсетті. Украина, Түркия, Дания, Грекия, Албания және Грузия құрамаларымен бір топқа түсіп, 12 ойында 1 ғана ұпай жинап соңғы орын алды.

2006 жылдың басында құраманы голландиялық маман Арно Пайперс баптады. ЕУРО-2008 іріктеуінде 14 матчтың екеуінде жеңіске жетіп, 4 матчта тең түсті. Нәтижеде 8 құраманың арасында 6-ші орын алды.

2010 жылғы әлем чемпионатының іріктеуін Қазақстан құрамасы сәтсіз бастады. Осының салдарынан Арно Пайперс қызметінен кетті де, орнына неміс маманы Бернд Шторк келді. Шторк та құраманы көтере алмады. Құрама бірнеше рет ірі жеңіліске ұшырап, 2011 жылы Мирослав Беранек келді. Беранек келісімен құраманың ойыны аздап болса да жүйеге түсіп, шамалы дұрысталды. Бірақ 2013 жылы құрамадан ол да кетті. Одан кейін келген Юрий Красножан, Талғат Байсуфинов, Александр Бородюк секілді бапкерлер де айтарлықтай табысқа жете алмады.

2018 жылдың 1 наурызында құрамаға болгариялық маман Станимир Стоилов келді. Стоиловтың кезінде құрама қатысқан жалғыз ресми турнир УЕФА Ұлттар Лигасы болды. Андорра, Грузия, Латвия құрамаларымен Д лигасында бір топқа түсіп, екінші орында қалды. Бұл нәтижеге өзінің де көңілі толмаған боЛса керек, 2019 жылдың басында Стоилов қызметтен өз еркімен кетті. Оның орнына чехиялық маман Михал Билек келді.

Билектің тұсында есте қаларлықтайй бірер матчтар болды, мәселен, ЕУРО-2020 турнирін жеңіспен бастады, алғашқы турда Шотландияны 3:0 есебімен ойсыратты. Бірақ кейін топта үшінші орынға шығу мүмкіндігін бос жіберіп алды, өз алаңында күтпеген жерде Кипрден ұтылып қалды. Соңғы турдың алдында сырт алаңда Сан-Мариноны ұтқаны көмектеспеді, бесінші орында қалды.

2020/21 жылғы Ұлттар лигасында Қазақстан тіпті нашар ойнады, Албания, Беларусь, Литва құрамаларымен бір топқа түсіп, соңғы орында қалды.

2020 жылы 14 желтоқсанда құрама бапкері боп қайтадан Талғат Байсуфинов тағайындалды.

Жетістіктері[өңдеу]

Аймақтық турнирлер[өңдеу]

1992 — Орта Азия кубогының жеңімпазы
2007 — Алма.ТВ кубогының жеңімпазы

Белгілі ойыншылар[өңдеу]

Құрамы[өңдеу]

Голдары мен матчтарының саны 2021 жылғы тамыз күнгі есептеу бойынша жазылды.

Аты	Туған күні	Клуб	Ойын	Гол
Қақпашылар
Стас ПОКАТИЛОВ	8.12.92	"Қайрат"	15	–23
Бекхан ШАЙЗАДА	28.02.98	"Ордабасы"
Мұхаммеджан СЕЙСЕН	14.02.99	"Тараз"	—
Қорғаушылар
Дмитрий ШОМКО	19.03.90	"Ротор"	45	2
Сергей МАЛЫЙ	5.06.90	"Тобыл"	41	—
Ғафуржан СҮЙІМБАЕВ	19.08.90	"Қайрат"	34	3
Абзал БЕЙСЕБЕКОВ	30.11.92	"Астана"	28	—
Ян ВОРОГОВСКИЙ	7.06.96	"Беерсхот В"	11	1
Темірлан ЕРЛАНОВ	9.07.93	"Тобыл"	7	1
Александр МАРОЧКИН	14.07.90	"Тобыл"	7	—
Нұралы ӘЛІП	22.12.99	"Қайрат"	1	—
Марат БЫСТРОВ	19.06.92	"Ахмат"	1	—
Олжас КЕРІМЖАНОВ	16.05.89	"Тұран"	1	—
Жартылай қорғаушылар
Исламбек ҚУАТ	12.01.93	"Астана"	31	4
Асхат ТАҒЫБЕРГЕН	9.08.90	"Тобыл"	23	—
Бақтияр ЗАЙНУТДИНОВ	2.04.98	ЦСКА	13	6
Айбол ӘБІКЕН	1.06.96	"Қайрат"	4	—	—
Шабуылшылар
Рамазан КӘРІМОВ	05.07.99	"Каспий"
Максим САМОРОДОВ	29.06.02	"Ақтөбк"
Максим ФЕДИН	8.06.96	"Ақтөбе"	13	1
Абат АЙЫМБЕТОВ	7.08.95	"Астана"	6	—

Қазақстан құрамасының жаттықтырушылары[өңдеу]

Жұмыс уақыты	Жаттықтырушы	О	Ұ	Т	Ж	Ж %
1992	Бақтияр Байсейітов	7	4	3	0	57.14
1994	Бауыржан Баймұхамедов	4	1	2	1	25.00
1995-1997	Серік Бердалин	20	6	4	10	30.00
1998	Сергей Гороховадацкий	5	2	1	2	40.00
2000	Ваит Талғаев	9	5	0	4	55.56
2000	Владимир Фомичев	1	0	0	1	0
2001-2002	Вахид Масудов	9	4	4	1	44.44
2003-2004	Леонид Пахомов	9	0	2	7	0
2004-2005	Сергей Тимофеев	13	0	1	12	0
2006-2008	Арно Пайперс	36	7	11	18	19.44
2008-2010	Бернд Шторк	14	3	0	11	21.43
2011-2013	Мирослав Беранек	24	5	6	13	20.83
2014-2015	Юрий Красножан	17	3	6	8	17.65
2016-2017	Талғат Байсуфинов	3	2	1	0	33.33
2017	Александр Бородюк	7	0	1	6	0,50
2018	Станимир Стоилов	5	2	1	2	50
2019-2020	Михал Билек	18	5	3	10	0,33
2021—	Талғат Байсуфинов	2	0	1	1	0,16

Жылдар бойынша ФИФА рейтингі[өңдеу]

1994	1995	1996	1997	1998	1999	2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018
153	163	156	107	102	123	120	98	117	136	147	137	135	112	137	125	138	138	142	128	139	132	98	137	117

Дереккөздер: FIFA/Coca-Cola World Ranking History (ағыл.)

Рекордшылар[өңдеу]

4 қыркүйек 2020

Ардагерлер[өңдеу]

#	Футболшы	Жылдар	Гол	Ойын
1	Самат Сымақов	2000–2017	76	2
2	Рұслан Балтиев	1997–2009	73	13
3	Нұрбол Жұмасқалиев	2001–2014	58	7
4	Андрей Карпович	2001–2014	55	3
5	Юрий Логвиненко	2008–	52	5
6	Сергей Хижниченко	2009–	48	8
7	Давид Лория	2000–2019	46	0
8	Дмитрий Шомко	2011–	45	2
9	Бауыржан Исламхан	2012–	47	3
10	Сергей Остапенко	2007–2014	42	6

Мергендер[өңдеу]

#	Футболшы	Жылдар	Гол	Ойын
1	Руслан Балтиев	1997–2009	13	73
2	Виктор Зубарев	1997–2002	12	18
3	Дмитрий Бяков	2000–2008	8	33
3	Сергей Хижниченко	2009–	8	47
5	Бақтияр Зайнутдинов	2017–	7	15
5	Нұрбол Жұмасқалиев	2001–2014	7	58
7	Игорь Авдеев	1996–2005	6	27
	Олег Литвиненко	1996–2006	6	28
	Сергей Остапенко	2007–2014	6	42
10	Қайрат Нұрдәулетов	2003–2013	5	35
	Андрей Финонченко	2003–2014	5	20
	Юрий Логвиненко	2008–	5	51
	Исламбек Қуат	2015—	5	32

Ең кеш дебют: Юрий Ишутин, туғанына 37 жас, 20 күн болғанда 1996 жылы 12 маусымда құрамадағы алғашқы кездесуін өткізген.
Ең ерте дебют: Жамбыл Көкеев, туғанына 17 жас, 4 ай, 27 күн болғанда 14.02.2006 жылы Иордания құрамасымен болған ойында алғашқы кездесуін өткізген.

Матчтар санағы[өңдеу]

31наурыз, 2021 жыл

Құрамалар	О	Ұ	Т	Ж	Доптар	±
Албания	4	0	1	3	2-6	-4
Англия	2	0	0	2	1-9	-8
Андорра	4	3	1	0	11-2	+9
Армения	7	1	2	4	6-12	-6
Аустрия	4	0	2	2	0-6	-6
Әзірбайжан	9	4	3	2	13-9	+4
БАӘ	3	1	0	2	5-9	-4
Бахрейн	1	1	0	0	1-0	+1
Беларусь	5	0	1	4	3-14	-8
Бельгия	6	0	2	4	3-13	-10
Болгария	2	0	0	2	2-4	-2
Буркина-Фасо	1	0	1	0	0-0	0
Вьетнам	1	0	0	1	1-2	-1
Германия	4	0	0	4	1-14	-13
Грекия	3	0	0	3	2-7	-5
Грузия	6	1	2	3	4-7	-3
Дания	4	0	0	4	3-12	-9
Жапония	3	0	1	3	2-10	-8
Иордания	2	1	0	1	1-2	-1
Ирак	4	2	2	0	7-4	+3
Иран	2	0	0	2	0-5	-5
Ирландия	2	0	0	2	2-5	-3
Исландия	2	0	1	1	0-3	-3
Катар	4	2	0	2	4-6	-2
Кипр	4	0	1	3	4-8	-4
Корея Республикасы	2	0	1	1	1-4	-3
КХДР	1	0	1	0	0-0	0
Кувейт	1	0	1	0	0-0	0
Қырғызстан	8	5	2	1	18-6	+12
Қытай	3	1	0	2	2-5	-3
Лаос	1	1	0	0	5-0	+5
Латвия	7	1	4	2	5-7	-2
Ливан	2	0	0	2	1-5	-4
Ливия	1	1	0	0	1-0	+1
Литва	3	1	1	1	4-4	0
Мажарстан	2	1	0	1	3-5	-2
Макао	2	2	0	0	8-0	+8
Мальта	1	0	1	0	2-2	0
Молдова	4	1	1	2	4-4	0
Непал	2	2	0	0	10-0	+10
Нидерланд	2	0	0	2	2-5	-3
Оман	1	1	0	0	3-1	+2
Өзбекстан	6	1	3	2	4-8	-4
Палестина	2	2	0	0	5-2	+3
Пәкістан	3	3	0	0	14-0	+14
Польша	5	0	1	4	3-12	-9
Португалия	3	0	0	3	1-6	-5
Ресей	4	0	1	3	0-11	-11
Румыния	2	0	1	1	1-3	-2
Сан-Марино	2	2	0	0	7-1	+6
Сауд Арабиясы	2	0	0	2	0-4	-4
Сербия	2	1	0	1	2-2	0
Сингапур	1	0	1	0	0-0	0
Сирия	4	0	1	3	1-8	-7
Тайланд	2	0	2	0	3-3	0
Тәжікстан	4	3	1	0	8-3	+5
Түркия	6	0	0	6	2-19	-17
Түрікменстан	3	1	2	0	2-1	+1
Украина	5	0	1	4	4-10	-6
Фарер аралдары	4	1	1	2	6-7	-1
Финляндия	4	1	1	2	1-4	-3
Франция	1	0	0	1	0-2	-2
Хорватия	2	0	0	2	1-5	-4
Черногория	4	0	1	3	0-11	-11
Чехия	2	0	0	2	3-6	-3
Швеция	2	0	0	2	0-3	-3
Шотландия	2	1	0	1	4-3	+1
Эстония	3	1	2	0	3-1	+2
Барлығы:	204	50	48	106	217-330	-113

Халықаралық турнирлер санағы[өңдеу]

Әлем Чемпионаты[өңдеу]

Жыл	Турнир раунды	Орын	Ойын	Ұтыс	Тең ойын	Жеңіліс	Ұпай	Соққан добы	Жіберген добы
1998	Квалификациядан өте алмады	5	12	5	3	4	18	22	21
2002	Квалификациядан өте алмады	2	6	4	2	0	14	20	2
2006	Квалификациядан өте алмады	7	12	0	1	11	1	6	29
2010	Квалификациядан өте алмады	5	10	2	0	8	6	11	29
2014	Квалификациядан өте алмады	5	10	1	2	7	5	6	21
2018	Квалификациядан өте алмады	6	10	0	3	7	3	6	26

Еуропа Чемпионаты[өңдеу]

Жыл	Турнир раунды	Орын	Ойын	Ұтыс	Тең ойын	Жеңіліс	Ұпай	Соққан добы	Жіберген добы
2008	Квалификациядан өте алмады	6	14	2	4	8	10	11	21
2012	Квалификациядан өте алмады	5	10	1	1	8	4	6	24
2016	Квалификациядан өте алмады	5	10	1	2	7	5	7	18
2020	Квалификациядан өте алмады	5	10	3	1	6	10	13	17