Төре
| Төре әулеті | |
| Негізгі әулеті | |
|---|---|
| Елі | |
| Құрылды |
1464 |
| Негізін салушысы | |
| Титулдары | |
| Ұлты | |
| Биліктен құлауы |
1930 |
Төре – Шыңғыс ханның үлкен ұлы Жошыдан тарайтын ұрпақ, қазақ даласында әлеуметтік топ. Олар қазақ руларына қосылмайтын өз алдына дербес қауым болып саналған. Төрелер өздерін “ақсүйек” қатарына жатқызған. Қазақ қоғамында хандар тек төрелерден шыққан сұлтандар арасынан сайланатын.
Төрелер әкімшілік және сот билігін жүзеге асырды. Сонымен қатар олардың соғыс кезінде жасақ құрып, оған қолбасшылық ету құқығы болды. Қазақ жүздерінің Ресейге қосылуы барысында Орта жүз бен Кіші жүзде бірте-бірте хандық жүйе жойылып, төрелер қазақ қоғамының саяси-экономикалық өмірінде бұрынғыдай рөл атқара алмады. Қазақстанда 1867–1868 жылдардағы реформалардың енгізілуі төрелердің экономикалық және саяси артықшылықтарын біржола жойды.[1]
Төреден шыққан қайраткерлер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Қазақ хандары
- Шоқан Уәлиханов
- Шот-Аман Уәлихан
- Әлихан Бөкейханов
- Дәулеткерей Шығайұлы
- Ғұбайдолла Жәңгіров
- Бақытжан Бейсәліұлы Қаратаев
- Мұхит Мерәліұлы
- Лұқпан Мұхитов
Сыртқы сілтемелер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Төрелердің шежіресі Мұрағатталған 29 маусымның 2011 жылы.
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Нысанбаев, Ә. «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия, VIII том — Алматы: «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998. — ISBN 5-89800-123-9.
