Жыл адамы (Time)

	Жыл адамы; 2015
Ангела Меркель
	Алдыңғы лауреаттар: ; 2013 — 2012 — 2011 — 2010

Жыл адамы (немесе Жыл тұлғасы; ағылш. Person of the Year) — Америка Құрама Штаттарының әйгілі Time аттты журналы дәстүрлі түрде жыл сайын желтоқсан айында шығатын соңғы басылымда жарияланатын номинация. «Жыл адамы» номинациясы 1927 жылдан бастап беріледі. Бұл номинацияға алғаш ие болған тұлға — ұшқыш Чарльз Линдберг, ол жалғыз өзі Атлант мұхитын ұшып өткен.

Жыл адамын тек қана атқарушы редактор таңдайды. Франклин Рузвельт, Адольф Гитлер, Иосиф Сталин, Джордж Буш, Америкалық солдат, сондай-ақ интернет қолданушысы әр жылда Жыл адамы ретінде таңылған. Ал 2007 жылы Ресей Федерациясының Президенті — Владимир Путин Жыл адамы номинациясын иеленді.

Екі мәрте Жыл адамы атағын алғандардың саны — 15 (хронологиялық ретпен): Франклин Рузвельт, Иосиф Сталин, Джордж Маршалл, Гарри Трумэн, Уинстон Черчилль, Дуайт Эйзенхауэр, Линдон Джонсон, Ричард Никсон, Рональд Рейган, Дэн Сяопин, Михаил Горбачёв, Билл Клинтон, Америкалық сарбаз (абстрактты ұғым), Джордж Буш-кіші, Барак Обама.

Үш мәрте Жыл адамы атағын алғандардың саны — 1 адам: Франклин Рузвельт.

Бұл номинацияны қазіргі таңда бірде-бір қазақстандық алған емес.

Time журналы бойынша «Жыл адамы» лауреаттарының тізімі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Жыл	Лауреат	Өмір сүрген жылдары	Түсініктеме
1927	Чарльз Линдберг	1902 — 1974	Алғашқы және ең жас лауреат, Атлант мұхитын алғаш ұшып өткен ұшқыш.
1928	Уолтер Крайслер	1875 — 1940
1929	Оуэн Янг	1874 — 1962
1930	Махатма Ганди	1869 — 1948	Алғашқы АҚШ азаматы емес лауреат; алғашқы азиялық
1931	Пьер Лаваль	1883 — 1945	Алғашқы француз; алғашқы еуропалық
1932	Франклин Рузвельт	1882 — 1945	Алғаш таңдалған АҚШ президенті; Рузвельттен кейін «Жыл адамы» атағын Джеральд Фордтан басқа, барлық АҚШ президенттері ала бастады.
1933	Хью Джонсон	1882 — 1942
1934	Франклин Рузвельт	1882 — 1945	Екінші рет таңдалды
1935	Хайле Селассие I	1892 — 1975	Алғашқы монарх-лауреат; алғашқы африкалық
1936	Уоллис Симпсон	1896 — 1986	Алғашқы әйел-лауреат, алғашқы бипатрид
1937	Чан Кайши	1887 — 1975	Алғашқы жұп-лауреат, алғашқы қытайлықтар, алғашқы моңғолоидтар
1937	Сун Мэйлин	1897 — 2003
1938	Адольф Гитлер	1889 — 1945	Таңдаулы тұлға суреті жарияланбаған алғашқы, әрі жалғыз басылым.
1939	Иосиф Сталин	1878 — 1953	Алғашқы КСРО, Ресей өкілі, алғашқы коммунист.
1940	Уинстон Черчилль	1874 — 1965
1941	Франклин Рузвельт	1882 — 1945	Үшінші рет таңдалды
1942	Иосиф Сталин	1878 — 1953	Екінші рет таңдалды
1943	Джордж Маршалл	1880 — 1959
1944	Дуайт Эйзенхауэр	1890 — 1969
1945	Гарри Трумэн	1884 — 1972
1946	Джеймс Бирнс	1879 — 1972
1947	Джордж Маршалл	1880 — 1959	Екінші рет таңдалды
1948	Гарри Трумэн	1884 — 1972	Екінші рет таңдалды
1949	Уинстон Черчилль	1874 — 1965	«Ғасырдың алғашқы ширегіндегі адам»; екінші рет таңдалды
1950	Америкалық солдат		Кореядағы соғысқа қатысушы; алғашқы абстрактты лауреат
1951	Мохаммед Моссадык	1882 — 1967	Алғашқы мұсылман
1952	Елизавета II	т. 1926	Алғашқы әйел-монарх
1953	Конрад Аденауэр	1876 — 1967
1954	Джон Даллес	1888 — 1959
1955	Харлоу Кертис	1893 — 1962
1956	Мажар көтерілісі		Абстрактты ұғым
1957	Никита Хрущёв	1894 — 1971	Алғашқы орыс
1958	Шарль де Голль	1890 — 1970
1959	Дуайт Эйзенхауэр	1890 — 1969	Екінші рет таңдалды
1960	АҚШ ғалымдары		Ғалымдардың тізі көрсетілген: Лайнус Полинг, Исидор Айзек, Эдвард Теллер, Джошуа Ледерберг, Дональд Артур Глазер, Уиллард Либби, Роберт Вудвард, Чарльз Старк Дрейпер, Уильям Шокли, Эмилио Сегре, Джон Эндерс, Чарлз Таунз, Джордж Бидл, Джеймс Ван Аллен және Эдвард Пёрселл. Раби, Теллер, Ледерберг, Глазер және Сегре — алғашқы еврейлер
1961	Джон Кеннеди	1917 — 1963
1962	Иоанн XXIII	1881 — 1963	Алғаш рет лауреат болған рим папасы.
1963	Мартин Лютер Кинг	1929 — 1968	Алғашқы афроамерикалық.
1964	Линдон Джонсон	1908 — 1973
1965	Уильям Уэстморленд	1914 — 2005
1966	«Бэби-бумерлер»		Абстрактты ұғым
1967	Линдон Джонсон	1908 — 1973	Екінші рет таңдалды
1968	«Аполлон-8» астронавттары		Құрамында: Фрэнк Борман, Джеймс Ловелл және Уильям Андерс
1969	АҚШ орта табы ^[1]		Абстрактты ұғым
1970	Вилли Брандт	1913 — 1992
1971	Ричард Никсон	1913 — 1994
1972	Ричард Никсон	1913 — 1994	Екінші рет таңдалды
1972	Генри Киссинджер	т. 1923
1973	Джон Сирика	1904 — 1992
1974	Король Фейсал әс-Сауд	1906 — 1975	Алғашқы араб
1975	Америкалық әйелдер
1976	Джимми Картер	т. 1924
1977	Ануар Садат	1918 — 1981
1978	Дэн Сяопин	1904 — 1997
1979	Аятолла Хомейни	1902 — 1989	Ирандағы ислам төңкерісінің басшысы.
1980	Рональд Рейган	1911 — 2004
1981	Лех Валенса	т. 1943	Польшадағы «Солидарность» кәсіподағының қолбасшысы.
1982	Дербес компьютер		«Жыл машинасы»; алғашқы жансыз лауреат
1983	Рональд Рейган	1911 — 2004	Екінші рет таңдалды
1983	Юрий Андропов	1914 — 1984
1984	Питер Юберрот	т. 1937
1985	Дэн Сяопин	1904 — 1997	Екінші рет таңдалды
1986	Корасон Акино	1933 — 2009
1987	Михаил Горбачёв	т. 1931
1988	Жер ғаламшары (қауіп төнуде)		«Жыл ғаламшары»; абстрактты ұғым
1989	Михаил Горбачёв	т. 1931	«Оңжылдық адамы»; екінші рет таңдалды;
1990	Джордж Буш-үлкен	т. 1924
1991	Тед Тёрнер	т. 1938
1992	Билл Клинтон	т. 1946
1993	«Бітімгерлер»
1994	Папа Иоанн Павел II	1920 — 2005	Екінші рим папасы
1995	Ньют Гингрич	т. 1943
1996	Дэвид Хо	т. 1952
1997	Эндрю Гроув	т. 1936
1998	Билл Клинтон	т. 1946	Екінші рет таңдалды
1998	Кеннет Стар	т. 1946
1999	Джефри Бэзос	т. 1964
1999	Германия Альберт Эйнштейн	1879 — 1955	«Ғасыр адамы»; алғашқы қайтыс болған адамның таңдалуы
2000	Джордж Буш-кіші	т. 1946
2001	Рудольф Джулиани	т. 1956	Нью-Йорк мэрі
2002	«Әшкерелеушілер»
2003	Америкалық солдат		Екінші рет таңдалды; абстрактты ұғым
2004	Джордж Буш-кіші	т. 1946	Екінші рет таңдалды
2005	«Мейірімді самаритяндықтар»		Әнші Боно (Пол Дэвид Хьюсон) және Билл және Мелинда Гейтс ерлі-зайыптылары
2006	Сен		«Сен ақпараттық дәуірдің бақылаушысысың» (абстрактты Интернет қолданушысы). Мұқаба айнадан жасалған.
2007	Владимир Путин	т. 1952	Алғашқы посткеңестік Ресейдің өкілі
2008	Барак Обама	т. 1961
2009	Бен Шалом Бернанке	т. 1953
2010	Марк Цукерберг	т. 1984	Facebook әлеуметтік жүйесінің негізін салушы
2011	Наразылық білдіруші
2012	Барак Обама	т. 1961	Екінші рет таңдалды
2013	Франциск (рим папасы)	т. 1936	Үшінші рим папасы
2014	Эбола ауыруымен күресушілер
2015	Ангела Меркель	т. 1954	Үшінші рим папасы
2016	Дональд Трамп	1946 туылды	2016 жылы Трамп, президенттік сайлауда Хиллари Клинтонды жеңіп, АҚШ президенті атанды.
2017	Тыныштықты бұзушылар		Жыныстық зорлы-зомбылыққа қарсы шыққандар, соның ішінде Me Too қозғалысын басқарушылар.
2018	Сақтаушылар		Қуғынға, өлімге, зорлы-зомбылыққа ұшыраған тілшілер мен журналисттер.
2019	Грета Тунберг	2003 туылды	Белсенді-Эколог және климатқа байланысты мектеп ереуілінің негізін қалаушы.
2020	Джо Байден	1942 туылды	2020 АҚШ президент сайлауында Джо Байден мен Камала Харрис, қазіргі АҚШ президенті Дональд Трамп пен АҚШ вице-президенті Майк Пенсті сайлауда жеңіп, АҚШ-тың президенті мен вице-президенті болып сайланды.
2020	Камала Харрис	1964 туылды