Уикипедия:Бүгін/Мамыр
Навигацияға өту
Іздеуге өту
| Бүгін |
|
Қаңтар | Ақпан | Наурыз | Сәуір | Мамыр | Маусым | Шілде | Тамыз | Қыркүйек | Қазан | Қараша | Желтоқсан |
Жобадағы жуықтағы өзгерістер – Уикипедия:Бүгін жобасын өңдеу нұсқаулары
Қазір 17:44 Жұма, 9 маусым, 2023 (UTC+6) – Бұл бетті жаңарту
Мейрамдар
Оқиғалар
Дүниеге келгендер
Қайтыс болғандар
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
Дүниеге келгендер
- 1912 — Күләш Жасынқызы Бәйсейітова (1957 жылы қ.б.), қазақ опера өнерінің негізін салушылардың бірі, қоғам қайраткері. КСРО халық артисі (1936). КСРО Мемлекеттік сыйлығының лауреаты (1948-1949)
Қайтыс болғандар
- 1519 — Леонардо да Винчи (1452 жылы т.),италияндық ұлы суретші әрі ғалым, «Әмбебап адам»
- 1857 — Альфред де Мюссе (1810 жылы т.), француз ақыны, драматург және прозашы, кейінгі романтизмнің өкілі
- 1997 — Борис Гиршевич Ерзакович (1908 жылы т.), музыка зерттеушісі, композитор, Қазақстанның еңбек сіңірген өнер қайраткері (1945), Қазақстан Ұлтыық Академиясының корреспонденция мүшесі (1967)
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
Дүниеге келгендер
Қайтыс болғандар
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
Дүниеге келгендер
Қайтыс болғандар
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
Дүниеге келгендер
Қайтыс болғандар
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
Дүниеге келгендер
Қайтыс болғандар
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
Дүниеге келгендер
Қайтыс болғандар
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
Дүниеге келгендер
- 1937 жыл - Асанәлі Әшімұлы, «Қазақфильм» киностудиясының және М.Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театрының актері, режиссер.
Қайтыс болғандар
– тарихы
Мейрамдар
Ресей 
Тәжікстан 
Украина 
Армения 
Қазақстан 
Беларусь 
Молдова 
Әзірбайжан 
Сербия 
Түрікменстан, Жеңіс күні
Өзбекстан, Еске алу және құрмет көрсету күні.
Еуропа одағы, Еуропа күні.
Дания, Гельголандтық шайқас.
АҚШ, Мұғалім күні.
Израиль, Тәуелсіздік күні.
Оқиғалар
Дүниеге келгендер
Қайтыс болғандар
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
Дүниеге келгендер
Қайтыс болғандар
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
- 1916 — Альберт Эйнштейн әлемге салыстырмалылық теориясын жариялады.
- 1928 — Нью-Йоркте әлемде бірінші тұрақты түрде телебағдарламалар трансляциясы басталды.
- 1931— австриялық «Кредит-Анштальт» банкі банкрот болуымен Орталық Еуропада дағдарыс басталды.
- 1996 — 8 альпинист Эверестке көтерілу барысында оңтүстік шатқалында мерт болды.
- 1997 —шахматтан әлем чемпионы Гарри Каспаров IBM «Deep Blue» компьютерімен матчында жеңілісін мойындады.
- 2000 — Үндістанда осы елдің миллиардыншы тұрғыны — Аста Арора дүниеге келді.
Дүниеге келгендер
- 1904 — Әлкей Марғұлан, ұлттық археология мектебінің негізін қалаушы, шығыстанушы, әдебиеттанушы, өнертанушы, филология ғылымының докторы, Қазақстан Ғылым академиясының академигі, Бүкілодақтық география қоғамының толық мүшесі, Қазақ КСР-нің еңбек сіңірген ғылым қайраткері, Қазақстан Мемлекеттік сыйлығының лауреаты
- 1930 — Эдсгер Дейкстра, Дат компьютер ғалымы. 1972 жылы бағдарламалық тілдерді дамытуға қосқан елеулі үлестері үшін Тюринг марапатын иеленді
- 1984 — Андрес Иньеста, испан ұлттық құрама футболшысы, әлем чемпионы
- 1981 — Нұрбол Жұмасқалиев, қазақ ұлттық құрама футболшысы
Қайтыс болғандар
– тарихы
Мейрамдар
- Халықаралық медбикелер күні
- Сербия — Серб Республикасы Армия күні
Оқиғалар
- 2002 — Байқоңыр ғарыш айлағында монтаждық-сынақтық корпустың құлауынан 112-ші алаңда толықтай кеңестік Боран ғарыш кемес жойылды.
- 2008 — Қытайда Сычуаньда жер сілкініп 70 мыңдай адам көз жұмды
Дүниеге келгендер
- 1879 — Мұхаметжан Тынышбайұлы, қазақтың көрнекті саяси және қоғам қайраткері, алаш қозғалысының негізін салушылардың бірі, Алаш Орда үкіметінің мүшесі және оның төрағасының орынбасары, тарихшы-ғалым, қазақтан шыққан тұңғыш теміржол қатынастарының инженері.
Қайтыс болғандар
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
Дүниеге келгендер
Қайтыс болғандар
– тарихы
Мейрамдар
Грузия, Тамароба — Тамара патшайым күні;
Парагвай, Тәуелсіздік күні;
Либерия, Интеграция күні;
Малави, Камузу күні;
Филиппин, Конституция күні.
Оқиғалар
Дүниеге келгендер
- 1960 — Дмитрий Огай, Қазақ футбол бапкері.
- 1952 — Болат Манашұлы Атабаев, режиссер, Қазақстанның еңбек сіңірген өнер қайраткері
- 1984 — Марк Цукерберг, АҚШ бағдарламаушысы, Facebook әлеуметтік желісінің негізін қалаушы, және соның басқару кеңесінің төрағасы, филантроп
Қайтыс болғандар
- 1995 — Кристиан Бемер Анфинсен, америкалық биохимик. Биологиялық эволюция процесінің жаңа көзқарасын ұсынған. Нобель сыйлығы лауреаты.
- 2003 — Уэнди Хиллер, — ағылшын актрисасы, «Оскар» сыйлығы лауреаты(1958).
- 2006 — Роберт Брюс Меррифилд (1921 жылы т.), америкалық биохимик, қатты матрицалардағы химиялық синтез методологиясын ұсынғаны үшін химиядан 1984 жылғы Нобель сыйлығы лауреаты.
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
Дүниеге келгендер
Қайтыс болғандар
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
- 922 — Бұлғар хандығы ресми Ислам дінін қабылдаған
- 1901 —Британия сырт алаңындағы ұлттық құрамалар арасындағы алғашқы матч Монтевидеода Аргентина Уругвайды 3:2 есебімен ұтады.
- 1919 — Атлант мұхиты арқылы ұшуды алғашқы рет америкалық ұшқыш Альберт Рид бастайды.
- 1929 — АҚШта алғашқы рет Оскар марапатын тапсыру рәсімі өтеді
Дүниеге келгендер
- 1950 — Йоханнес Беднорц, неміс физигі, 1987 жылғы Нобель сыйлығы лауреат.
Қайтыс болғандар
- 1830 — Жан Батист Жозеф Фурье, француз математигі әрі физигі.
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
Дүниеге келгендер
- 1946 – Ғалиолла Мейірман ғалым-агроном, ауыл шаруашылығы ғылымының докторы, профессор, академик.
- 1950 – Игорь Рогов Конституциялық Кеңестің төрағасы, заң ғылымының докторы, тарих ғылымының докторы, профессор, академик, Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген қайраткері.
- 1953 – Қасым-Жомарт Тоқаев БҰҰ төрағасының орынбасары – БҰҰ-ның Женевадағы бөлімшесінің Бас директоры, саясаттану ғылымының докторы, төтенше және өкілетті елші.
- 1965 – Мархабат Жайымбетов Қызылорда қаласының әкімі.
- 1970 – Қайрат Сатыбалды «Нұр Отан» ХДП хатшысы, «Қайрат» халықаралық қайырымдылық қорының президенті, генерал-майор.
Қайтыс болғандар
- 1987 – Гуннар Мюрдаль, швед экономисі және әлеуметтанушысы, 1974 жылы Ф. фон Хайекпен бірге Нобель сыйлығын алады
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
Дүниеге келгендер
Қайтыс болғандар
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
Дүниеге келгендер
- 1989 жыл — Әділбек Сәбитұлы Ниязымбетов, Қазақстанның еңбек сіңірген спорт шебері, Лондон олимпиядасының күміс жүлдегері
- 1925 жыл — Малькольм Икс, афроамерикандық мұсылмандардың көшбасшысы
Қайтыс болғандар
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
- 1498 жыл — алғашқы еуропалық — Васко да Гама Африканы айналып Үндістанға келеді
- 1873 жыл — Джинс шалбарының ресми туған күні, осы күні Лейб Страустың «Levi’s Straus and Company» фирмасы патент алады да, өзінің жапсырмасын шығарады.
- 1927 жыл — Ұлыбритания Сауд Арабиясы тәуелсіздігін мойындады
Дүниеге келгендер
- 1923 жыл — Сәруар Әлімжанұлы Әзімов (1994 жылы қ.б.), совет және өзбек жазушысы, мемлекет қайраткері және елші
- 1955 жыл — Қырымбек Елеуұлы Көшербаев, Қызылорда облысы әкімі, мемлкеттік қайраткер
Қайтыс болғандар
- 1506 жыл — Христофор Колумб, әйгілі жиһанкез және саудагер
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
- 1918 - Жымпитыда Орал өңірі қазақтарының 4-съезі өз жұмысын аяқтады.
- 1929 - КСРО ОАК мен Халық Комиссарлар Кеңесі “Еңбек туралы заңдар қолданылуға тиісті кулактар шаруашылықтарының белгілері туралы” қаулылар қабылдады. Бұл елдегі кәмпескелеу жағдайын одан сайын ушықтырды.
- 1936 - КСРО ХКК қабылданған «Дағыстан мен Шешен–Ингуш аумағынан кулак шаруашылықтарын қоныс аудару туралы» қаулысына сәйкес Қазақ жері мен Орта Азияға 1000 шаруа қожалығының депортациялануы басталды.
Дүниеге келгендер
- 1860 - Виллем Эйнтховен, нидерландтық физиолог, электрокардиографияның негізін қалаушы. Физиология және медицина бойынша Нобель сыйлығының иегері.
- 1954 - Қонысбай Әбіл, Қазақстан халық ақыны.
Қайтыс болғандар
- 1786 - Карл Вильгельм Шееле(1749 ж.), швед химигі, көптеген металдарды ашушы.
- 1815 - Бөкей Ордасының негізін қалаушы Бөкей хан.
- 1973 - Иван Степанович Конев, Ұлы Отан соғысы кезіндегі қолбасшы, Кеңес Одағының Маршалы (1944), екі мәрте Кеңес Одағының Батыры (1944, 1945).
- 1988 - Қайрат Ноғайбайұлы Рысқұлбеков (1966 ж.), Желтоқсан көтерілісінің қаһарманы, ақын.
- 2008 - Хиуаз Қайырқызы Доспанова, Екінші дүниежүзілік соғысының қазақтан шыққан жалғыз әйел-ұшқышы, жауынгер, батыр, Қазақстан Республикасының Халық қаһарманы.
– тарихы
Мейрамдар
Йемен — Ұлттық мейрам, біріккен Йемен республикасының құрылуы
Қырғызстан — Қарулы күштері күні
Оқиғалар
- 853 жыл — Ақ Олаф, Норвегияның ұлы королі, викингтерді және Ирландиядағы даттықтарды қол астына қабылдап, Дублин қаласын астанасы етіп бекіткен.
- 1972 жыл — Цейлон жаңа конституциясын қабылдап, Достастық құрамында Шри-Ланка тәуелсіз республикасын жариялады, президенті болып Уильям Гопаллава (William Gopallawa) сайланды.
- 1985 жыл — АҚШ-та киноэкранға голливудтық «Рэмбо: Алғашқы қан» шытырманоқиғалы фильм шықты.
Дүниеге келгендер
- 1813 жыл — Рихард Вагнер, неміс композиторы, дирижері, музыка теорияшысы және жазушысы (1883 жылы қ.б.)
- 1859 жыл — Артур Конан Дойль, шотланд және ағылшын жазушысы (1930 жылы қ.б.)
- 1927 жыл — Джордж Ола, америкалық химик, 1994 жылғы Нобель сыйлығы лауреаты.
- 1987 жыл — Новак Джокович, серб теннисшісі
Қайтыс болғандар
- 1885 жыл — Виктор Гюго (1802 жылы қ.б.), француз жазушысы.
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
- 1878 жыл — Англия үкіметі Түркиямен жасырын келіссөз жүргізіп, егер Кипр аралын беруге келіссе, Азиядағы түрік иеліктерін қорғауға уәде берді
- 1985 жыл — АҚШ-та бала көтере алмай жүрген әйел емделіп жеті егіз тапты. Олардың үшеуі ғана тірі қалып нормадан ауытқулары болды. Бұл тарихтағы ең ірі «пробиркалық сәби» тәсілінің сәтсіздігі.
Дүниеге келгендер
- 1908 жыл — Джон Бардин (1991 жылы қ.б.), америкалық физик, транзисторды ойлап тапқан, Нобель сыйлығының 1956 және 1972 жылдардағы лауреаты, тарихтағы Нобель сыйлығын бір номинациядан екі рет иеленген жалғыз адам.
Қайтыс болғандар
- 1124 жыл — Хасан әс-Саббах, ізбасарларымен «сәийдуна» («біздің Қожайын») деп аталған көрнекті исмаили қайраткер, хашшашин немесе ассасиндер атауымен белгілі низарилердің мемлекет құрушы.
- 1937 жыл - Джон Дэвисон Рокфеллер (1839 ж.туған) — американдық кәсіпкер, адамзат тарихындағы алғашқы «доллар» миллиардер.
- 1991 жыл — Вильгельм Кемпф, әлемге әйгілі неміс пианиношы және композитор. 20 ғасырдың ең әйгілі пианиношылардың бірі болып келеді.
- 2009 жыл — Но Му Хён, Оңтүстік Корея президенті.
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
- 1822 жыл — Эквадор Испаниядан тәуелсіздігін алды.
- 1844 жыл — Морзе телеграфымен алғашқы телеграмма Вашингтоннан Балтиморға жіберіледі.
- 1993 жыл — Эритрея Эфиопиядан тәуелсіздігін алды.
- 1995 жыл — АҚШ экранына Мел Гибсон өзі шығарып өзі басты рөлді сомдаған «Ер жүрек» фильмі шығады, ол «Оскар» марапатына 10 номаницимен шығып бесеуін ұтып алады.
Дүниеге келгендер
- 1988 — Илья Александрович Ильин, қазақстандық зілтемірші (ауыр атлет), қазақстандық тұңғыш екі дүркін олимпиада чемпионы.
Қайтыс болғандар
- 1543 жыл — Николай Коперник, дүниенің гелиоцентрлік жүйесін жасаушы поляк астрономы, математигі, экономисті.
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
Дүниеге келгендер
- 1924 жыл - Сағадат Қожахметұлы Нұрмағамбетов, әскери қайраткер, армия генералы, Кеңес Одағының Батыры, «Халық қаһарманы».
Қайтыс болғандар
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
Дүниеге келгендер
Қайтыс болғандар
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
Дүниеге келгендер
Қайтыс болғандар
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
- 1740 жыл — Лондонда алғашқы ғимарат ішіндегі бассейн салынды
- 1964 жыл — Палестинаны азат ету ұйымы құрылды.
- 1975 жыл — Батыс Африка елдерінің экономикалық қауымдастығы аймақтың 16 мемлекеті Лагос келісіміне қол қоюы арқылы дүниеге келді
- 2007 жыл — Рахат Әлиевке халықаралық іздеу жарияланды
Дүниеге келгендер
- 1779 жыл — Томас Мур (1852 қ.б.), ағылшын ақыны.
- 1910 жыл — Ти-Боун Уокер (1975 жылы қайтыс болды), АҚШтың блюз орындаушы, гитарашысы.
- 1976 жыл — Алексей Немов, ресейлік гимнаст, 4-дүркін олимпиалық чемпион.
Қайтыс болғандар
- 2003 жыл —Илья Романович Пригожин, бельгиялық физикохимик, химиядан 1977 жыл Нобель сыйлығы лауреаты.
- 2007 жыл — Дэвид Лэйн (1938 жылы т.), америкалық ұлтшыл, Ку-Клукс-Клан көшбасшысы.
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
- 1453 — Константинопольдің күйреуі (1453), Византия империясының ақыры. (суретте)
Дүниеге келгендер
Қайтыс болғандар
– тарихы
Мейрамдар
- АҚШ, Еске алу күні
Ұлыбритания,Көктемгі демалыс
Хорватия, Тәуелсіздік күні.
Фиджи, Рату Сир Лала Сукуна күні.
Оқиғалар
- 1431 — Руанда Жанна д’Арк өртелді.
- 1871 — Париж коммунасы құлады.
- 1917 — алғашқы сәтті дирижабль — «Гудиер» фирмасының В-1 АҚШ әскери-теңіз күштерінің дирижаблі өзінің алғашқы сапарын Чикагодан (Иллинойс штаты) Акроннан (Огайо штаты) алыс емес Уингфутқа жасады.
- 1977 — АҚШ пен Куба дипломаттық өкілдерімен алмасу келісімін жасады (1 қыркүйектен бері).
Дүниеге келгендер
- 1265 — Данте Алигьери, италиялық ақын (1321 жылы қ.б.).
- 1898 — Яльмар Гулльберг, швед ақыны, жазушы, драматург, аудармашы және XX ғасырдағы швед әдебиетінің көрнекті өкілдерінің бірі.
- 1980 — Стивен Джеррард, ағылшын футболисты, «Ливерпуль» клубы және Англия футбол құрамасының капитаны.
Қайтыс болғандар
- 1431 — Жанна д’Арк, Франция ұлттық қаһарманы және католиктік әулие өртелді. (1412 жылы туған).
- 2008 — Борис Анфиянович Шахлин, КСРО гимнастшысы, КСРО еңбегі сіңген спорт мастері (1955). Олимпиа ойындарының жеті дүркін чемпионы (1956.
– тарихы
Мейрамдар
- Қазақстан - Саяси қуғын-сүргін құрбандарын еске алу күні
- Дүниежүзілік темекісіз күн. Халықаралық темекі тартумен күрес күні.
- Дүниежүзілік аққұба қыздар күні
Оқиғалар
- 1223 — моңғолдардың Еуропаға алғашқы шабуы: Қалқадағы шайқас.
- 1891 — Владивостокта Транссібір магистралін салу салтанатты басталды.
- 1894 — америкалық дәрігер Джон Харви Келлог жүгері қауызынa патент жасады.
- 1961 — Оңтүстік Африка Республикасы Ұлыбританиядан тәуелсіздігін алды.
Дүниеге келгендер
Қайтыс болғандар
– тарихы
| Бүгін |
|
Қаңтар | Ақпан | Наурыз | Сәуір | Мамыр | Маусым | Шілде | Тамыз | Қыркүйек | Қазан | Қараша | Желтоқсан |
Жобадағы жуықтағы өзгерістер – Уикипедия:Бүгін жобасын өңдеу нұсқаулары
Қазір 17:44 Жұма, 9 маусым, 2023 (UTC+6) – Бұл бетті жаңарту