Қазақстанның автомобиль жолдары
Навигацияға өту
Іздеуге өту
Қазақстанның автомобиль жолдары — Қазақстан аумағындағы елді мекендерді бір-бірімен және басқа нысандармен байланыстыратын көлік құралдарының қозғалуына, жолаушылар мен жүктерді тасымалдауға арналған жолдар желісі.
Жалпы қолданыстағы автомобиль жолдары желісі 96 мыңнан астам шақырымды қамтиды, оның көпшілігі қайта жаңғырту мен жөндеуге мұқтаж.
Қазақстан арқылы жалпы ұзындығы 23 мың шақырым болатын бес халықаралық автомобиль маршруты өтеді:
- Челябіге шығатын Астана — Алматы (М-36) тас жолы
- Омбыға шығатын Алматы — Петропавл (М-51) тас жолы
- Омбыға шығатын Семей — Майқапшағай (M-38) тас жолы
- Ташкентке шығатын Алматы — Шымкент (А-2) тас жолы
- Самараға шығатын Шымкент — Ақтөбе — Орал (М-32) тас жолы
Жіктелуі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Республикалық және жергілікті маңызы бар жалпы қолданыстағы автомобиль жолының индексі латын латын әлiпби әрiптерiнен және сандар топтарынан тұрады. Автомобиль жолдарының индексiндегi сандар индекс әрiптерiнен кейiн дефис арқылы берiледi.
Республикалық және жергілікті маңызы бар жалпы қолданыстағы автомобиль жолы индексiнiң әрпi автомобиль жолының класына сәйкес келедi және мыналармен айқындалады:
«M» — шақырым есебi, шектес мемлекеттiң аумағынан басталатын аса маңызды мемлекетаралық көлiк байланысын қамтамасыз ететiн автомобиль жолдары үшiн;
«А» — Қазақстан Республикасының iрi әкiмшiлiк, мәдени және экономикалық орталықтарының, сондай-ақ қорғаныстық маңызы бар жолдарды қоса алғанда, көршiлес мемлекеттердiң арасындағы көлiктiк қатынасты қамтамасыз ететiн автомобиль жолдары үшiн;
«Р» — қалғандары үшiн;
«К» — жергiлiктi маңызы бар жолдар үшін;
Жергiлiктi маңызы бар жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолының индексiндегi келесi әрiптерi жолдың әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiктерiне тиесiлiгі бойынша кестеге сәйкес белгiленедi.
| № | Аймақ | Индекстегі әріптің атауы | № | Аймақ | Индекстегі әріптің атауы | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 01 | Ақмола облысы | C | 08 | Қарағанды облысы | M | ||||
| 02 | Ақтөбе облысы | D | 09 | Қызылорда облысы | N | ||||
| 03 | Алматы облысы | B | 10 | Қостанай облысы | P | ||||
| 04 | Атырау облысы | E | 11 | Маңғыстау облысы | R | ||||
| 05 | Шығыс Қазақстан облысы | F | 12 | Павлодар облысы | S | ||||
| 06 | Жамбыл облысы | H | 13 | Солтүстік Қазақстан облысы | T | ||||
| 07 | Батыс Қазақстан облысы | L | 14 | Түркістан облысы | X |
Автомобиль жолы екi және одан да көп әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiктер арқылы өткен жағдайда жергiлiктi маңызы бар жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолының тиiстi әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiктерге тиесiлiгi бойынша индекстiң бiрiншi әрпiнен кейiн әрiптер әлiпби тәртiбімен меншiктеледi.
Халықаралық маңыздағы жолдар[1][өңдеу | қайнарын өңдеу]
| Жол индексі | Автомобиль жолдарының атауы | Ұзындығы, км | Сызбасы |
|---|---|---|---|
| Шымкент — Қызылорда — Ақтөбе — Орал — РФ шекарасы (Самараға) | 
| ||
| Алматы — Қарағанды — Астана — Қостанай — РФ шекарасы (Екатеринбургке) | 
| ||
| РФ шекарасы (Омбыға) — Павлодар — Семей — Майқапшағай — ҚХР шекарасы | 
| ||
| Өзбекстан шекарасы (Ташкентке) — Өзбекстан шекарасы (Термезге) | |||
| РФ шекарасы (Челябіге) — Петропавл — РФ шекарасы (Новосибирскіге, Омбы арқылы) | 
| ||
| Барлығы |
Республикалық маңыздағы жолдар[өңдеу | қайнарын өңдеу]
| Жол индексі | Автомобиль жолының атауы | Ұзындығы, км | Сызбасы |
|---|---|---|---|
| Астана — Көкшетау — Петропавл | 
| ||
| Өзбекстан шекарасы (Ташкентке) — Шымкент — Тараз — Алматы — Қорғас (Көкпек, Көктал, Қайнар арқылы; Қырғызстан шекарасына кiреберiспен және Тараз, Құлан, Қордай шатқалының айналма жолдарымен, Қордай шатқалымен) | 
| ||
| Алматы — Өскемен — Шемонаиха — РФ шекарасы (Аягөздің және Сарқандтың айналма жолдарымен және Мұқыры шатқалының кiреберiсімен) | 
| ||
| Алматы — Шамалған — Ұзынағаш — Аққайнар — Сұраншы батыр — Қырғызстан шекарасы (Ұзынағаш ауылына кiреберiспен) | |||
| Ақсай — Шонжы — Көлжат — ҚХР шекарасы (ҚХР шекарасына кiреберiспен) | |||
| Көкпек — Кеген — Қырғызстан шекарасы (Түп) (Кеген шатқалының айналма жолымен) | |||
| Үшарал — Достық | |||
| Таскескен — Бақты (ҚХР шекарасы) | |||
| Өскемен — Риддер — РФ шекарасы | |||
| Семей — РФ шекарасы (Барнаулға) | |||
| Петропавл — Соколовка — РФ шекарасы (Есіл қаласына) | |||
| Көкшетау — Кішкенекөл — Бидайық — РФ шекарасы (Омбыға) | 
| ||
| Тараз — Утмек — Қырғызстан шекарасы | |||
| Жизақ — Гагарин — Жетісай — Киров — Қызыләскер — Абай — Сарыағаш — Жібек жолы (Өзбекстан шекарасы Атакент ауылына кіреберіспен Сырдария, Гүлістан, Чиназ және Сарыағаш санаториясына) | |||
| Жезқазған — Петропавл (Арқалық арқылы) | |||
| Қызылорда — Павлодар — Успенка — РФ шекарасы | |||
| Павлодар — Шарбақты — РФ шекарасы | |||
| Алматы — Шелек — Қорғас | |||
| Қарағанды — Аягөз — Тарбағатай — Бұғаз | |||
| Мамлют — Қостанай | |||
| Қарабұтақ — Комсомол — Денисовка — Рудный — Қостанай | |||
| Денисовка — Жітіқара — Мүктікөл — РФ шекарасы | |||
| Ақтөбе — Мәртөк — РФ шекарасы (Орынборға) | |||
| Ақтөбе — РФ шекарасы (Орскіге) | |||
| Қандыағаш — Ембі — Шалқар — Ырғыз | |||
| Ақтөбе — Атырау — РФ шекарасы (Астраханға) | |||
| Орал — Атырау | |||
| Орал — Тасқала — РФ шекарасы (Озинкиге) | |||
| Подстёпное — Фёдоровка — РФ шекарасы (Орынборға) | 
| ||
| Чапаев — Казталовка — Жәнібек — РФ шекарасы | |||
| Орал — РФ шекарасы (Бұзылыққа) | |||
| Доссор — Құлсары — Бейнеу — Сайөтес — Шетпе — Жетібай — Ақтау порты (Жетібай арқылы және Шетпеге кіреберіс) | |||
| Жетібай — Жаңаөзен — Кендірлі — Түрікменстан шекарасы (Түрікменбашыға) | |||
| Ақтау — Құрық | |||
| Құрық — Жетібай | |||
| Барлығы |
Басқа республикалық маңыздағы жолдар[өңдеу | қайнарын өңдеу]
| Жол индексі | Автомобиль жолының атауы | Ұзындығы, км |
|---|---|---|
| Бейнеу — Ақжiгіт — Өзбекстан шекарасы (Нүкіске) | ||
| Астана — Қорғалжын (Қорғалжын қорығына кіреберіспен) | ||
| Астана — Қабанбай батыр — Энтузиаст — Киевка — Теміртау | ||
| Астана — Ерейментау — Шідерті | ||
| Ертіс өзенінің көпір өткелі арқылы өтетін Павлодардың батыс айналма жолы | ||
| Макинск — Ақсу — Торғай | ||
| Бурабай курорт аймағының жолдары | ||
| Щучье — Зеренді | ||
| Вячеслав су қоймасына кiреберіс | ||
| Астананың айналма жолы (Қабанбай батыр даңғылымен Есіл өзені арқылы өтетін көпірден Нұрсұлтан Назарбаев атындағы халықаралық әуежайға дейін, оның ішінде Қабанбай батыр даңғылы бойымен Тұран даңғылына дейін көлік торабы) | ||
| Көкшетау — Рузаевка | ||
| Көкшетау — Атбасар | ||
| Жақсы — Есіл — Бұзылық | ||
| Көкшетаудың айналма жолы (Әуежайға кіреберіспен) | ||
| Кеген — Нарынқол | ||
| «Көкпек - Кеген - Түп» автожолы — Жалаңаш — Саты — Құрметі (Көлсай көлiне кiреберiспен) | ||
| Алматы — Талғар — Бәйдібек би | ||
| Қапшағай — Күрті | ||
| «Алматы - Көктал - Байсерке - Междуреченское» автожолы — «РФ шекарасы (Екатеринбургке) - Алматы» автожолы | ||
| Сарыөзек — Көктал (Сарыөзек станциясының айналма жолымен) | ||
| Алма-Тау турбазасына кiреберiс | ||
| Алматы — Космостанция (Алматы және Алма-Арасан санаторийлеріне кiреберiспен) | ||
| Семей — Қайнар | ||
| Өскемен — Семей | ||
| Өскемен — Алтай — Үлкен Нарын — Қатонқарағай — Рахман қайнары | ||
| РФ шекарасы (Омбыға) — Майқапшағай (ҚХР-ға шығу) — Қалжыр — Марқакөл | ||
| Қалқаман — Баянауыл — Үміткер — Ботақара | ||
| Қарасай батырдың ескерткiш кешенiне кiреберіс | ||
| Мерке — Бурылбайтал | ||
| Шу — Қайнар | ||
| Кентау — Түркiстан — Арыстанбаб — Шәуілдір — Төрткөл | ||
| Шымкенттің солтүстік айналма жолы | ||
| Мұқыр — Құлсары | ||
| «Қызылорда - Павлодар» автожолы — Жәйрем — Қаражал — Атасу | ||
| Ақшатау — Ағадыр — Ортау — «Қызылорда - Павлодар» автожолы | ||
| Қостанай — Әулиекөл — Сұрған | ||
| Бастау — Ақтау — Теміртау | ||
| «Қостанай - Жақсы» автожолы — «Қостанай - Қарабұтақ» автожолы | ||
| «Қостанай - Қарабұтақ» автожолы — «РФ шекарасы (Екатеринбургке) - Алматы» автожолы | ||
| Махамбет — Хамит Ерғалиев | ||
| Ленин — Ертіс — Русская Поляна | ||
| Қабанбай батырдың ескерткiш кешенiне кіреберіс | ||
| Рудныйдың батыс айналма жолы | ||
| Казталов — Жәнiбек — РФ шекарасы | ||
| Ленин — Ақсу — Көктөбе — Үлкен Ақжар — Курчатов | ||
| «Щучье-Бурабай курорттық аймағының» ойын-сауық орталығына кіреберіс | ||
| Қырғызстан шекарасына (Қарасуға) кіреберіс | ||
| «Алатау ақпараттық технологиялар паркі» еркін экономикалық аймағына кіреберіс | ||
| Петропавлдың айналма жолы | ||
| Ақтөбенің солтүстік айналма жолы | ||
| Өнеге — Бисен — Сайқын | ||
| «Жаңа Колутон - Ақкөл - Минское» автожолына кіреберіс | ||
| Т. Рысқұлов ауылына кіреберіс | ||
| Қарағандыға кіреберіс | ||
| Ерейментауға кіреберіс | ||
| Хан Ордасы ауылына кіреберіс | ||
| Петерфельд — Архангельск — Новокаменка — А-16 «Жезқазған - Петропавл» республикалық жолы | ||
| Булаево — Возвышенка — Молодогвардейское — Кирово — Қиялы — Рощинское | ||
| Рощинское - Корнеевка – Волошинка | ||
| Волошинка — Сергеевка — Тимирязево | ||
| Тимирязево — Сарыкөл — облыс шекарасы | ||
| Петропавл қаласының әуежайына кіреберіс | ||
| Денисовка – Тавриченка - Аршалы - Комаровка | ||
| Жітіқара — Чайковский | ||
| Мариновка ауылына кіреберіс | ||
| Қарасу — Масанчи — Сортөбе |
Ақылы жолдар[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Бүгінгі күні Қазақстан Республикасында жалпы ұзындығы 3288 шақырым болатын 18 ақылы учаске бар.
Бірінші ақылы учаске «Астана—Щучинск» жолы 2013 жылдан бастап ақылы болды.[2]
| Жол учаскесі | Ұзындығы, км | Жол санаты | Қозғалыс жолағы | Ақылы болған уақыт |
|---|---|---|---|---|
| Астана — Щучинск | 211,478 | І-А | 2 бағытта 6 белдеу | 04.2013 |
| Алматы — Қонаев | 41,955 | І-А | 2 бағытта 6 белдеу | 12.2018 |
| Алматы — Қорғас | 295 | І-Б | 2 бағытта 4 белдеу | 12.2018 |
| Астана — Теміртау | 134,87 | І-А | 2 бағытта 4 белдеу | 12.2018 |
| Астана — Павлодар | 375 | І | 2 бағытта 4 белдеу | 11.2021 |
| Қонаев — Талдықорған | 186 | І-Б | 2 бағытта 4 белдеу | 11.2021 |
| Тараз — Қайнар | 237,525 | І-Б | 2 бағытта 4 белдеу | 11.2021 |
| Шымкент — Қызылорда | 446,5 | І-Б | 2 бағытта 4 белдеу | 11.2021 |
| Шымкент — Өзбекстан шекарасы (Ташкент) | 84 | І-Б | 2 бағытта 4 белдеу | 11.2021 |
| Шымкент — Тараз | 89,3 | І-Б | 2 бағытта 4 белдеу | 11.2021 |
| Щучинск — Көкшетау | 60,75 | І-Б | 2 бағытта 4 белдеу | 11.2021 |
| Үлкен Алматы айналма автомобиль жолы | 66 | І-А | 2 бағытта 4 және 6 белдеу | 07.2023 |
| Бейнеу — Ақжігіт | 85 | ІІ | 2 бағытта 2 белдеу | 09.2023 |
| Көкшетау — Петропавл | 169 | І-Б, ІІ | 2 бағытта 2 белдеу | 09.2023 |
| Орал — РФ шекарасы (Самара) | 56 | ІІІ | 2 бағытта 2 белдеу | 09.2023 |
| Павлодар — Қалбатау | 453 | І-Б, ІІ | 2 бағытта 2 белдеу | 09.2023 |
| Павлодар — РФ шекарасы (Омбы) | 198,21 | І-Б, ІІ | 2 бағытта 2 белдеу | 09.2023 |
| Орал — РФ шекарасы (Саратов) | 98,9 | ІІ | 2 бағытта 2 белдеу | 11.2023 |
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 26 наурыздағы № 315 бұйрығы «Халықаралық және республикалық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын сыныптау қағидалары мен шарттарын, тізбесін, олардың атаулары мен индекстерін, оның ішінде қорғаныстық мақсатта пайдаланылатын автомобиль жолдарының тізбесін бекіту туралы». Тексерілді, 30 сәуір 2023.
- ↑ Ақылы учаскелердің негізгі сипаттамалары
Сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- Қазақстан Республикасының автомобиль жолдарын жiктеу ережесi мен шарттарын және республикалық маңызы бар жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарының тiзбесiн бекiту туралы (Күшін жойған)
- Халықаралық және республикалық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын сыныптау қағидалары мен шарттарын, тізбесін, олардың атаулары мен индекстерін, оның ішінде қорғаныстық мақсатта пайдаланылатын автомобиль жолдарының тізбесін бекіту туралы