Лоби
| ловилиси | |
| Лоби | |
 | |
| Бүкіл халықтың саны | |
|---|---|
|
760 000 | |
| Ең көп таралған аймақтар | |
 Буркина-Фасо |
500 000 |
 Кот-д’Ивуар |
250 000 |
 Гана |
7 000 |
| Тілдері | |
| Діні | |
|
дәстүрлі наным-сенімдер | |
Лоби (ловилиси) — Лоби халқы Буркина-Фасоның оңтүстік-батыс бөлігінде, Кот-д’Ивуардың солтүстік-шығысында және Гананың солтүстік-батысында тұрады. Оның жалпы саны 760 мың адам, оның 500 мыңнан астамы Буркина-Фасода, 250 мыңға жуығы Кот-д'Ивуарда, 7 мың лоби Ганада тұрады.[1][2] Лоби - қазіргі аумақтың байырғы халқы, олар дьулалардың күшті мәдени әсерін бастан кешірді.
Тілі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Олар гур тілдерінің орталық тармағының лоби-дьян оңтүстік тармағының лоби (лобири) тілінде сөйлейді; Дьюла және француз тілдерінде де сөйлейді.[3]
Діні[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Дәстүрлі наным-сенімдер (анимизм, ата-бабалар культі) кең тараған, лобилердің бір бөлігі ислам немесе христиандар дінін ұстанады.[4]
Кәсібі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Негізгі кәсібі - қолмен атқарылатын егіншілік (ойпаттарда - ямс, бұршақ, тәтті, биік алқаптарда - тары, жүгері, құрғақ күріш), аң аулау, балық аулау, терушілік. Ұсақ және ірі қара мал өсіріледі. Какао плантацияларында маусымдық жұмыстар жиі кездеседі. Қолөнерден - темір ұстасы, қыш, зергерлік бұйымдар (қоладан соғу және құю), тоқу, тоқымашылық, былғары өңдеу т.б.[5]
Өмір салты[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Үлкен отбасының шаруашылығы мал қоралары, астық қоймалары, көмбелері бар 5-10 үйшіктерді құрайды. Бірнеше отбасы ақсақал бастаған ауыл қауымдастығына бірігеді. Матрилинальды рулық ұйым, әйелдердің құпия одағы (Добро немесе Багре), әйелдер үйлері сақталған.
Елді мекендері шашыраңқы орналасқан. Дәстүрлі тұрғын үйлері - конустық саман төбесі бар дөңгелек үйлер.
Дәстүрлі киімдер жоғалуда.
Азық-түліктері негізінен өсімдік тектес тағамдар – жарма, бұқтырылған, қуырылған, қайнатылған және пісірілген бұршақтар мен пальма майы және ащы дәмдеуіштер қосылған түйнектер, сүтті пайдаланады.
Фольклордың негізгі жанрлары - ертегілер, әндер, нақыл сөздер.[6]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Материал из Большого Справочника https://newstest.ru/%D0%9B%D0%BE%D0%B1%D0%B8(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ Лоби https://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/1385772
- ↑ Большая российская энциклопедия 2004–2017 https://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/1385772
- ↑ Значение слова ЛОБИ в Большой советской энциклопедии, БСЭ https://slovar.cc/enc/bse/2013084.html
- ↑ Народы и культуры Лоби https://travel-journal.ru/ethno/39/916/
- ↑ народы мира / Лоби http://www.etnolog.ru/people.php?id=LOBI
