Моба (халық)

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
мова, бимоба, б'моба, бема, моаб, моаба, мобан, мован
Моба
Бүкіл халықтың саны

150 000

Ең көп таралған аймақтар

 Того  Гана  Буркина-Фасо

Тілдері

моа тілі

Діні

суннизм, католицизм

Моба (мова, бимоба, б'моба, бема, моаб, моаба, мобан, мован) — Тогоның солтүстігінде және Гана мен Буркина-Фасоның шекаралас аймақтарында тұратын африкалық халық. Жалпы саны 150 мың адам.[1]

Тілі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Олар нигер-кордофан отбасының гур тобының моа тілінде сөйлейді.[2]

Діні[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Көпшілігі мұсылмандар, олардың бір бөлігі сүнниттік мұсылмандар. Кейде католик христиандары да кездеседі.[3]

Кәсібі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Негізгі кәсіптері қолмен атқарылатын егіншілік (тары, құмай, фонио, жүгері, күріш, жержаңғақ, бұршақ, көкөністер), мал шаруашылығы (ірі қара және ұсақ мал), құс шаруашылығы (тауық, теңіз құстары). Того мен Гананың оңтүстік аймақтарындағы кофе және какао плантацияларында маусымдық жұмыс кең таралған. Дәстүрлі қолөнер түрлерінен тоқымашылық, керамика, былғары және одан бұйымдарды өңдеу дамыған.[4]

Өмір салты[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дәстүрлі қоғамдық ұйымның негізін ауылдық және көпбалалы қауымдар, Патрилинейлік рулар, жастық институттары құрайды. Неке қию вирилокальды, полигиния, әмеңгерлік, сорорат, сатып алынған неке, инициация ғұрпы бар.

Елді мекендері шашыраңқы орналасқан, дәстүрлі баспанасы сабаннан тоқылған конустық төбесі бар, дөңгелек саман үйшік. Тұрғын үйлері шаруашылық құрылыстарымен және астық қоймасымен бірге ағаш қоршаумен қоршалған.

Дәстүрлі ерлер киімі еуропалық киімдермен ығыстырылды, әйелдер туника тәрізді жейде және еуропалық көйлек киеді.

Негізгі тағамдары - өсімдік тектес тағамдар (жарма және жармалардан жасалған бәліштер, бұқтырылған тағамдар, көкөністер). Сүт және басқа сүт өнімдері тұтынылмайды және өндірілмейді.

Мобалар өзінің музыкалық шеберлігімен танымал, фольклордың негізгі жанрларының ішінде әндер мен ертегілер ең көп таралған.[5]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Моба https://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/1566094
  2. Значение слова моба https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%BC%D0%BE%D0%B1%D0%B0
  3. Материал из Большого Справочника https://newstest.ru/%D0%9C%D0%BE%D0%B1%D0%B0(қолжетпейтін сілтеме)
  4. Народы и культуры Моба https://travel-journal.ru/ethno/40/1028/
  5. народы мира / Моба http://www.etnolog.ru/people.php?id=MOBA