Таита

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
тейта, теита, дабида, сагала
Таита
Бүкіл халықтың саны

300 000

Ең көп таралған аймақтар

 Кения  Танзания

Тілдері

тайта (тейта) тілі

Діні

дәстүрлі сенімдер

Таита (тейта, теита, дабида, сагала)[1]Кенияның оңтүстігіндегі және Танзанияның шекаралас аймақтарындағы банту халқы. Халық саны 300 мың адам. Олар дабида, сагала, т.б. субэтникалық топтарға бөлінеді.

Тілі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Тілі - тайта (тейта) тілі. Сонымен қатар суахили тілінде сөйлейді. Диалектілері: кисагала (тери), кидабиада.[2]

Діні[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дінге сенушілердің діни наным-сенімдері: дәстүрлі сенімдер.[3]

Кәсібі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Негізгі кәсібі – қолмен атқарылатын егіншілік (банан, маниок, тәтті картоп, бұршақ, тары, жүгері) және мал шаруашылығы (ірі қара, ешкі). Қолөнер нашар дамыған, керамика (әйелдер) және ағаш ою (ерлер).[4]

Өмір салты[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дәстүрлі қоғамдық ұйым – патрилинейлік рулар. Неке патрилокальды. Таита отбасыларының көпшілігі дәстүрлі түрде көп әйел алуды ұстанды. Келіссөздер барысында («вупе» деп аталады) қалыңдықтың әкесі мен шешесінің нағашылары маңызды шешімдер қабылдап, көбінесе малдан тұратын қалыңмалға назар аударды.

Дәстүрлі елді мекендер жинақы орналасқан, дөңгелек және төртбұрышты құрылымдардан тұрады.

Киімдері – иыққа немесе жамбасқа айналдыра матадан немесе былғарыдан тігілген жамылғы, әйелдер үшін – моншақтармен әшекейленген былғары алжапқыш. Тайтаның құлақтары тесіліп, ұзартылған, бастары қырылған, бастың артқы жағында моншақтармен өрілген шаш жолақтары қалдырылған.

Негізгі дәстүрлі тағамы - банан ботқасы.[5]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Современная энциклопедия - таита http://www.terminy.info/literature/modern-encyclopedia/taita
  2. Таита https://stroi-archive.ru/stati/25066-taita.html
  3. Значение слова ТАИТА в Современном энциклопедическом словаре https://slovar.cc/enc/sovremenniy/1846157.html
  4. Народы и культуры Таита https://travel-journal.ru/ethno/46/1294/
  5. народы мира / Таита http://www.etnolog.ru/people.php?id=TAIT