Биафада
| биафар, бола, папеи | |
| Биафада | |
_-_Fulacunda.jpg) | |
| Бүкіл халықтың саны | |
|---|---|
|
80 000 | |
| Ең көп таралған аймақтар | |
| Тілдері | |
| Діні | |
|
дәстүрлі наным-сенімдер |
Биафада (биафар, бола, папеи) — оңтүстік-шығыс Гвинея-Бисау мен Гвинеяның солтүстік-шығысында да тұратын Тенда тобының халқы.[1] Жалпы саны 80 мың адам.[2]
Тілі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Тілі - биафада тілі.[3] Португал тілінің креол нұсқасы («Гвинеялық креол») да кең таралған.
Діні[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Сенушілердің діни наным-сенімдері: дәстүрлі наным-сенімдер, христиандар да бар.[4]
Кәсібі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Негізгі кәсіптері балық аулау (аралдарда тұратындар арасында) және қолмен атқарылатын егіншілік (континенттік бөлік тұрғындары арасында) (күріш, жүгері, тамыр дақылдары, көкөністер, жемістер). Жабайы майлы пальма жемістерін және т.б. жинау маңызды рөл атқарады. Негізінен шошқа өсіріледі, бірақ ұсақ және ірі қара мал бар.[5]
Өмір салты[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Негізгі әлеуметтік-экономикалық бірлік үлкен, көбінесе көп әйелді отбасы. Отбасы ақсақал басқаратын рулық туыстық құрылымдар негізінде құрылады. Неке патрилокальды. Ортақ аталық атадан тарайтын бірнеше патрилинейлік туыстас құрылымдар экзогамдық руды құрайды және жалпы ру атауын алады. Шағын ауылдарды (табанки) көсемдер басқарады.
Биафадалар жапырақтар мен шөптерден тоқылған конустық төбесі бар шағын, дөңгелек лашықтарда тұрады. Көп әйелді отбасыларда әр әйел жеке лашықты алады.
Өсімдік талшықтарынан жасалған дәстүрлі белдемшелер мен еуропалық киіммен ығыстырылды.
Тамағы негізінен өсімдік тектес – дәнді дақылдар, жүгеріден жасалған бұқтырмалар, күріш, тамыржемісті дақылдар. Көкөніс дәмдеуіштері кеңінен қолданылады. Жағалауда және аралдарда ең маңызды өнімдердің бірі - балық. Етті сирек жейді.[5]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Значения слов биафада https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B1%D0%B8%D0%B0%D1%84%D0%B0%D0%B4%D0%B0
- ↑ Современная энциклопедия Биафада https://my-dict.ru/dic/sovremennaya-enciklopediya/197975-biafada/
- ↑ Современный Энциклопедический словарь - биафада http://www.xn--80aacc4bir7b.xn--p1ai/%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%B8/%D1%81%D0%BE%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B9-%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9-%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8C/%D0%B1%D0%B8%D0%B0%D1%84%D0%B0%D0%B4%D0%B0
- ↑ Значение слова БИАФАДА в Энциклопедическом словарике https://slovar.cc/enc/slovarik/1818288.html
- ↑ a b народы мира / Биафада http://www.etnolog.ru/people.php?id=BIAF
