Диспрозий

66 Тербий ← Диспрозий → Гольмий Dy ↓ Cf 66Dy
Атом қасиеті
Атауы, символ, нөмірі	Диспрозий / Dysprosium (Dy), 66
Атомдық масса (молярлық масса)	162,5 м. а. б. (г/моль)
Электрондық конфигурация	[Xe] 4f10 6s2
Атом радиусы	180 пм
Химиялық қасиеттері
Ковалентті радиус	159 пм
Иондалу энергиясы (бірінші электрон)	567,0(5,88) кДж/моль (эВ)
Жай заттың термодинамикалық қасиеттері
Тығыздық (қ.ж.)	8,55 г/см³
Балқу температурасы	1685 K
Қайнау температурасы	2835 K
Басқа да қасиеттері
Жылуөткізгіштік	(300 K) 10,7 Вт/(м·К)

Диспрозий
Dysprosium (Dy)

Диспрозий (көне грекше: δυσπρόσιτος, Dysprosium (Dy) - Менделеевтің Периодтық кестесінің лантаноидтар тобындағы химиялық элемент. Реттік нөмірі - 66, атомдық массасы - 162,5 г/моль. Жеті тұрақты изотоптары бар.

Диспрозийді 1886 ж. француз химигі П. Э. Лекок де Буабодран спектроскоп жәрдемімен гольмий тұздарының ерітіндісінен тапқан. Диспрозий жер қыртысында 4,5*40^-4%, басқа лантаноидтермен аралас кездеседі.

Физикалық қасиеттері

Диспрозий — күміс түсті сұр металл. Балқу температурасы - 1685 К, қайнау температурасы - 2835 К.

Диспрозий

2008 жылы әлемде 1 кг таза (99—99,9 %) диспрозийдің бағасы - 180—250 доллар болған.

Химиялық қасиеттері

Ауада өте баяу тотығады, 100 °C-тан биік температурада - тез.

Қыздырғанда галогендермен, азотпен, сутекпен әрекеттеседі. Қышқылдармен (HF-тан басқа) әрекеттескенде Dy (׀׀׀) тұздары түзеледі. (׀׀׀), не взаимодействует с растворами щелочей.

Қолдануы

Металлургияда, электроникада, ядролық энергетикада қолданады. Химияда - катализатор ретінде пайдаланады.

Тағы қараңыз

• Химиялық элементтер тізімі
• Химиялық элементтер
• Қоспалар
• Шикізат

Сыртқы сілтемелер

Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Dysprosium

• Диспрозий на Webelements
• Диспрозий в Популярной библиотеке химических элементов

Дереккөздер

• “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998