Нептуний
| |||||||||||||||
| Жай заттың сыртқы бейнесі | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
күміс металл 
| |||||||||||||||
| Атом қасиеті | |||||||||||||||
| Атауы, символ, нөмірі |
Нептуний, 93 | ||||||||||||||
| Топ типі | |||||||||||||||
| Топ, период, блок |
ІІІ, 7, f | ||||||||||||||
| Атомдық масса (молярлық масса) | |||||||||||||||
| Электрондық конфигурация |
[Rn] 5f46d17s2 | ||||||||||||||
| Қабықшалар бойынша электрондар |
2, 8, 18, 32, 22, 9, 2 | ||||||||||||||
| Атом радиусы |
155 пм | ||||||||||||||
| Химиялық қасиеттері | |||||||||||||||
| Ковалентті радиус |
190±1 пм | ||||||||||||||
| Ион радиусы |
(+4e) 95 (+3e) 110 пм | ||||||||||||||
| Электртерістілігі |
1,36 (Полинг шкаласы) | ||||||||||||||
| Электродты потенциал |
Np←Np4+ −1,30 В | ||||||||||||||
| Тотығу дәрежелері |
+2, +3, +4, +5, +6, +7 | ||||||||||||||
| Иондалу энергиясы (бірінші электрон) | |||||||||||||||
| Жай заттың термодинамикалық қасиеттері | |||||||||||||||
| Термодинамикалық фаза | |||||||||||||||
| Тығыздық (қ.ж.) |
20,25 г/см³ | ||||||||||||||
| Балқу температурасы |
913 K | ||||||||||||||
| Қайнау температурасы |
4175 K | ||||||||||||||
| Балқу жылуы |
(9,6) кДж/моль | ||||||||||||||
| Булану жылуы |
336 кДж/моль | ||||||||||||||
| Молярлық жылусыйымдылық |
29,62 Дж/(K·моль) | ||||||||||||||
| Молярлық көлем | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Жай заттың кристаллдық торы | |||||||||||||||
| Тор құрылымы |
Орторомбалық | ||||||||||||||
| Тор параметрлері |
a=6,663 b=4,723 c=4,887 Å | ||||||||||||||
| c/a қатынас |
- | ||||||||||||||
| Басқа да қасиеттері | |||||||||||||||
| Жылуөткізгіштік |
(300 K) (6,3) Вт/(м·К) | ||||||||||||||
| CAS нөмірі |
7439-99-8 | ||||||||||||||
Нептуний (лат. Neptunіum; Np) — актиноидтар тобына жататын жасанды жолмен алынған радиоактивті химиялық элемент. Атомдық нептуний 93, атомдық массасы 237,0482. Нептун ғаламшарының құрметіне аталған. Оны 1940 ж. американдық ғалымдар Э.М. Макмиллан (1907–1991) және Ф.Х. Эйблсон ашқан.
Нептунийдің 15 изотопы белгілі; ²³⁷Np және ²³⁹Np изотоптары уран қазбаларында өте аз мөлшерде кездеседі. Нептуний морт, аздап күміс жылтыры бар металл, тығыздығы 20,45 г/см³, балқу t 637 °C, қайнау t 4100 °C. Тотығу дәрежелері +3-тен +7-ге, сулы ерітінділерде тұрақтысы +5-ке дейін өзгереді. Суықта біртіндеп тотығады, қыздырған кезде сұйытылған HCl-дың Na2SіF6 қоспасында ериді. H2, N2, C, Sі, P, т.б. элементтермен әрекеттеседі. Нептуний негізінен ғылыми-зерттеу жұмыстары мақсатында қолданылады.[1]
Қасиеті
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Нептуний изотоптарының радиоавктивті қасиеттері :
| Массалық сан | Жартылай Шашылу Периоді | Шашылу типі |
|---|---|---|
| 231 | 50 мин | α |
| 232 | 13 мин | электрлі ұстау |
| 233 | 35 мин | α (1 %), электрлі ұстау (99 %) |
| 234 | 4,4 күн | α (1 %), электрлі ұстау (99 %) |
| 235 | 410 күн | β+ (1 %),электрлі ұстау (99 %) |
| 236 | 5000 жыл | α |
| 237 | 2,20×106 жыл | α |
| 238 | 2,1 күн | β− |
| 239 | 2,33 күн | β− |
| 240 | 7,3 мин | β− |
| 241 | 16 мин | β− |
Сілтемелер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Қазақ Энциклопедиясы, 7 том 2 бөлім
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | |||||||||||||||||||||||||
| 1 | H | He | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2 | Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3 | Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 4 | K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | ||||||||||||||||||||||||
| 5 | Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | ||||||||||||||||||||||||
| 6 | Cs | Ba | La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn | ||||||||||
| 7 | Fr | Ra | Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Cn | Nh | Fl | Mc | Lv | Ts | Og | ||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |