Эйнштейний

Эйнштейний Es

Эйнштейний (Eіnsteіnіum), Es – элементтердің периодтық жүйесінің ІІІ тобындағы жасанды жолмен алынған радиоактивті химиялдық элемент; ат. н. 99, ат. м. 252; актиноидтар тобына жатады. Эйнштейнийді Сиборг бастаған американ ғалымдары 1952 жылы термоядролық жарылыс өнімдерін зерттеу барысында бөліп алып, А.Эйнштейннің құрметіне атаған (1955). Уран 238U изотопы 15 нейтрон сіңіріп, жеті ыдырауға ұшырағанда 253Es изотопы түзіледі. Эйнштейнийді ядролық реакторларда жасанды жолмен алуға болады, ол үшін уранды нейтронмен немесе иондармен атқылайды: 238U(N14 6n) 246Es. Эйнштейний элементінің 19 изотопы бар, оның сегізі ауыр иондар, -бөлшектер және дейтрондар арқылы алынған. Эйнштейнийдің 247Es изотопы 1967 жылы Дубно қаласында синтезделген. Ең тұрақты изотопы 254Es (T1/2 = 280 тәулік). Химиялық, физикалық-механикалық қасиеттері аз зерттелген Эйнштейнийді 3 валентті LaF3, La(OH)3 қосылыстарын басқа элементтермен бірге тұнбаға түсіру және ион алмастыру арқылы жеке күйінде бөліп алады. Эйнштейний басқа элементтерді синтездеуде пайдаланылады. Оның 253Es изотопынан менделевий алынады.