Қазақстан — Малайзия қатынастары
 | |
 Қазақстан |
 Малайзия |
Қазақстан — Малайзия қатынастары — Қазақстан мен Малайзия арасындағы екіжақты дипломатиялық қатынастар. Елдер Біріккен Ұлттар Ұйымының, АӨСШК, Азиядағы ынтымақтастық диалогы, Ислам ынтымақтастығы ұйымының мүшелері болып табылады.
Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Екіжақты ынтымақтастық Қазақстан Республикасының тәуелсіздігін Малайзия 1991 жылғы 31 желтоқсанда мойындаған уақыттан басталды.
Екі ел арасындағы дипломатиялық қатынастар 1992 жылы 16 наурызда орнатылды.
Осы жылдар ішінде Қазақстан мен Малайзия арасында сындарлы және сенімді диалог орнады. Қазақстан–Малайзия қатынастары дамудың серпінді сипатына ие, ал көпжақты ынтымақтастық өңірлік және халықаралық ұйымдар шеңберінде жалғасуда.
1996 жылы Қазақстан Куала-Лумпур қаласында өз елшілігін ашты, ол Оңтүстік-Шығыс Азия елдеріндегі алғашқы шетелдік өкілдік болды. Сол жылы Малайзияның Қазақстандағы елшілігі де ашылды.
1996 жылдан бастап Астана мен Путраджая бауырлас қалалар болып табылады.
2021 жылғы ақпанда Мемлекет басшысының Жарлығымен Қазақстан Республикасының Малайзиядағы Төтенше және Өкілетті Елшісі болып Болат Болатұлы Сүгірбаев тағайындалды.
2022 жылдың желтоқсан айынан бастап Малайзияның Қазақстандағы Елшісі Мохд Адли бин Абдуллах болып табылады.[1]
Сауда[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Елдер сауда-экономикалық ынтымақтастықты кеңейтуді жоспарлап отыр, олардың арасында тығыз байланыс орнату үшін бірнеше келісімдерге қол қойылды[2][3][4]. 2011 жылы елдер арасындағы тауар айналымының көлемі 61,1 млн.[5] Елдер сонымен қатар Халал секторында технологиялар алмасу, исламдық қаржыландыру және ынтымақтастық саласында бірлесіп жұмыс істейді[6][7][8]. 2011 жылы "Air Astana" Алматы мен Куала-Лумпур арасында тікелей әуе рейстерін іске қосқаннан кейін 15 000-ға жуық қазақстандық Малайзияға барды[9].
2016 жылы елдер арасындағы тауар айналымының көлемі 49,22 млн. Малайзияның Қазақстанға ең ірі экспорты — кофе негізіндегі өнімдер, ал Қазақстаннан ең ірі импорты — мырыш және телевизиялық компоненттер. 2017 жылғы 4 мамырда елдер 11 облыста экономикалық ынтымақтастықты ұйымдастыру туралы уағдаласты[10].
Дипломатиялық өкілдіктер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Қазақстанның Малайзиядағы елшілері[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- А. Жұмабаев (1996 - 1999)
- Б. Тайжан (1999 - 2001)
- Тоғызбаев, Олжас Қабдешұлы (2001 - 02)
- И. Адырбеков (2002 - 2004)
- М. Тілеуберді (2004 - 2009)
- Б. Атамқұлов (2010 - 2012)
- Д. Сарекенов (2012 - 2013)
- Д. Сарекенов (2013 - мамыр 2019)
- Б. Иманбаев (мамыр 2019 - ақпан 2021)
- Б. Сүгірбаев (ақпан 2021 жыл - қазіргі уақыт)
Малайзияның Қазақстандағы елшілері[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- Тан Сен Сун (наурыз 2001 - наурыз 2004)
- Тан Тай Хин (мамыр 2004 - маусым 2008)
- Ара Чинг Хонг (ақпан 2009 - қазан 2010)
- Ахмад Расиди Хазизи (мамыр 2011 - желтоқсан 2013)
- Хидаят Абдул Хамид (қаңтар 2014 - наурыз 2017)
- Саид Мохамад Бакри Саид Абд Рахман (сәуір 2017 - қазіргі уақыт)
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Қазақстанның Малайзиядағы Елшілігі Eкіжақты қарым-қатынастар (қаз.). Тексерілді, 31 тамыз 2023.
- ↑ Малайзия Қазақстанға бес маңызды жобаны іске асыруға жәрдем көрсетеді (ағыл.). Bernama, Najib Razak (6 June 2011). Басты дереккөзінен мұрағатталған 6 қаңтар 2014.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 5 қаңтар 2014.
- ↑ Қазақстан мен Малайзия сауда-экономикалық ынтымақтастықты кеңейту туралы келісті (ағыл.). English People's Daily Online (7 June 2011).(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 5 қаңтар 2014.
- ↑ Малайзиялық әріптестер Қазақстанның бизнес-құрылымдарымен ынтымақтастыққа мүдделілігін растады (ағыл.). Strategy Kazakhstan 2050 (1 November 2013).(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 5 қаңтар 2014.
- ↑ Karina Foo M’sia, Kazakhstan ‘must strengthen business ties’. The Malaysian Reserve (17 сәуір 2012). Басты дереккөзінен мұрағатталған 6 қаңтар 2014.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 5 қаңтар 2014.
- ↑ Kazakhstan keen on aerospace tie up with Malaysia. New Straits Times (10 қаңтар 2012). Басты дереккөзінен мұрағатталған 5 қаңтар 2014.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 5 қаңтар 2014.
- ↑ salama Kazakhstan, Malaysia should act on Islamic financing. Halal Focus (24 сәуір 2012).(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 5 қаңтар 2014.
- ↑ salama Halal Products Exhibited in Kazakhstan. Halal Focus (24 қазан 2012).(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 5 қаңтар 2014.
- ↑ salama Najib’s Visit to Kazakhstan Strengthens Ties, Renews Interest On Malaysia. Halal Focus (7 маусым 2011).(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 5 қаңтар 2014.
- ↑ M'sia-Kazakhstan agree on 11 areas of cooperation. Bernama. Daily Express (5 мамыр 2017).(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 5 мамыр 2017.
- ↑ Embassy of Kazakhstan in Malaysia. Kaz Embassy.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 5 қаңтар 2014.
- ↑ Official Website of Embassy of Malaysia, Astana. Ministry of Foreign Affairs, Malaysia.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 5 қаңтар 2014.
