Ватикан — Қазақстан қатынастары

Қазақстан маркасы - Рим Папасы Иоанн Павел II және президент Н. Назарбаев

Ватикан — Қазақстан қатынастары — Папалық тақ пен Қазақстан Рсепубликасының арақатынасы

Дипломатия

Рим папасының Қазақстанға сапары, 2022 жыл

1992 жылы 17 қазанда Папалық Тақ пен Қазақстан Республикасы ресми түрде дипломатиялық қатынастар орнатты. Мемлекеттердің дипломатиялық өкілдері "ad personam" дипломаттары мәртебесіне және Апостолдық Нунция және Төтенше және Өкілетті Елші дәрежесіне ие.

1992 жылдың мамыр айының ортасында Мәскеудегі папалық Нунция архиепископ Франческо Коласуонно және оны ертіп келген Р. Чемус өкілдігінің атташесі Қазақстан Республикасына барды. Олар Қарағанды мен Алматыда болып, Сыртқы істер министрлігінде қабылданды, Ратбек қажы Нысанбайұлы мүфтиімен, православиелік діни қызметкерлермен кездесті. Архиепископ шағын баспасөз мәслихатын берді, жаппай қызмет етті.

1998 жылғы 24 қыркүйекте Президент Нұрсұлтан Назарбаев бастаған Қазақстан Республикасының ресми делегациясы Ватиканға сапары барысында Қазақстан Республикасы мен Папалық Тақ арасындағы өзара қатынастар туралы келісімге қол қойды.

2022 жылдың 13-15 қыркүйегінде Рим Папасы Францисктің Апостолдық сапары өтті. Сапар аясында Франциск әлемдік және дәстүрлі діндердің VII съезіне қатысып, Астанада Папалық масса жасады.

Саяси ынтымақтастық

Жоғарғы деңгейдегі байланыстар
ҚР Тұңғыш Президенті Н. Назарбаев
24.09.1998 ж.	-	ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Ватиканға алғашқы ресми сапары. Сапар барысында Қазақстан Республикасы мен Папалық Тақ арасындағы Өзара қарым-қатынастар туралы келісімге қол қойылды
6.02.2003 ж.	-	ҚР Президенті Н. Назарбаевтың Италияға ресми сапары аясындағы Рим Папасы Иоанн Павел II және Ватиканның Мемлекеттік хатшысы А. Соданомен кездесуі (Ватикан)
6.11.2009 ж.	-	ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Ватиканға ресми сапары. Сапар барысында Рим Папасы Бенедикт XVI және Папалық Тақтың Мемлекеттік хатшысы Кардинал Т. Бертонмен кездесулері өтті
Рим Папасының Қазақстанға сапарлары
2001 ж. 22-25 қыркүйек	-	Рим Папасы Иоанн Павел II-ның Қазақстанға мемлекеттік пасторлық сапары. Папа Мемлекет Басшысымен, Қазақстан жастарымен, мәдениет және өнер қайраткерлерімен кездесіп, Құдай Анасының кафедралды соборында салтанатты литургия мен Папалық мессаны қызмет етті
Жоғары деңгейдегі байланыстар
2010 ж. 29 қараша – 4 желтоқсан	-	Папалық Тақтың Мемлекеттік хатшысы кардинал Т. Бертоне Қазақстанға ресми сапармен келді. Қазақстанның жоғары басшылығымен келіссөздер барысында ол Ватиканның Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлері съезінің қызметін одан әрі қолдайтынына сенім білдірілді. Мемлекеттік хатшы этносаралық және конфессияаралық келісім саласындағы қазақстандық саясаттың жетістіктерін жоғары бағалай отырып, осы саладағы екіжақты ынтымақтастықтың одан әрі нығая беретініне сенім білдірді
2012 ж. 6 наурыз	-	Ислам Ынтымақтастық Ұйымында қазақстандық төрағалық шеңберінде Қазақстанның Швейцариядағы және Ватикандағы Елшілігінің бастамасы бойынша ИЫҰ-ға мүше елдердің Папалық Тақ жанында аккредиттелген елшілерінің Мемлекеттермен байланыс жөніндегі хатшысы (Ватиканның Сыртқы істер министрі) Д.Мамбертимен кездесуі өтті. Кездесу барысында елшілер Ватикан мен Израиль арасындағы болашақ келісімнің мәтінінде Палестина тарапының заңды аумақтық және заңды құқықтарын сақтау туралы өтінішін қамтыған ИЫҰ-ның хатын ресми түрде табыстады. Өз кезегінде Д. Мамберти Ватиканның Палестина халқының жаулап алынған аумақтарды өзін-өзі анықтауға және босатуға заңды құқықтарын қолдаудағы тұрақты ұстанымын растады
2012 ж. 5-9 қыркүйек	-	Папалық Легат, Кардиналдар алқасының деканы А. Соданоның Қазақстанға ресми сапары өтті. Бұл сапар Астана мен Ватикан арасындағы жоғары қарым-қатынастардың және толық өзара түсіністіктің дәлелі болды
2018 ж. 6 маусым	-	ҚР Парламенті Сенатының Төрағасы Қ.Тоқаев Ватиканғы іссапармен барды. Ватиканның Мемлекеттік хатшысы Пьетро Паролинмен кездесу барысында тараптар жаһандық қауіпсіздікті нығайту және діндер, мәдениеттер мен өркениеттер арасындағы диалогты жалғастыру мәселелерінде екі мемлекеттің ұстанымдарының жақындығын атап өтті
6.11.2021 ж.	-	ҚР Парламент Сенатының Төрағасы – Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлері Съезі Хатшылығының Басшысы М. Әшімбаевтің Ватиканға ресми сапары өтті. Рим Папасы Францискпен кездесу барысында М. Әшімбаев ҚР Президенті Қ. Тоқаевтың атынан VII Съезге шақыруды табыс етіп, алдағы форумда пандемиядан кейінгі кезеңде адамзаттың әлеуметтік және рухани дамуындағы әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшыларының рөлі талқыланатынын жеткізді. Өз кезегінде Рим Папасы шақыру үшін алғысын білдіріп, бұл бастаманың маңыздылығын атап өтіп, Қазақстанның жаһандық дінаралық диалогты ілгерілетудегі маңызды рөлін атап өтті. Сондай-ақ, сапар аясында Ватиканның Мемлекеттік хатшысы Кардинал П. Парольинмен және Дінаралық диалог жөніндегі Папа кеңесінің президенті Кардинал М. Аюсо Гиксотпен кездесулер өтті
Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлері съезі
2003 ж.	-	Бірінші Съезде Папалық Тақтың делегациясын Евангелизм жөніндегі қауымның төрағасы кардинал Йозеф Томко (Ватикан) басқарды.
2006 ж.	-	Екінші Съезде Папалық Тақтың делегациясын Папалық Әділет және бейбітшілік кеңесінің құрметті төрағасы кардинал Роджер Этчегерай басқарды
2009 ж.	-	Үшінші Съезде Папалық Тақтың делегациясын Папалық дінаралық диалог кеңесінің президенті кардинал Жан-Луи Торан басқарды
2012 ж.	-	Төртінші Съезде Папалық Тақтың делегациясын Ватикан қала-мемлекеті істері жөніндегі Папалық комиссияның Құрметті Президенті, Ватикан қала-мемлекетінің губернаторы кардинал Джованни Лайоло басқарды
2015 ж.	-	Бесінші Съезде Папалық Тақтың делегациясын Папа дінаралық диалог кеңесінің президенті кардинал Жан-Луи Торан басқарды
2018 ж.	-	Алтыншы Съезде Папалық Тақтың делегациясын Папалық заң мәтіндерін түсіндіру кеңесінің президенті кардинал Франциско Коккопалмерио басқарды. Іс-шара барысында Ватиканның Папалық Кеңесіне дінаралық диалогқа қосқан үлесі үшін Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлері съезінің бірінші премиясы табыс етілді.

Негізгі шарттар мен келісімдер

1. ҚР мен Ватикан арасында дипломатиялық қатынастар орнату туралы Нота, 15.02.92 ж.
2. Қазақстан Республикасы мен Папалық Тақ арасындағы өзара қатынастар туралы келісім, 24.09.98 ж. (18.10.12 ж. ратификацияланған).
3. Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Папалық Тақтың Мемлекеттік Хатшылығы арасындағы Папалық Тақтың дипломатиялық паспорттарының иелерін Қазақстан Республикасының визалық талаптарынан босату туралы ноталар алмасу нысанындағы келісім, 31.01.13 ж. (19.09.13 ж. күшіне енді).

Нунциялар

1. Мариан Олес (9 сәуір 1994 — 11 желтоқсан 2001);
2. Юзеф Весоловский (2002 жылғы 16 ақпан — 2008 жылғы 24 қаңтар);
3. Мигель Маури Буэндиа (2008 жылғы 19 мамыр — 2015 жылғы 5 желтоқсан);
4. Фрэнсис Ассиси Чулликатт (2016 жылғы 30 сәуір — 2022 жылғы 1 қазан);
5. Джордж Панамтхундил (2023 жылғы 16 маусым — қазіргі уақытқа дейін).