Қазақстан — Эфиопия қатынастары
Қазақстан — Эфиопия қатынастары — Қазақстан Республикасы мен Эфиопия Федеративтік Демократиялық Республикасы арасындағы саяси қатынастары.
Дипломатия[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Қазақстан Республикасы мен Эфиопия Федеративтік Демократиялық Республикасы арасындағы дипломатиялық қатынастар ноталар алмасу арқылы 2011 жылдың 5 қыркүйекте орнатылды.
Жоғары деңгейдегі ынтымақтастық[өңдеу | қайнарын өңдеу]
2013 ж. 11-12 желтоқсанда Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрі Е.Ыдырысов Эфиопияға ресми сапармен барды. Президент М.Тешоме, Премьер-Министр Ж.Десален, Сыртқы істер министрі Т.Адханоммен кездесулер өткізді. Келіссөздер барысында тараптар сауда-экономикалық, инвестициялық және саяси ынтымақтастық мәселелерін талқылады.
2023 ж. 2 наурызда Баку қаласында ҚР Сыртқы істер министрінің орынбасары Қ.Тумыш Эфиопия Премьер-Министрінің орынбасары – Сыртқы істер министрі Д.Меконненмен кездесу өткізді. Тараптар саяси, экономикалық, мәдени-гуманитарлық салалардағы екіжақты ынтымақтастықтың жай-күйі мен перспективаларын талқылады. Эфиопия тарапы Қазақстан Президентінің Халықаралық биоқауіпсіздік агенттігін құру туралы бастамасын қолдайтынын хабарлады.
Сыртқы істер министрліктерінің өзара іс-қимылы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
2016 ж. 22 қыркүйекте Нью-Йоркте өткен БҰҰ Бас Ассамблеясының 71-ші сессиясы аясында Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігі мен Эфиопияның Сыртқы істер министрлігі арасындағы екіжақты консультациялар бойынша өзара түсіністік туралы меморандумға қол қойылды. Тараптар екіжақты қарым-қатынастар және өзара мүдделі халықаралық мәселелер бойынша консультациялар өткізуге келісті.
2021 жылғы 28 желтоқсанда бейнеконференция форматында СІМ-аралық алғашқы консультациялар өткізілді. Іс-шара барысында ҚР СІМ-нің Таяу, Таяу Шығыс және Африка департаментінің директоры О.Оңалбаев пен Эфиопия Сыртқы істер министрлігінің Азия және Тынық мұхиты аймағы департаментінің бас директоры М.Асфо екіжақты ынтымақтастықтың қазіргі жағдайы мен перспективаларын, парламентаралық диалогты жандандыру, екіжақты құқықтық базаны дамыту жолдарын талқылады, сондай-ақ халықаралық және өңірлік күн тәртібінің өзекті мәселелері бойынша пікір алмасты.
2023 жылғы 5 наурызда Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігі жанындағы Сыртқы саяси зерттеулер институты (ССЗИ) мен Эфиопия Сыртқы істер министрлігінің Сыртқы істер институты (СІИ) өкілдері арасында бейнеконференция форматында кездесу өтті. Қазақстандық делегацияны ҚР СІМ жанындағы ССЗИ басқармасының төрағасы Б.Нұрғалиев, Эфиопия Сыртқы істер министрлігінің СІИ атқарушы директоры Д.Амба басқарды. Кездесу барысында сарапшылар халықаралық қауіпсіздік, тұрақты даму, өңірлік ынтымақтастық саласындағы ахуалға қатысты бағалау мен пікір алмасты. Кездесу қорытындысы бойынша тараптар екі институт арасындағы өзара түсіністік пен ынтымақтастық туралы меморандумға қол қойды.
Парламентаралық диалог[өңдеу | қайнарын өңдеу]
2020 ж. 27 ақпанда Елші Б.Садықов Эфиопия Парламентінің Өкілдер палатасының спикері Т.Чафо мырзамен кездесті. Тараптар екі ел арасындағы қарым-қатынастың достық және сындарлы сипатын атап өтті. Спикер Т.Чафо екіжақты қарым-қатынастарды жандандырудың маңыздылығын атап өтіп, оларды дамыту жөніндегі ұсыныстарды жан-жақты қолдайтынына сенім білдірді.
2022 ж. 28 қарашада Қазақстан мен Эфиопия достастық топтары депутаттарының бірінші парламентаралық кездесуі өтті. Оның барысында тараптар екі ел арасындағы жан-жақты ынтымақтастықты өз деңгейінде ілгерілетуге келісті. Қазақстандық делегацияны Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің Халықаралық ынтымақтастық, қорғаныс және қауіпсіздік комитетінің төрағасы А.Құспан басқарды. Эфиопия Парламентінің атынан Эфиопия Парламентінің Халық өкілдері палатасының сыртқы байланыстар және бейбітшілік мәселелері жөніндегі тұрақты комитетінің төрағасы, доктор Дима Ногго Сарбо қатысты.
Мемлекеттік сектормен өзара іс-қимыл[өңдеу | қайнарын өңдеу]
2020 жылғы 24 ақпанда Елші Б.Садықов Аддис-Абеба университетінің президенті, профессор Т.Вольдеханнамен кездесті. Талқылау барысында екі ел арасындағы мәдени-білім беру ынтымақтастығының келешегі талқыланды.
2020 ж. 20 қарашада Елші Б.Садықов Эфиопияның сауда және өнеркәсіп министрі М.Алебельмен кездесті. Министр М.Алебель Эфиопияның Қазақстанмен сауда-экономикалық және инвестициялық ынтымақтастықты кеңейтуге үлкен қызығушылық танытып отырғанын атап өтіп, осындай өзара іс-қимылдың зор әлеуеті бар екенін атап өтті.
2021 ж. 24 маусымда Елші Б.Садықов Эфиопияның Білім министрі, доктор И.Г.Мекуриямен кездесті. Министр И.Г.Мекурия Қазақстанмен ынтымақтастықты кеңейтуге қызығушылық танытып, Қазақстандағы сапалы білім беру дәстүрлерін, сондай-ақ елімізде білім алған африкалық студенттердің көптігін атап өтті. Тараптар білім беру бағдарламалары арқылы және ЮНЕСКО аясында ынтымақтастықты жалғастыруға келісімін берді.
2021 ж. 1 шілдеде Елші Б.Садықов Эфиопияның денсаулық сақтау министрі Л.Тадессемен кездесті. Министр Л.Тадессе Қазақстанмен медицина саласындағы ынтымақтастықты нығайтуға мүдделілік танытты.
Халықаралық ұйымдар шеңберіндегі ынтымақтастық[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Қазақстан мен Эфиопия арасында көпжақты ғаламдық құрылымдар шеңберінде сенімді қарым-қатынастар қалыптасты және сақталды. Әр түрлі деңгейдегі тұрақты қызметтік және достық байланыстардың арқасында Қазақстан мен Эфиопия БҰҰ жүйесіндегі ұйымдарда өзара тиімді қолдау алмасуды жүзеге асырып келуде. Осыған дейін, өзара түсіністік негізінде Эфиопия 2017-2018 жылдарға БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің тұрақты емес мүшелігіне дауыс беру кезінде, ЭКСПО-2017 өтетін орынды таңдау үшін сайлауда, БҰҰ-ның Адам құқықтары жөніндегі кеңесінде, Х.А.Яссауи кесенесін ЮНЕСКО-ның материалдық мұраларының тізіміне енгізу және т.б. мәселелер бойынша Қазақстанды қолдаған болатын. [1]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ ҚР СІМ Қазақстан-Эфиопия саяси қатынастары (қаз.). Тексерілді, 17 қыркүйек 2023.
