Қазақстан — Франция қатынастары
 | |
 Франция |
 Қазақстан |
Қазақстан — Франция қатынастары — Франция мен Қазақстан арасындағы екіжақты дипломатиялық қатынастар.
Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Кеңес Одағы ыдырағаннан кейін Қазақстан 1991 жылғы желтоқсанда Тәуелсіз мемлекет болды. Франция мен Қазақстан 1992 жылы 25 қаңтарда дипломатиялық қарым-қатынас орнатты, ал Франция Қазақстанды мойындаған алғашқы еуропалық ел болды. Қазақстан-француз қатынастарының базалық қағидаттары 1992 жылы Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың Францияға ресми сапары кезінде қаланды, оның барысында екі ел арасындағы достық, ынтымақтастық және өзара түсіністік туралы шартқа қол қойылды. 1993 жылдың қыркүйегінде Франция президенті Франсуа Миттеран Қазақстанға ресми сапармен барды[1][2][3].
1992 жылдан бастап елдер бірнеше екіжақты келісімдерге қол қойды, мысалы: достық, өзара түсіністік және ынтымақтастық туралы Келісім (1992); мәдени ынтымақтастық туралы келісім (1993) және Ауғанстанға келетін және одан шығатын француз әскери қызметшілері мен жабдықтары үшін, сондай-ақ Шымкенттегі әуе базасын пайдалану үшін тікелей әуе және теміржол байланысы туралы келісім (2009)[4].
2008 жылдың маусымында елдер стратегиялық серіктестік туралы келісімге қол қойды және 2010 жылы екі мемлекет басшыларының жыл сайынғы сапарларын ұйымдастыратын және 2011 жылдан бастап екі елдің Сыртқы істер министрлері арасында жыл сайынғы консультациялар өткізетін бірлескен президенттік комиссия құрды[4].
2008 жылы Франция өзінің елшілігін Алматының бұрынғы астанасынан еліміздің жаңа астанасына көшірді. Елшіліктің қолдауымен Альянс Франсез мәдени-ағарту ұйымы Қазақстанда, Астанада және Алматыда екі орталықты басқарады.
Қазақстан мен Франция 2008 жылғы маусымда стратегиялық әріптестікке қол қою арқылы қарым-қатынастарын нығайтты[5].
2010 жылы елдер франко-Қазақстан президенттік комиссиясын құрды, ол екі мемлекет басшыларының жыл сайынғы кездесуі түрінде өтті: Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев Францияға 2011, 2012, 2013, 2015 жылдары ресми сапармен келді, Франция президенті Франсуа Олланд Қазақстанға 2014 жылы келді.
2017 жылы елдер дипломатиялық қатынастардың 25 жылдығын атап өтті, сол жылы Франция Астанада өтетін ЭКСПО-2017 көрмесіне қатысты.
Сапарлар[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Франциядан Қазақстанға президенттік сапарлар:
- Президент Франсуа Миттеран (1993);
- Президент Николя Саркози (2009);
- Президент Франсуа Олланд (2014).
- Президент Эммануэль Макрон (2023).
Қазақстаннан Францияға президенттік сапарлар:
- Президент Нұрсұлтан Назарбаев (2008, 2011, 2012, 2013, 2015).
- Президент Қасым-Жомарт Тоқаев (2022)
Сауда[өңдеу | қайнарын өңдеу]
2016 жылы елдер арасындағы тауар айналымы 3 миллиард еуроны құрады. Қазақстан Францияның Орталық Азиядағы ең ірі сауда серіктесі, ал Франция Қазақстанның әлемдегі алтыншы ірі сауда серіктесі болып табылады. Франция Қазақстанның үшінші ірі инвесторы болып табылады және осы елдің экономикасына шамамен 10 миллиард АҚШ долларын инвестициялады. Қазақстанда француз компаниялары жұмыс істейді: Alstom, Engie, Peugeot, Renault, Saint-Gobain, Schneider Electric, Total SA, Vicat және басқалар.
Қазақстанның Франциядағы елшілерінің тізімі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- Тілеухан Қабрахманов (1993-1996)
- Нұрлан Даненов (1997-1999)
- Ақмарал Арыстанбекова (1999-2003)
- Дулат Қуанышев (2003-2005)
- Аманжол Жанқұлиев (2005-2008)
- Мұрат Тәшібаев (2008-2009)
- Нұрлан Даненов (2009-2017)
- Жан Ғалиев (2017-2022)
- Гүлсара Арыстанқұлова (2022 жылдан бастап)
Францияның Қазақстандағы елшілерінің тізімі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- Бертран Фессар де Фуко (1992-1994)
- Ален Ричард (1994-1999)
- Серж Смессов (1999-2003)
- Жерар Перролет (2003-2006)
- Ален Куанон (2006-2009)
- Жан-Чарльз Бертонне (2009-2013)
- Фрэнсис Этьен (2013-2017)
- Филипп Мартинет (2017-2020)
- Дидье Канесс (2020 жылдан бастап)
Елшіліктер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- Францияның Астанада елшілігі және Алматыда Бас консулдығы бар[6].
- Қазақстанның Парижде елшілігі бар[7].
-
Францияның Алматыдағы Бас консулдығы -
Қазақстанның Париждегі елшілігі
.jpg)
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Relations bilatérales: Kazakhstan (in French).(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ Kazakh-French business ties strong at 25-year mark in relations.(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ Отношения между Астаной и Парижем сегодня считаются наиболее плодотворными.
- ↑ a b Relation franco-kazakhstanaise- Présentation (in French).(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ France and Kazakhstan.(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ Embassy of France in Astana.(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ Embassy of Kazakhstan in Paris.(қолжетпейтін сілтеме)
