Қазақстан-Украина қатынастары
Қазақстан |
Украина |
Қазақстан — Украина қатынастары — Қазақстан Республикасы мен Украина арасындағы дипломатиялық қатынастар. 1992 жылғы 23 шілдеде орнатылды. 1991 жылға дейін қазақ-украин қатынастары тәртіпсіз, көбінесе кездейсоқ сипатта болды немесе одақішілік байланыстардың жалпы жүйесімен және сәйкесінше орталық билікпен реттелді. Тәуелсіздік алғаннан кейін ғана екі елдің де, олардың халықтарының да ұлттық мүдделеріне сүйене отырып, оларды қарқынды дамыту, тереңдету және жетілдіру мүмкіндігі пайда болды.
Тарихы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]1991 жылғы 16 желтоқсанда Украина алғашқылардың бірі болып Қазақстан Республикасының тәуелсіздігін мойындады. Қазақстан Украинаны сол жылдың 23 желтоқсанында егемен мемлекет деп таныды.
1992 жылдың қаңтарында Украинаның Сыртқы істер министрлігі Дипломатиялық қатынастар орнату туралы ұсыныспен Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігіне нота жіберді. 1992 жылғы 23 шілдедегі жауап нотасымен Қазақстан СІМ осы нотаны, сондай-ақ 1992 жылғы 4 қаңтардағы Украина СІМ нотасын Қазақстан мен Украина арасында дипломатиялық қатынастар орнату туралы келісім деп санауды ұсынды.
Дипломатиялық қатынастар орнағаннан бері — 1992 жылғы 23 шілде — екі ел арасындағы ынтымақтастық қоғамдық өмірдің барлық салаларында тұрақты дамып, нығайып келеді.
2007 жылы Қазақстан жылы Украинада өткізілді. 2008 жыл Қазақстанда Украина жылы ретінде атап өтілді[1].
Қазақстан Республикасы мен Украина арасындағы екіжақты қатынастар тәуелсіздік алған кезден бастап дәстүрлі достық қарым-қатынаста болып келеді және өзара сыйластықпен және ізгі ниетпен сипатталады, халықаралық деңгейде ашықтықпен және өзара қолдаумен ерекшеленеді. Бұл жағдай бірлескен тарихи өткенге, әлеуметтік-экономикалық қайта құру процестерінің ұқсастығына, екі елдің кәсіпорындары мен тығыз адами байланыстар арасындағы тұрақты кооперациялық байланыстарға байланысты.
Алайда, Президент Тоқаевтың Қырым туралы сөзінен кейін Украина Қазақстанға демарш ұсынбақшы. 2019 жылдың 4 желтоқсанында Тоқаев сұхбатында: "Біз Қырымда болған оқиғаны аннексия деп атамаймыз. Біздің ойымызша, болған оқиға болды. "Аннексия" - бұл Қырымға қатысты өте ауыр сөз".
2019 жылғы 5 желтоқсанда Украинаның Киевтегі Сыртқы істер министрлігіне Қазақстанның Елшісі Самат Ордабаев шақырылды. Украиналық тарап "Ресейдің украиналық Қырымды заңсыз аннексиялау әрекетіне қатысты Қазақстанның ұстанымы қалай қабылданатынына" алаңдаушылық білдірді. Бұл туралы ақпарат украин СІМ сайтында жарияланды.
Кездесу барысында тараптар екіжақты қарым-қатынастардың болашағы мен халықаралық ұйымдардағы өзара іс-қимылды талқылады.
Кездесу қорытындысы бойынша екі тарап та тәуелсіздікті, мемлекеттік егемендікті, аумақтық тұтастықты және шекаралардың мызғымастығын өзара құрметтеу қағидаттарына берік ұстанымдарын растады
Елшілік
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Украинаның Қазақстан Республикасындағы елшілігі Алматыда 1994 жылдың мамырында ашылып, 2001 жылдың қаңтарында жаңа елорда — Астанаға көшті. 1994 жылдың желтоқсанында Қазақстан Республикасының Украинадағы Елшілігі Киевте жұмысын бастады.
Экономикалық ынтымақтастық
[өңдеу | қайнарын өңдеу]2011 жылдың қорытындысы бойынша Қазақстан мен Украина арасындағы сыртқы сауда айналымы 4,4 млрд. АҚШ доллары Қазақстаннан Экспорт 2010 жылмен салыстырғанда төрт есеге ұлғайып, 2,7 млрд долларды құрады. АҚШ долларын құрады, ал Украинаның Қазақстанға импорты 28% - ға өсіп, 1,7 млрд. АҚШ доллары.
2012 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша Қазақстанда Украина капиталының қатысуымен 250-ден астам кәсіпорын жұмыс істейді[2].
Мәдени байланыс
[өңдеу | қайнарын өңдеу]2021 жылдың 23 қазанында Харьковта Украина, Қазақстан және Әзірбайжан арасындағы достық қатынастарға арналған Ойшылдар алаңы ашылды[3].
Қазақстанның Украинадағы елшілері
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Ю. Клочков (1994-96)
- Н. Искалиев (1997-99)
- Р. Чердабаев (1999-2003)
- А. Жумабаев (2003-11)
- З. Турисбеков (2012-2015)
- С. Ордабаев (2016—2020)
- Д. Калетаев (2020- қазіргі уақыт)
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Год Украины в Казахстане — глянец казахско-украинских отношений.(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ Двусторонняя торговля и сотрудничество Казахстана и Украины Мұрағатталған 26 шілденің 2014 жылы.Үлгі:Недоступная ссылка
- ↑ Hulu LLC В Харькове открыли Сквер мыслителей (орыс.).(қолжетпейтін сілтеме)