Иорданиялықтар

Иорданиялықтар
Ең көп таралған аймақтар
Иордания	2 млн.
Кувейт	350 000
Тілдері
араб тілі
Діні
ислам

Иорданиялықтар — Иордания арабтары, Иорданияның негізгі халқы. Саны 2,7 миллион адам. (2007). Сонымен қатар Кувейтте 350 мың адам тұрады.

Тілі

Иорданиялықтардың көпшілігі араб тілінің сиро-Ливан диалектісінің жергілікті нұсқасында сөйлейді.Араб тілі ресми тіл болып танылды. Ағылшын және француз тілдері іскер топтарда кең таралған болса да, оны бүкіл халық дерлік сөйлейді.

Діні

Иорданиялықтар ислам дінін ұстанады – негізінен сунниттік бағытта. Соған қарамастан, елде христиандар да бар - халықтың шамамен 6%.

Таралу аймағы

Иорданиялық арабтардың басым көпшілігі елдің солтүстік-батысында тұрады. Иорданиялықтардың үштен екі бөлігінен астамы 10 мыңнан астам халқы бар қалаларда тұрады (Амман, Эз-Зарка, Ирбид, Акаба, Эр-Русайфа, Эль-Мафрак, Эс-Салт, Эр-Рамта, Мадаба, Маан).

Кәсібі

Негізгі кәсібі – егіншілік, егіс алқаптарында дәнді дақылдар (бидай, арпа, жүгері, жасымық), бау-бақша (цитрустық жемістер, зәйтүн, жүзім, қызанақ, баклажан, т.б.) өсіріледі.

Жартылай отырықшы халық пен жартылай көшпелілер егін шаруашылығымен, мал шаруашылығымен айналысады. Көшпелі тайпалар (50 мыңға жуық адам) қой, ешкі, түйе өсіреді.

Қолөнердің ішінен тоқымашылық (отырықшылар арасында ерлер, бәдәуилерде әйелдер тоқиды), тері, зергерлік бұйымдар, ағаш ұсталығы кең таралған.

Кейбір иорданиялықтар дамып келе жатқан тау-кен өндіру және мұнай өңдеу салаларында жұмыс істейді.

Өмір салты

Мәдениеті бойынша иорданиялықтар қонақжай халық, қонаққа келсең немесе жай ғана дүкенге баруды ұйғарсаң, мұнда ыстық шай беріледі. Дәстүр бойынша Иорданияда сәлемдесу мен қоштасу әрқашан қол алысумен бірге жүреді. Бірақ иордандықтар барлық ым-ишараны тек оң қолымен көрсетеді, иордандықтардың әдет-ғұрыптары бойынша сол қол арам қол болып саналады.

Аммандағы Әл-Нужа қаласындағы әл-Кудс қыздар орта мектебінің пилоттық мектебі

Әйелдердің құқықтары шектелген, кейбір жағдайларда тіпті ер адамдармен бірге отыруға да тыйым салынған, иорданиялық үйлерде әйелдерге арналған бөлек бөлмелер жасалған. Әйелдер жабық киіммен жүріп, барынша қарапайым және ұстамды болуы керек.

Көшпенділер мен отырықшы халықтың бір бөлігінде (бени хасан, бени сахр, атыйя, хувейтат, руала, сирхан және т.б.) тайпалық бөлініс сақталған.

Отырықшы иорданиялықтардың үйі-тегіс төбесі бар сазды немесе саманнан (сирек тас) үй. Көшпенділердің үйлері (шатыр) қара немесе қоңыр ешкі жүнінен жасалған.

Иорданиялықтардың киімінде дәстүрлі және еуропалық ерекшеліктер біріктірілген (мысалы, ұзын көйлек пен күрте). Сонымен қатар ерлердің бас орамалы бар. Әйелдер костюмі басқа арабтардың костюміне ұқсас, әшекейлеудің әсемдігімен және тиянақтылығымен ерекшеленеді.

Шаруалардың күнделікті тамағы – бургул (қайнатылған ұсақталған бидайдан жасалған ботқа), арпа және бидай шелпектері, көк шөп, қышқыл ешкі сүті, қой ірімшігі. Көшпелілер мен жартылай көшпелілердің тағамында сүт өнімдері басым.

Музыкалық-поэтикалық фольклор өте бай.