Масауа
Масауа | |
Бүкіл халықтың саны | |
---|---|
135 897[1] | |
Ең көп таралған аймақтар | |
Тілдері | |
Діні | |
католицизм, дәстүрлі нанымдар |
Масауа — Мексиканың оңтүстігіндегі үндіс халқы. Олар Мексика штатының солтүстік-батысындағы таулы аймақтарда және Мичоакан штатының шығысында (Ситакуаро және Сусупуато муниципалитеттері), Мехико федералды округінде, сондай-ақ Тамаулипас, Керетаро, Гуанахуато және Чиуауа штаттарында тұрады.
Саны 140 мың адам, оның ішінде Мичоаканда шамамен 20 мыңнан (2000, санақ), 200 мың адамға дейін. (Үндіс тілдері институтының мәліметі бойынша, 2005 ж.).
3 мыңға жуық адам АҚШ-та (Калифорния) тұрады.[2]
Тілі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Негізгі тілі - масахуа тілі, бірақ испан тілінде де сөйлейді.[3]
Діні
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Сенушілер негізінен католиктер, протестанттарда бар.[4]
Кәсібі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Дәстүрлі кәсіптері - қолмен атқарылатын егіншілік (жүгері, бұршақ, асқабақ, бұрыш, агава), 19 ғасырдан бастап соқа мен кетмен суармалы және жаңбырлы егіншілікке (бидай, темекі, кофе, арпа) ауыстырылды. Асыл тұқымды қойлар (жүн үшін), ешкі, шошқа (сату үшін), қашыр, бұқа, тауық, күркетауық өсіріледі. Аң аулау (қоян, бұғы), шаян аулау, жинау (жабайы агава жапырақтары, қоңыз дернәсілдері) қосалқы рөл атқарады.
Қолөнерден – керамика, өрнекті өру (тік қол станогында), тері өңдеу, сабан және агава талшықтарынан өру (кілемшелер, бас киімдер, арқандар, торлар) дамыған. Ауыл шаруашылығында және қалаларда жалдамалы жұмыс істейді.[5]
Тұрмыс салты
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Дәстүрлі отбасы үлкен патриархалдық, жергілікті патрилиндік топтар болған, қазіргі отбасы шағын. Неке патрилокальды немесе неолокальды. Әйелі үшін төлем төленді.
Елді мекендері Мексиканың үндістеріне тән. Тұрғын үй бір және екі бөлмелі ағаштан жасалған, төбесі сабанмен немесе тақтайшамен жабылған, қасбетінің алдында веранда мен тіректер бар. Үй ішінде астық қоймасы, үйдің жанында жүгері кептіруге арналған биік торлы сарайлар, бу моншалары бар.
Ерлер киімі негізінен жалпы мексикалық үлгіде, домалақ жағалы, көбінесе кесте тігілетін үй көйлекімен, өрнекті белбеулі ақ шалбармен, жүннен тоқылған сераппен, ою-өрнегі бар тоқылған немесе өрілген сөмкемен, сандалдармен, сабан қалпақпен ерекшеленеді.
Әйелдер түрлі-түсті кестелері бар қысқа жеңді ақ көйлек, ұзын белдемше (кейде ұзындығы 5 м-ге дейін мата, түрлі-түсті белдемшемен) немесе бірнеше юбка, ою-өрнекпен тоқылған сөмкелер.[6]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ México: Lenguas indígenas nacionales.
- ↑ https://old.bigenc.ru/ethnology/text/2189945?ysclid=lqwbwv7ejs918845470
- ↑ https://www.ekskursiivmeksike.ru/narody-meksiki?ysclid=lqwbkj8i6p945111334
- ↑ https://www.sky-net-eye.com/rus/slovari/generic/_enc_/encyclopedia/_m/37901_MASAHUA
- ↑ https://travel-journal.ru/ethno/40/1000/(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ http://www.etnolog.ru/people.php?id=MASH