Майду
| Майду | |
 | |
| Бүкіл халықтың саны | |
|---|---|
|
400 | |
| Ең көп таралған аймақтар | |
| Тілдері | |
| Діні | |
|
діни наным-сенімдер |
Майду — АҚШ-тағы (Калифорния штатының солтүстігі) пенути тобындағы үндіс халқы. Саны 400-ге жуық адам.
Тілі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Тілі - майду тілі, қазір ағылшын тілімен ығыстырылуда.[1]
Діні[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Дінге сенушілердің діни наным-сенімдері: дәстүрлі сенімдер.[2]
Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
19 ғасырдың басында майду испандықтармен немесе трапперлермен аз байланыста болды, бірақ олардың саны 1833 жылы ақ нәсілділер енгізген індеттің салдарынан қысқарды. 19 ғасырдың ортасында Майду аумағына кеншілер мен қоныс аударушылардың келуі тағы бір апат болды, өйткені жерлер жоғалып, азық-түлік қоры жойылды. Бірнеше жүз адам резервацияларға көшуге мәжбүр болды. 1870 жылдары Майду мәдениеті мен дінінің қысқа мерзімді жаңғыруы болды. 1970 жылдардың аяғында Майду басқа үндістермен және ақ халықпен араласып, сондықтан сандарды санау қиынға соқты.[3]
Кәсібі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Дәстүрлі кәсіптері -терушілік, балық аулау және аң аулау. Аң аулау үшін иттер, торлар, қақпандар пайдаланылды. Олар темекі өсірді, қайықтар мен салдар жасады. Қоржын тоқу, қауырсыннан белдік пен көрпе жасау, марал мен пума терісінен, сондай-ақ қаз, қарға терісінен тоқыма жасау дамыған.[4]
Тұрмыс салты[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Салыстырмалы түрде төмен өмір сүру деңгейімен сипатталатын жұмыссыздық кең таралған. Дәстүрлі мәдениет пен этникалық бірегейлікке деген қызығушылық қайта артуда. Тілді, салт-дәстүрді, тоқыма өнерін сақтауға күш салынуда. Майдулар жыл сайын көктемде көптеген басқа тайпалардың қатысуымен аю биі рәсімін өткізеді.
Майду тайпасының үйлері, әсіресе таулы аймақтарда немесе тауларда орналасқан үйлер жартылай жер асты болды. Олар диаметрі 6 метрден 12 метрге дейінгі дөңгелек құрылымдар болды, олардың едені топырақ деңгейінен бір метрге жуық тереңдікте орналасқан. Ғимараттың едені қазылғаннан кейін бөренелер мен бағаналардан қаңқа тұрғызылып, оның үстіне қалың топырақ төселген. Үйдің ортасында қыста жылытуға арналған ошақ болды.
Жазғы тұрғын үйлері кесілген бұтақтардан тұрғызылған, олар байланып және тіректерге бекітіліп, топырақпен, саз қабатымен жабылған. Жазғы тұрғын үйлердің кіреберісі күндіз жылу үйге еніп кетпеуі үшін шығысқа бағытталған.[5]